Κάθε Νοέμβρη, το Πολυτεχνείο έρχεται στη μνήμη όλων όσων έζησαν εκείνη την εποχή, αλλά και όσων θα ήθελαν να τη ζήσουν, ή έστω να μάθουν γι’ αυτήν. Τα λόγια όμως όσων έζησαν τα γεγονότα του 1973, και υπήρξαν ζωντανό κομμάτι της ιστορίας, είναι ο καλύτερος τρόπος για να θυμηθούμε και για να μάθουμε.
«Είμαι πολύ τυχερός που βίωσα αυτό το τριήμερο. ‘Ηταν πολύ μεγάλη υπόθεση να το ζήσεις. Η ιστορία στην Πατησίων, με τις σφαίρες, τους ΛΟΚατζήδες, το τανκ, ήταν από τις πιο δυνατές εμπειρίες που μπορεί να ζήσει άνθρωπος. Εγώ τη γλύτωσα, δεν έζησα ασφάλειες, δεν έζησα βασανιστήρια. Κυριολεκτικά ζεις από σύμπτωση. Μπορούσαν να ’χουνε μπει οι μπάτσοι και να μας είχαν σκοτώσει. Να μας είχαν σκοτώσει στο ξύλο, δηλαδή. Ή να μας πυροβολούσανε, γιατί ήτανε συνειδητοί φασίστες. Για μέρες μετά, ήμασταν φίλοι μαζεμένοι, κλεισμένοι στο σπίτι μέσα, και παίζαμε χαρτιά και παιχνίδια επιτραπέζια. Και κάναμε συνέχεια κουβέντες για το Πολυτεχνείο. Τότε συνειδητοποίησα κι εγώ τι ήταν αυτή η κατάσταση που ζούσαμε. Μετά το Πολυτεχνείο πια, καταλάβαμε περί τίνος πρόκειται. Η δικιά μου γενιά σαν να ξύπνησε από λήθαργο. Οι σπουδαστές και οι μαθητές της Χούντας ήταν σαν να βγήκαν από ένα όνειρο, μέσα σε μια μέρα. Σ’ αυτό το τριήμερο ήτανε τρομερά δυνατά τα συναισθήματα. Δηλαδή, ανατραπήκαν τα πάντα μέσα μου – ήταν απίστευτο. Για πιτσιρικάδες που δεν είχαν καμία σχέση με όλα αυτά, ήταν πολύ δυνατό. Μοιραζόμασταν τα πάντα. Ενα τσιγάρο, ένα καφέ, ένα ψωμί, τα μοιραζόμασταν χέρι χέρι. Ολο το συναίσθημα ήταν πολύ δυνατό, μου ανατράπηκαν δεδομένα. Αυτή είναι η στιγμή που εγώ προσωπικά ταρακουνήθηκα.»
Νίκος Τουλιάτος (Μαρτυρία) – Από το βιβλίο του Ιάσονα Χανδρινού «Όλη νύχτα εδώ», εκδόσεις Καστανώτη.
Το καθεστώς του φόβου και της ασφυξίας
Πριν τα γεγονότα της εξέγερσης του πολυτεχνείου είχαν προηγηθεί έξι, σκληρά χρόνια δικτατορίας με διώξεις, βασανιστήρια και φυλακίσεις οποιουδήποτε εναντιωνόταν στη Χούντα του Γεωργίου Παπαδόπουλου και των ομοϊδεατών του.
Την περίοδο του 1973, ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, είχε προβεί σε κάποιες ενέργειες φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος και υποσχόταν νέο σύνταγμα και εκλογές. Αν και το καθεστώς είχε επιτρέψει αποφυλακίσεις κάποιων, λίγων, πολιτικών κρατουμένων και είχε άρει μερικώς την λογοκρισία, δεν ήταν το ίδιο «ελαστικό» με τους φοιτητές.
Η Χούντα, επιδιώκοντας τον έλεγχο των πάντων, εξαρχής αναμίχθηκε στον φοιτητικό συνδικαλισμό, έχοντας απαγορεύσει τις εκλογές στα πανεπιστήμια ενώ, με τον νόμο 2287, επιστράτευε τους συνδικαλιστές φοιτητές, αφαιρώντας τους κάθε δικαίωμα αντίδρασης.
