Το ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς βρίσκονταν στο ράφι της βιβλιοθήκης της μητέρας μου για τουλάχιστον 8 χρόνια. Και καθώς κάποια στιγμή έπεσε το μάτι μου πάνω του, μετά από όσα έχω ακούσει για αυτό, είπα να το διαβάσω.
Λίγες μέρες αργότερα εμφανίστηκε μπροστά μου ένα άρθρο που ο τίτλος του ήταν:
«Τα 200 βιβλία που όλοι πρέπει να διαβάσουμε τουλάχιστον μια φορά». Και το άνοιξα. Μέσα σε αυτά βρίσκονταν και το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς. Το γεγονός αυτό ενίσχυσε την επιθυμία μου να το διαβάσω μαζί με την πληροφόρηση ότι το βιβλίο είναι πολύ αστείο. Και όντως, ήταν πολύ αστείο.
Αρχικά να πω πως Το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς είναι ένα ωραίο βιβλίο αν θέλεις να διαβάσεις μια ιστορία με χιούμορ και με διάθεση για κωμικές γυναικείες τραγικότητες.
Η αλήθεια είναι πως μέσω αυτού βγήκε στην επιφάνεια η πραγματική καθημερινότητα μιας γυναίκας και τα διάφορα προβλήματα που αντιμετωπίζει αλλά ακόμα δεν κατάλαβα τον τίτλο εκείνου του άρθρου: «Τα 200 βιβλία που πρέπει όλοι να διαβάσουμε». Γιατί έπρεπε να διαβάσω το Ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς; Το βιβλίο οπωσδήποτε μου άρεσε απλώς θεωρώ πως δεν αποκόμισα κάτι ιδιαίτερο… Αυτή, όμως, είναι η προσωπική μου άποψη.
Πάμε λοιπόν στις λεπτομέρειες.
Η ιστορία αφορά μια 30χρονη κοπέλα, ανύπαντρη και-όπως λέει- χωρίς γκόμενο. Αρχίζει την νέα χρονιά με στόχους, όπως να κόψει το κάπνισμα, να αδυνατήσει, να κόψει το ποτό και γενικά να αποκτήσει έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
Όσο προχωράει η ιστορία ξετυλίγονται σκηνές όπου καθρεφτίζονται μέσα από απλές συζητήσεις μερικά προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας.
Για παράδειγμα, διαβάζοντας το βιβλίο, θα συνειδητοποιήσουμε πολύ νωρίς ότι στην Τζοουνς καθρεφτίζεται το μεγαλύτερο μέρος του γυναικείου πληθυσμού το οποίο παραμένει ανύπαντρο μετά τα 30. Η Μπρίτζετ γράφει το ημερολόγιό της παρουσιάζοντας τις καθημερινές δραστηριότητές της άλλοτε τραγικά και άλλοτε χιουμοριστικά-πολλές φορές βέβαια χρησιμοποιεί και τους δύο τρόπους.
Η μητέρα της-αφόρητα υστερική-και οι λοιποί συγγενείς την πρήζουν ρωτώντας της συνεχώς γιατί δεν έχει φίλο, πότε θα παντρευτεί και τις υπενθυμίζουν συνεχώς πως ο χρόνος κυλά αμείλικτος και σε λίγα χρόνια δεν θα μπορεί να κάνει παιδί. Όλα αυτά φρικάρουν την Μπρίτζετ, όπως είναι φυσικό, την γεμίζουν άγχος και την κάνουν να νομίζει πως η ζωή της είναι για πέταμα. Θυμίζει αυτές τις άβολες οικογενειακές συναθροίσεις όπου η μαμά και η θεία σε στριμώχνουν και σε βομβαρδίζουν με παρόμοιες ερωτήσεις κάνοντάς σε να νιώθεις ηλίθια. Και ανίκανη. Τι κι αν εσύ θέλεις να μείνεις ελεύθερη; Αυτές οπωσδήποτε πρέπει να σε παντρέψουν συστήνοντάς σου μάλιστα ορισμένες φορές και νεαρούς οι οποίοι πρέπει να έχουν κάποια συγγένεια με τον Άδωνι Γεωργιάδη.
Με αυτήν την συμπεριφορά τονίζονται τα στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί γύρω από τις γυναίκες: παντρειά και παιδί πριν τα 30, υποχρεωτική θηλυκότητα- πολλές φορές η μητέρα της Μπρίτζετ της επισήμανε να ντύνεται καλύτερα γιατί οι άντρες δεν προτιμούν τα σκούρα χρώματα στις γυναίκες. Λες και κανείς πρέπει να ντύνεται κατά πως γουστάρουν οι άλλοι! Γενικά, η μητέρα της Μπρίτζετ παρουσιάζεται αλλοπαρμένη και ο λόγος νομίζω είναι για να μας κάνει να γελάσουμε αλλά ταυτόχρονα και για να μας σπρώξει να διακρίνουμε στην συμπεριφορά και τα λόγια της μητέρας όλα αυτά που προαναφέρθηκαν και να τα επισημάνει.
