Βασικοί ήρωες του βιβλίου «Η εγγονή», είναι ο εβδομηντάχρονος Κάσπαρ κι η σύζυγός του Μπίργκιτ, οι οποίοι κατοικούν στο Βερολίνο. Ο Κάσπαρ είναι βιβλιοπώλης κι η Μπίργκιτ συγγραφέας και ποιήτρια, μια γυναίκα βουτηγμένη στο ποτό και τις καταχρήσεις. Mια μέρα, ο Κάσπαρ θα τη βρει νεκρή στην μπανιέρα του σπιτιού τους. Ο θάνατός της, μια τεράστια απώλεια για τον ίδιο, θα φέρει στο φως ένα καλά κρυμμένο μυστικό. Την ύπαρξη μιας χαμένης κόρης.
Ταξίδι στο παρελθόν της Γερμανίας
Το πρώτο μέρος του βιβλίου είναι αφιερωμένο στην γνωριμία του ανδρόγυνου, τότε που εκείνος ήταν φοιτητής στο Βερολίνο, προερχόμενος από τη Δυτική Γερμανία κι εκείνη μέλος της Γερμανικής Νεολαίας της Ανατολικής Γερμανίας. Με τριτοπρόσωπη αφήγηση, ο συγγραφέας ταξιδεύει τον αναγνώστη στο παρελθόν της χώρας του, όπως αυτή υφίστατο πριν την κατάρρευση του Τείχους του Βερολίνου. Ο Bernhard Schlink κάνει πολύ εύστοχη χρήση της εγκιβωτισμένης αφήγησης, δίνοντας φωνή και στην ηρωίδα του, την Μπίργκιτ, προσδίδοντας έτσι αυθεντικότητα στην αναπαράσταση της εποχής. Οι εναλλάξ αφηγήσεις των δύο ηρώων, παρέχουν μια πληθώρα πληροφοριών για τις συνθήκες διαβίωσης των Γερμανών και από τις δύο πλευρές του Τείχους, τονίζοντας την αδυναμία ενσωμάτωσης των Ανατολικών στον Δυτικό κόσμο.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου «Η εγγονή», μας μεταφέρει στο παρόν, όπου η ανάγνωση των σημειώσεων της Μπίργκιτ, κάνει τον Κάσπαρ να πάρει μια πολύ σημαντική απόφαση για τη ζωή του. Να αναζητήσει τη χαμένη κόρη που δεν πρόλαβε να βρει η σύζυγός του, αφού την πρόλαβε ο θάνατος και να της μιλήσει για την μητέρα της. Ωστόσο, η αναζήτηση της χαμένης κόρης θα αποδειχθεί δυσκολότερη απ’ όσο υπολόγιζε, καθώς τα ίχνη της αγνοούνται τα τελευταία είκοσι χρόνια. Όταν τελικά καταφέρει να την εντοπίσει, ο ηλικιωμένος άνδρας θα ανακαλύψει πως, εκτός από μια κόρη, έχει και μια εγγονή.
Το τραυματικό παρελθόν της χαμένης κόρης, γεμίζει τύψεις τον Κάσπαρ, αφού θεωρεί εν μέρει υπεύθυνο τον εαυτό του για την πορεία ζωής της, έστω κι αν αγνοούσε την ύπαρξή της. Η Σβένια, υπήρξε ναρκομανής, άστεγή και μέλος των Σκινχεντς, οι οποίοι αργότερα διαλύθηκαν και έφτιαξαν εθνικιστικούς οικισμούς στα περίχωρα της Γερμανίας. Σε έναν τέτοιο οικισμό είναι που θα την εντοπίσει ο Κάσπαρ, να ζει με τον εθνικιστή άντρα της και την έφηβη Ζίγκρουν, ένα κορίτσι στο οποίο έχει γίνει πλύση εγκεφάλου σε τέτοιο βαθμό, ώστε να επιθυμεί να ενταχθεί στους Αυτόνομους Εθνικιστές με το που ενηλικιωθεί.