Μεγάλο θύμα της ανάμιξης του καθεστώτος στους συλλόγους των φοιτητών υπήρξε ο Κώστας Γεωργάκης, ο οποίος, το 1970, αυτοπυρπολήθηκε διαμαρτυρόμενος για την κατάσταση στην Γένοβα της Ιταλίας, όπου σπούδαζε. Ο φοιτητής είχε προηγουμένως αποκαλύψει σε ιταλικό περιοδικό ότι η Χούντα είχε παρεισφρήσει και στις ελληνικές φοιτητικές οργανώσεις της Ιταλίας. Εξαιτίας αυτής του της αποκάλυψης, δέχθηκε απειλές και επιθέσεις από παρακρατικούς, όπως επίσης απειλήθηκε έντονα και η οικογένειά του στην Ελλάδα. Η συνεχόμενη τρομοκρατία που υπέστη ο ίδιος και οι δικοί του άνθρωποι, τον οδήγησαν στην απόφαση να αυτοπυρποληθεί, έτσι ώστε μέσω της πράξης του να ευαισθητοποιηθεί η διεθνής κοινότητα, κυρίως της Δύσης, για την κατάσταση στην Ελλάδα.
«Τις μέρες εκείνες έκαναν σύναξη μυστική τα παιδιά…»
Παρά τα δεινά και τις αισχρές προκλήσεις που υπέστησαν οι φοιτητές από το 1967, οπότε επιβλήθηκε η Χούντα, η πρώτη μαζική διαμαρτυρία εκδηλώθηκε από τους φοιτητές τον Φεβρουάριο του 1973.
Στις 5 Φεβρουαρίου πάρθηκε η απόφαση από τους φοιτητές να απέχουν από τα μαθήματά τους και την 21η του ίδιου μήνα προχώρησαν σε διαδήλωση εντός του Πολυτεχνείου, η οποία κατεστάλη από την αστυνομία, που παραβιάζοντας το πανεπιστημιακό άσυλο, προχώρησε σε συλλήψεις 11 φοιτητών, ασκώντας βία.
Εξαιτίας αυτών των γεγονότων και ταυτόχρονα αντιδρώντας στο νόμο 1347, κατά τον οποίον επιβαλλόταν στράτευση σε «αντιδραστικούς νέους», 3.000-4.000 φοιτητές, την ίδια μέρα, προχώρησαν σε κατάληψη στη Νομική Σχολή, απ’ όπου απήγγειλαν τον όρκο:
«Εμείς οι φοιτηταί των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ορκιζόμαστε στο όνομα της ελευθερίας να αγωνισθούμε μέχρι τέλους για την κατοχύρωση: α) των ακαδημαϊκών ελευθεριών, β)του πανεπιστημιακού ασύλου, γ) της ανακλήσεως όλων των καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων».
Η κατάληψη έληξε με επέμβαση της αστυνομίας και συλλήψεις.
Σε αυτό, το ήδη τεταμένο κλίμα, ακολούθησε δεύτερη κατάληψη της Νομικής τον Μάρτιο του 1973. Η σχολή γεμίζει και πάλι με χιλιάδες φοιτητές και οι λέξεις «ψωμί – παιδεία – ελευθερία» βγαίνουν από τα στόματα με δυνατή φωνή και γράφονται πάνω σε πανό. Οι φοιτητές απαιτούν κατάργηση των νόμων 2287 και 1347, ενώ για πρώτη φορά ακούγεται δυνατά η λέξη «Δημοκρατία» κάνοντας την αστυνομία να σαστίζει και χιλιάδες πολίτες να χειροκροτούν, μαζεμένοι έξω από το κτίριο της σχολής. Το ίδιο βράδυ η αστυνομία επενέβη και πάλι καταστέλλοντας την κατάληψη με βία και συλλήψεις.
Ο Νοέμβρης της φωτιάς και του αίματος
Η χρονιά του 1973 ήταν γεμάτη ένταση και η 14η του Νοέμβρη, έμελλε να είναι καθοριστική σαν σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι.