Μέσα σε όλα αυτά τα δημιουργημένα από την οικογένεια στερεότυπα έρχονται να προστεθούν και τα δημιουργημένα από τους άντρες. Οι γυναίκες έχουν ημερομηνία λήξης-μετά τα 30 είναι χάλια-οι σχέσεις τους με μικρότερους είναι ανύπαρκτες-την ίδια στιγμή όπου πολλοί αντρικοί ήρωες του βιβλίου είναι κάτι παντρεμένοι με γκόμενα 32 χρόνια μικρότερή τους-η απαράδεκτη συμπεριφορά ορισμένων αντρών απέναντι στις γυναίκες, όπου τις φλερτάρουν, και μόλις ανταποκριθούν τις παρατάνε στα κρύα του λουτρού, αφήνοντάς τες με την πικρή αίσθηση της χυλόπιτας. Λες και είναι κάποιο παιχνίδι…
Περιτριγυρισμένη από αυτά τα σάπια σημεία της κοινωνίας μας η Μπρίτζετ προσπαθεί να επιβιώσει χαρίζοντας μας συναισθήματα συμπόνιας, λύπης, ταύτισης αλλά και συναισθήματα γέλιου με όλα αυτά που της συμβαίνουν.
Από την άλλη, όλα αυτά τα αρνητικά φαινόμενα δίνουν πάτημα στις φεμινιστικές απόψεις για να εκφραστούν. Η φίλη της Μπρίτζετ, η Σάρον, είναι ένθερμη υποστηρίκτρια του φεμινισμού και δεν χάνει ευκαιρία να το δηλώσει-αλλά και η ίδια η Μπρίτζετ πολλές φορές εκφράζει φεμινιστικές απόψεις. Πολλές φορές έχουμε ακούσει το Σαρονάκι να κατηγορεί τους αναίσθητους, φαλοκράτες, αυταρχικούς κτλπ. άντρες. Αυτή η κραυγαλέα προβολή της άποψης αυτής νομίζω ότι γίνεται σκόπιμα από την συγγραφέα για τους ίδιους λόγους που παρουσιάζει τη μητέρα και τους συγγενείς της Μπρίτζετ να την πιέζουν υπερβολικά να παντρευτεί: οι υπερβολές αυτές οδηγούν σε κωμικές καταστάσεις και μέσω αυτών η συγγραφέας έχει ως στόχο να προβάλει τα συγκεκριμένα προβλήματα και τελικά με τον τρόπο της να τα καταγγείλει.
Στην κατηγορία των παραπάνω-πίεση για παντρειά, γυναικεία στερεότυπα κτλπ.- νομίζω πρέπει να κατατάξουμε και την προσήλωση σε μια συγκεκριμένη ιδέα-του φεμινισμού στην συγκεκριμένη περίπτωση. Είναι σαφώς ένα αξιοσέβαστο κίνημα χωρίς την αρωγή του οποίου το γυναικείο φύλο δεν θα είχε φτάσει στο σημερινό, ιδεώδες για τα παλαιότερα χρόνια, σημείο. Όμως, η προσήλωση σε μια συγκεκριμένη ιδεολογία-καλή, σωτήρια ή κακή- κάνει τον άνθρωπο μονοδιάστατο, εμποδίζει το ανοιχτό μυαλό να γεννηθεί και οδηγεί το άτομο-ακούσια ή εκούσια- σε υστερικές και, πολλές φορές, αυταρχικές συμπεριφορές. Και νομίζω ότι μέσω της τυφλής εμπιστοσύνης της Σάρον στις συγκεκριμένες ιδέες, και φυσικά τις ανάλογες κουβέντες και συμπεριφορές, η συγγραφέας καταγγέλει διακριτικά και τον δογματισμό.
Αν με ρωτάτε, το χιούμορ είναι ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος να καταδικάσεις κάτι χωρίς να γίνεις δυσάρεστος και να έχεις περισσότερες πιθανότητες να σε ακούσει κάποιος. Και πιστεύω ότι η συγγραφέας με τον τρόπο «στερεότυπα με χιούμορ», πέτυχε τον στόχο της-να δημιουργήσει, χωρίς ψυχικές τριβές, προβληματισμούς.
Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, η Μπρίτζετ κάνει βόλτες πάνω στον κόσμο πίνοντας κρασί και ελπίζοντας για μια κοινωνία όπου οι γυναίκες δεν θα νιώθουν άσχημα για αυτό που είναι και οι ελεύθεροι δεν θα χρειάζεται να δικαιολογούνται για την ακεραιότητά τους υπό το βάρος της ευθύνης της αποκατάστασης που εναποθέτουν πάνω τους οι παντρεμένοι φίλοι τους-και οι συγγενείς τους.