«Οι γονείς μου» –τον διέκοψε–, «ο πατέρας δεν θα μου συγχωρέσει το ότι δεν θέλω το αγρόκτημα. […] Η μητέρα θα δυσκολευτεί περισσότερο. Δούλεψε σαν σκλάβα για το αγρόκτημα, και πιστεύω ότι έχει ένα όνειρο: εκείνη στην αγροικία, εγώ στο αγρόκτημα με τον άντρα και πολλά παιδιά, που θα μπορεί να τα κανακεύει, όπως θα ήθελε να το είχε βιώσει κι η ίδια αυτό».
Μύηση στον πραγματικό κόσμο
Η μικρή Ζίγκρουν, «Η εγγονή» που δεν γνώριζε ο Κάσπαρ, έχει ανατραφεί μέσα σε ένα ακροδεξιό περιβάλλον που την έχει κάνει να αμφισβητεί ακόμα και την ύπαρξη του Ολοκαυτώματος, μετατρέποντάς την σε μια εκκολαπτόμενη νοσταλγό της Ναζιστικής Γερμανίας. Για εκείνη και τους οικείους της, οι αλλοδαποί αλλοιώνουν το έθνος τους, η Άννα Φρανκ δεν υπήρξε ποτέ στ’ αλήθεια και κάθε μορφή βίας μπορεί να δικαιολογηθεί προς υπεράσπιση της Γερμανίας.
«Νομίζεις ότι, αν μου κάψετε το αυτοκίνητο επειδή πουλάω τα λάθος βιβλία, θα σταματήσω; Τι ανοησίες είναι αυτές, Ζίγκρουν! Η ζωή είναι αλλού. Η ζωή είναι μουσική και εργασία. Σπούδασε, μάθε κάτι στα παιδιά, γιάτρεψε τους άρρωστους ή χτίσε σπίτια ή παίξε σε κοντσέρτα – είσαι ευφυής, είσαι δυνατή, αξιοποίησέ το. Η Γερμανία δεν θα μεγαλώσει, αλλά ούτε πολύ μικρή είναι, ούτε και την έχουν κατακλύσει ξένοι από κάθε σημείο του ορίζοντα.»
Ο Κάσπαρ, σε μια προσπάθειά του να εξιλεωθεί για τον πόνο που άθελά του προκάλεσε, χωρίζοντας την μητέρα από την κόρη της, θα επινοήσει μια ανύπαρκτη κληρονομιά για να έρθει κοντά στο μικρό κορίτσι και να το ξυπνήσει απ΄ τον λήθαργο στον οποίο έχει βυθιστεί. Θα επιστρατεύσει την τέχνη, τη μουσική και τα βιβλία, για να δημιουργήσει μια ρωγμή στο ακροδεξιό κουκούλι μέσα στο οποίο έχουν κλείσει την έφηβη Ζίγκρουν. Μια ρωγμή που θα την οδηγήσει στο φως και τη δική της αλήθεια. Θα τα καταφέρει;
Ο Bernhard Schlink γράφει ένα συγκινητικό μυθιστόρημα που εξιστορεί την αναζήτηση μιας χαμένης κόρης και παρασύρει τον αναγνώστη σε ένα ταξίδι στο άγνωστο παρελθόν της Γερμανίας. Ο δεξιοτέχνης συγγραφέας ξετυλίγει το κουβάρι μιας συναρπαστικής ιστορίας για να μιλήσει για τις υποχωρήσεις που είμαστε έτοιμοι να κάνουμε και για τα όρια που βάζουμε. Όπως και για την ανοχή και την κατανόηση που δείχνουμε σε ανθρώπους εντελώς διαφορετικούς από εμάς. Αλλά και για τις αγεφύρωτες διαφορές ανθρώπων από ιδεολογικά αντίθετους κόσμους, που μόνο η αγάπη κι η δύναμη της θέλησης κατορθώνει να γεφυρώσει.
Γνωρίστε τον συγγραφέα
[Πηγή: Εκδόσεις Κριτική]
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κριτική, σε μετάφραση Απόστολου Στραγαλινού.
Βρείτε το εδώ.