Τις πρώτες μέρες του Νοέμβρη η Αθήνα ήδη έμοιαζε με καζάνι που βράζει και ήταν έτοιμο να εκραγεί. Οι διαδηλώσεις πύκνωναν από φοιτητές, οικοδόμους και πολίτες κάθε κατηγορίας και πλέον ήταν καθημερινές. Συνθήματα όπως «Κάτω η χούντα», «Κάτω ο Παπαδόπουλος», «Ελευθερία» και άλλα, ακούγονταν παντού. Η αστυνομία κυνηγούσε ανελέητα και ξυλοκοπούσε βάναυσα τον κόσμο, κυριολεκτικά, όπου και όποιον έβρισκε, προσπαθώντας, χρησιμοποιώντας τον μοναδικό τρόπο που ήξερε, την βία, να ανακόψει το κύμα των αντιδράσεων, το οποίο όμως φούσκωνε όλο και περισσότερο. Η ένταση και τα επεισόδια, όπως ήταν φυσικό, δεν άργησαν να επεκταθούν και σε άλλες πόλεις της χώρας όπως η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα.
Στις 14 Νοέμβρη τα γεγονότα είχαν φτάσει σχεδόν στην κορύφωση τους. Τίποτα δεν έμοιαζε ικανό να σταματήσει τη δύναμη του κόσμου. Αγανακτισμένοι από το καθεστώς και θέλοντας να συμπαρασταθούν στους κυνηγημένους και τελικά εγκλωβισμένους φοιτητές του Πολυτεχνείου, πλήθος κόσμου είχε μαζευτεί στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας από κάθε γωνιά. Μεγάλος αριθμός πολιτών, καθώς και πολλοί φοιτητές από τις καταλήψεις της Νομικής Σχολής, αλλά και μαθητές, κατέληξαν στον χώρο του Πολυτεχνείου.
«Εδώ Πολυτεχνείο»
Οι φοιτητές οχυρωμένοι μέσα στο Πολυτεχνείο άρχισαν άμεσα να οργανώνονται. Αυτοαποκαλούμενοι «Ελεύθεροι – Πολιορκημένοι» και όντες αποφασισμένοι για όλα, ήδη όριζαν την αρχή του τέλους της Χούντας. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο οργάνωσαν συντονιστικές επιτροπές και έφτιαξαν νοσοκομείο για τους τραυματίες, τυπογραφείο, μαγειρείο και κυρίως τον ραδιοφωνικό σταθμό.
Ο πομπός του ραδιοφώνου κατασκευάστηκε στα εργαστήρια της σχολής Ηλεκτρολόγων-Μηχανικών σε χρόνο ρεκόρ από τον Γιώργος Κυρλάκη, μετέπειτα τεχνικό της ΕΡΤ. Ο ραδιοσταθμός, με εκφωνητές τους Δημήτρη Παπαχρήστο, Μίλτο Χαραλαμπίδη και Μαρία Δαμανάκη, εξέπεμπε από τις 15 Νοεμβρίου σε όλη την Ελλάδα, ενώ αναμετέδιδαν και ξένοι Ραδιοσταθμοί, όπως το BBC Λονδίνου, η Ντόιτσε Βέλε της Γερμανίας και ένας σταθμός στο Παρίσι.
Αυτές οι παρακάτω λέξεις, καθώς και τα συνθήματα που ακούστηκαν από τον σταθμό θα έμεναν στην ιστορία.
«Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο! Ελληνικέ λαέ, το Πολυτεχνείο θα μείνει το προπύργιο και η εστία του αγώνα. Όλος ο λαός να συσπειρώνεται γύρω από τους χώρους του Πολυτεχνείου, να παραμείνει στους δρόμους της Αθήνας και να κατέβει στους δρόμους κάθε μεγάλης πόλης της Ελλάδας. Το Πολυτεχνείο είναι οχυρωμένο με τα στήθη των φοιτητών… Ο αγώνας μας είναι κοινός. Είναι αγώνας αντιχουντικός. Είναι αγώνας αντιδικτατορικός. Είναι αγώνας αντιιμπεριαλιστικός. Κάτω η δικτατορία. Ζήτω η Δημοκρατία…»
Advertising
«Ψωμί, παιδεία, ελευθερία – Λαέ πεινάς, γιατί δεν πολεμάς; – Λαέ λαέ, ή τώρα ή ποτέ – Απόψε πεθαίνει ο φασισμός – Οι φοιτητές δεν βολεύονται, βουλεύονται.»
Η εξέγερση όλων
Οι διαδηλώσεις μετά την προτροπή των φοιτητών μέσα από το ραδιόφωνο πλήθαιναν και η Αθήνα φλεγόταν κυριολεκτικά και μεταφορικά. Οργή, αγανάκτηση και πάθος για ελευθερία κυριαρχούσαν και στους δρόμους επικρατούσαν ταραχές και χάος με οδοφράγματα, κυνήγι και ξύλο. Αντίστοιχη κατάσταση επικρατούσε και σε άλλες πόλεις.