Το βιβλίο έχει γραφτεί τη δεκαετία του ’90 και δημοσιεύθηκε το 1998, μια εποχή κατά την οποία οι ρυθμοί ανάπτυξης-και κατ’ επέκτασιν ο πλούτος-ήταν τεράστιοι. Όλη αυτή η άνεση και η καλοπέραση είχε καταντήσει τους ανθρώπους-να το πω κοινώς- ελαφρώς γαϊδούρια. Όλοι μπορούσαν να εκφράσουν την γνώμη τους και οι απόψεις για τις γυναίκες-πως πρέπει να είναι, τι πρέπει να φοράνε, πως πρέπει να φέρονται- έδιναν κι έπαιρναν ενισχύοντας τα στερεότυπα και δημιουργώντας κόμπλεξ. Αυτό, εν έτη 2017, 20 χρόνια σχεδόν αργότερα, τα φαινόμενα αυτά αν και δεν έχουν εξαφανιστεί έχουν δεχθεί ένα ισχυρό πλήγμα. Το πλήγμα αυτό, τουλάχιστον στη χώρα μας, οφείλεται από την μία στην κρίση, η οποία έχει κάνει τους ανθρώπους πιο φιλότιμους, πιο φιλικούς και ανεκτικούς μεταξύ τους και από την άλλη από τις γενικευμένες πλέον προσπάθειες των γυναικών να πετάξουν από πάνω τους τα στερεότυπα και τις προσδοκίες που τις βαραίνουν τόσα και τόσα χρόνια.
Και επειδή πολύ το σοβάρεψα και θα νομίζει κανείς ότι πρόκειται για κανένα υπερβολικά σοβαρό βιβλίο, θα παραθέσω εδώ δύο αστείες σκηνές που γέλασα πολύ διαβάζοντας το βιβλίο.
1. Μπριτζετ: Πήρα μια βαθιά ανάσα. «Για να είμαι ειλικρινής, νομίζω ότι πρέπει ν’ ασχοληθούμε με το παρασκηνιακό ειδύλλιο του Ντάρσι και της Ελίζαμπεθ»
Με κοίταξε αργά από πάνω μέχρι κάτω(ο εργοδότης). «Ιδιοφυές», είπε με σεβασμό. «Απόλυτα ιδιοφυές, γαμώ το! Εντάξει. Οι ηθοποιοί που παίζουν τον Ντάρσι και την Ελίζαμπεθ; Ελάτε, ελάτε», είπε, κουνώντας τις γροθιές του προς τη συγκέντρωση.
«Κόλιν Φερθ και Τζένιφερ Ίαλ», είπα.
Advertising
«Αγάπη μου» Είπε σε ένα από τα στήθη μου, «είσαι πραγματική μεγαλοφυΐα»
Πάντα πίστευα ότι θα αποδεικνυόμουν ιδιοφυΐα, αλλά ποτέ δεν περίμενα ότι κάποτε θα μου συνέβαινε- ή τουλάχιστον στο αριστερό μου στήθος.
2. Θείος της Μπρίτζετ: «Ώστε ακόμα δεν βρήκες άντρα; Μπρρρ! Τι θα σε κάνουμε;»
«Μπισκοτάκι σοκολάτας είν’ αυτό;» Είπε η γιαγιά κοιτάζοντάς με.
Advertising
«Στάσου ίσια, αγάπη μου», μου σφύριξε η μαμά.
Καλέ μου Θεούλη. Σε παρακαλώ, βοήθησέ με. Θέλω να πάω σπίτι μου. Θέλω τη ζωή μου. Δεν νιώθω ενήλικη, νιώθω σαν αγοράκι που τη σπάει σε όλους.
«Και τι θα κάνεις με το ζήτημα των παιδιών, Μπρίτζετ;» είπε η Ούνα.
«Αχ, κοιτάξτε, ένα πέος» είπε η γιαγιά, υψώνοντας ένα τεράστιο σωληνάριο Σμάρτις.
Advertising
Το ημερολόγιο της Μπρίτζετ Τζόουνς το τέλειωσα έχοντας συμπονέσει την Μπρίτζετ και έχοντας γελάσει με την Μπρίτζετ. Πραγματικά! Η καημένη η κοπέλα, πάντα την έβλεπες να κάνει σχέδια για τον εαυτό της, για την μαγειρική, για την δουλειά και πάντα κατέληγε να μην κάνει τίποτα. Και ήταν πραγματικά αστείο να βλέπεις σε μια παράγραφο: Είμαι τόσο ενθουσιασμένη που ξεκινάω το τάδε!! Και στην άλλη παράγραφο να βλέπεις: Όλα πήγαν σκατά… ΤΟΣΟ ΕΓΩ.
Μόλις έφτασε στο τέλος του το βιβλίο μπορούσα να πω με σιγουριά: Αυτό είναι ένα καθαρά γυναικείο βιβλίο! Περιγράφει με μεγάλη επιτυχία την ψυχοσύνθεση και την καθημερινότητα μιας γυναίκας (εντάξει, μερικές φορές κάπως υπερβολικά). Και είμαι ευγνώμων για το γέλιο που μου πρόσφερε!
Information
- Το βιβλίο μεταφέρθηκε στην μεγάλη οθόνη το 2001 χαρίζοντάς μας, όπως και το βιβλίο, άφθονο γέλιο. Τον ρόλο της αγαπημένης Μπρίτζετ υποδύθηκε η Renée Zellweger.