Άνθρωποι από κάθε συνοικία συνέρρεαν τη νύχτα και την επόμενη μέρα στο Πολυτεχνείο για να συμπαρασταθούν και να προμηθεύσουν τους αγωνιζόμενους φοιτητές με τρόφιμα, φάρμακα, χρήματα, τσιγάρα, αλλά κυρίως κουράγιο και ελπίδα. Επίσης, φοιτητές από την Πάτρα και αγρότες από τα Μέγαρα κατέφθαναν όχι μόνο προς συμπαράσταση στους εξεγερμένους του Πολυτεχνείου αλλά και για να αγωνιστούν μαζί τους. Τα γεγονότα πλέον είχαν εξελιχθεί σε τέτοιο στάδιο, καθιστώντας την εξέγερση όχι αποκλειστικά φοιτητική. Ήταν η εξέγερση όλων.
Το πρώτο βράδυ μία ομάδα περίπου εκατό ατόμων από την οργάνωση «Κόμμα 4ης Αυγούστου» του Κώστα Πλεύρη, μαζί με παρακρατικούς και ασφαλίτες προσπάθησαν να εισβάλλουν στο Πολυτεχνείο χωρίς να τα καταφέρουν. Ωστόσο, μπόρεσαν να παρεμποδίσουν τη τροφοδοσία. Το επόμενο βράδυ, η ίδια ομάδα, στην οποία φέρεται να συμμετείχε και ο δεκαέξι ετών τότε, Νίκος Μιχαλολιάκος (μετέπειτα ιδρυτής της Χρυσής Αυγής) βρέθηκε με κάποια μέλη και πάλι έξω από το Πολυτεχνείο, συνδράμοντας, μαζί με άλλα άτομα, τις ομάδες καταστολής. Κάποιοι από αυτούς αργότερα κατηγορήθηκαν ότι πυροβολούσαν, από την ταράτσα του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως, τον κόσμο που διαδήλωνε στους δρόμους.
Πολλοί πολίτες τότε τραυματίστηκαν δεχόμενοι σφαίρες από το πουθενά και κάποιοι δυστυχώς έχασαν την ζωή τους από τις σφαίρες των ελεύθερων σκοπευτών. Ανάμεσα στους νεκρούς και στους τραυματίες και παιδιά. Αν και πέρασαν τόσα χρόνια, διεξήχθησαν δίκες και ερευνήθηκαν τα γεγονότα, ποτέ δεν ξεκαθάρισε με ακρίβεια πόσοι σκοτώθηκαν εκείνες τις μέρες, από σφαίρες, από ξύλο, ή από το τανκ που εισέβαλε ώρες αργότερα στο Πολυτεχνείο, παρασύροντας την πύλη του και τους ανθρώπους που βρισκόταν εκεί.
Άοπλοι πολεμιστές
Οι φοιτητές, παραμένοντας οχυρωμένοι, κάλεσαν τους δημοσιογράφους για να τους ενημερώσουν για τα αιτήματά τους. Ακολούθησαν συνελεύσεις μεταξύ των φοιτητών και μεταξύ των εργατών και διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, έτσι ώστε να μην επέμβει στο χώρο και να σεβαστεί το πανεπιστημιακό άσυλο.
Ταυτόχρονα η κατάσταση στους γύρω δρόμους ήταν πλέον ανεξέλεγκτη. Βία παντού. Πυροβολισμοί, ξυλοδαρμοί και δακρυγόνα. Οι εκκλήσεις από τον ραδιοσταθμό για βοήθεια στους τραυματισμένους ήταν συνεχείς. Ο στρατός κατέβηκε στους δρόμους και τα τανκς βγήκαν στις μεγάλες λεωφόρους της Αθήνας, ξημερώματα του Σαββάτου, της 17ης Νοεμβρίου, εκφοβίζοντας και προκαλώντας μεγαλύτερο χάος. Το βράδυ της ίδιας μέρας, και ενώ οι πόρτες του Πολυτεχνείου είχαν κλείσει οριστικά, δυο άρματα έστρεφαν τα κανόνια τους κατά των κεκλεισμένων.
Από το ραδιοσταθμό, με σπαρακτική φωνή, ακούγονται τα λόγια:
«Είμαστε άοπλοι! Είμαστε άοπλοι! Οι φοιτητές βρίσκονται απέναντι στα τανκς. Οι φαντάροι είναι αδέλφια μας, δεν θα μας πυροβολήσουν. Αγωνιζόμαστε για μία καλύτερη και ελεύθερη Ελλάδα. Να καθορίζουμε μόνοι μας τις τύχες του λαού μας. Αγωνιζόμαστε για τη λευτεριά αυτού του τόπου. Ελληνικέ λαέ, έξω από το Πολυτεχνείο βρίσκονται τανκς κι έχουν στραμμένες τις μπούκες των κανονιών τους στα παιδιά σου. Αυτή τη στιγμή, ελληνικέ λαέ, μπορείς να διαπιστώσεις πώς μας κατάντησαν οι Αμερικάνοι. Δεν πρέπει να χυθεί άλλο αίμα. Όχι άλλο αίμα!»
Στις τρεις τα ξημερώματα, το άρμα που βρισκόταν απέναντι από την πύλη του Πολυτεχνείου πήρε την εντολή. Μετά από μια στιγμιαία υποχώρηση, όρμησε στην πύλη, γκρεμίζοντάς την, και γκρεμίζοντας και τους ανθρώπους που κρεμόταν πάνω της, καταστρέφοντας τα πάντα.
Μόλις εκείνη τη στιγμή έπαψε να λειτουργεί και ο ραδιοσταθμός. Η τελευταία εκφώνηση ήταν η συγκινητική έκκληση και η απαγγελία στίχων του Εθνικού ύμνου από τον Δημήτρη Παπαχρίστο.
«Αδέρφια μας στρατιώτες, πως είναι δυνατόν να πυροβολήσετε τ’ αδέρφια σας, να χυθεί ελληνικό αίμα; Όλοι πιστεύουμε στην λεφτεριά κι εγώ πάλι, πρώτος αρχίζω τον Εθνικό Ύμνο, αυτό το αιώνιο σύμβολο της Ελευθερίας: Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού την τρομερή,σε γνωρίζω από την όψη που με βία μετράει τη γη. Απ’ τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά, και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!»
Μνήμη και συλλογισμός
Ο μοναδικός φωτορεπόρτερ Τέλης Σαρρηκώστας, που βρέθηκε στο σημείο, και απαθανάτισε με την φωτογραφική του μηχανή, εκείνες τις συγκλονιστικές στιγμές, θυμάται:
«Το πως βρέθηκα τη βραδιά της 16ης προς 17η Νοέμβρη απέναντι από την κεντρική είσοδο του Πολυτεχνείου, (Γωνία Πατησίων και Στουρνάρη), είναι μια απίστευτη ιστορία που ακόμη και σήμερα δεν την πιστεύω ότι κατάφερα μαζί με τον διευθυντή μου Phil Dopoulo του Associated Press να είμαστε οι μόνοι δημοσιογράφοι εκεί μπροστά στο Πολυτεχνείο και να μείνω εκεί μέχρι την στιγμή που το τανκ γκρεμίζοντας την κεντρική πύλη άνοιξε τον δρόμο για την εισβολή αστυνομίας και στρατού να καταστείλουν την φοιτητική εξέγερση, αφήνοντας πίσω τους πολλούς νεκρούς και τραυματίες. Οι σκηνές που έζησα καθ’ όλη τη διάρκεια των πέντε ωρών που ήμουν εκεί (από της 10 το βράδυ μέχρι τις τρεις τα ξημερώματα) ήταν πολλές και δεν περιγράφονται με λόγια. Συγκίνηση, ηρωισμός, ιστορικές στιγμές. Η εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο ήταν τόσο ξαφνική που με έπιασε και εμένα εξαπίνης. Δεν περίμενα να εισβάλει. Αντιθέτως, όταν γύρισε την κάννη του κανονιού προς τα πίσω και κάνοντας όπισθεν πηγαίνοντας στο απέναντι πεζοδρόμιο, νόμιζα ότι πήρε εντολή για να αποχωρήσει από το σημείο. Αυτός όμως είχε πάρει εντολή για να χτυπήσει και να μπει στο Πολυτεχνείο και αυτό έκανε με όση δύναμη διέθετε το τανκ, πέφτοντας πάνω στην κύρια είσοδο και στα παιδιά που ήταν κρεμασμένα πάνω στα κάγκελα της κεντρικής πύλης. Πρόλαβα και τράβηξα τρία καρέ, τρεις φωτογραφίες, απ’ την εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο και στη συνέχεια, αφού απέφυγα τα χτυπήματα, με μακριά κοντάρια τριών αστυνομικών, τρέχοντας ζιγκ – ζαγκ, γιατί πίστευα ότι θα με πυροβολούσαν, έφυγα προς την οδό Ακαδημίας, φτάνοντας στο γραφείο μου, σώζοντας το πολύτιμο υλικό».
Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα βιβλίο από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τίτλο «Όλη νύχτα εδώ». Το βιβλίο επιμελήθηκε ο ιστορικός Ιάσονας Χανδρινός και περιλαμβάνει 80 μαρτυρίες ανθρώπων που συμμετείχαν στα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Στην μαρτυρία του Γιώργου Σορολοπίδη διαβάζουμε μεταξύ άλλων:
«Τι άλλο να σου πω; Δεν ξέρω. Ίσως δυο τρεις γενικές παρατηρήσεις. Έχω τη γνώμη ότι, όταν μιλάς για αυτό το ανεπανάληπτο μέχρι στιγμής γεγονός, οφείλεις να αποστασιοποιηθείς από το σήμερα και τις εμπειρίες και τη δυνατότητα κρίσης που απέκτησες μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας μέσα στη ζωή, και να παραμείνεις στα γεγονότα όπως θυμάσαι ότι τα έζησες τότε, κάτω από τη σημαία υπό την οποία ήσουν στρατευμένος τότε. Άσχετα αν αργότερα διαφώνησες από τα αριστερά ή τα δεξιά. Αν έφυγες ή διαγράφηκες, αν εντάχτηκες κάτω από άλλη σημαία, ή ιδιώτευσες. Άσχετα, αν θέλεις, από το πώς διαχειρίστηκες μετέπειτα τις απογοητεύσεις ή τις φιλοδοξίες σου. Διαφορετικά, γίνεσαι πλαστογράφος της ίδιας σου της ιστορίας και άρα ανυπόληπτος. Το Πολυτεχνείο ήταν μια εξέγερση που κατάφερε να συνδυάσει το αυθόρμητο με την αυτοοργάνωσή της στην πράξη. Από τη στιγμή που επέβαλε την ύπαρξή της, η ενθουσιώδης δυναμική της ήταν τέτοια που κανείς δεν σκεφτόταν το τι θα γινόταν μετά. Από την άλλη, πάντως, είναι άξιο βαθύτερης μελέτης και ερμηνείας το πόσο γρήγορα, μετά την πτώση της Χούντας, ξεχάσαμε το ουσιώδες διαρκές μήνυμα της Εξέγερσης.»
Advertising
Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε το χρονικό του Πολυτεχνείου, μέσα από τον ιδιαίτερο
τρόπο της τέχνης, από ανθρώπους που συμμετείχαν στα γεγονότα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Όλη νύχτα εδώ – Γιώργος Πετρόπουλος – 10/11/2019. Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.efsyn.gr (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
Κώστας Γεωργάκης: Ο άνθρωπος που αυτοκτόνησε για την ελευθερία – Τόνια Γκόρου – 19/9/2020. Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: tvxs.gr (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
Πολυτεχνείο 1973: Η συγκλονιστική αφήγηση του μοναδικού φωτορεπόρτερ που κατέγραψε την εξέγερση – 17/11/2016. Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.newsbomb.gr (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
Εξέγερση του Πολυτεχνείο. Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: el.wikipedia.org (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
17 Νοέμβρη 1973 : Το χρονικό της εξέγερσης – Σοφία Κατσαρέλη – 17/11/2016. Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.news247.gr. (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
“Εδώ Πολυτεχνείο”: Ο ιστορικός ραδιοσταθμός που φτιάχτηκε σε λίγες ώρες και ακούστηκε μέχρι το Παρίσι – Κατερίνα Φασσέα – 16/11/2019. Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: www.news247.gr (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
Όλη νύχτα εδώ (η μαρτυρία του Γιώργου Σορολοπίδη) –Νίκος Σαραντάκος – 17/11/2019.
Ανακτήθηκε από την ηλεκτρονική διεύθυνση: sarantakos.wordpress.com (Τελευταία πρόσβαση: 13/11/2020).
