«…Τι ανατριχιαστικοί λογαριασμοί. Όλες μου οι προσευχές, όλη η πίστη μου σε σένα, κύριε, στάθηκαν αδύνατες να με σώσουν και τώρα μπορεί ένας πεθαμένος και μια σκατωμένη κουβέρτα; Αυτό απόμεινε απ΄το άπειρο έλεος και τη δύναμή σου; Καλά λοιπόν, αφού δε θέλεις να γλιτώσω, δε θα γλιτώσω. Όμως, ήρθε η στιγμή να μάθεις κι από μας κάτι. Δεν είναι για τις δικέ μας αμαρτίες που τιμωρούμαστε! Τις δικές σου αμαρτίες πληρώνουμε. Δεν είναι η ώρα της δικής μας κρίσης, της δικής σου κρίσης είναι η ώρα. Δεν εξοντώνουν εμάς, τη δική σου δημιουργία κάνουν κουρνιαχτό και στάχτη, τα έργα και τα θαύματα σου εξευτελίζουν και ποδοπατούν. Ξεκοιλιάζουν έγκυες, σέρνουν γέροντες από τα γένια και τους πετάνε στους βόθρους, κλωτσάνε μωρά σαν να ‘ναι μπάλα, βάζουν τα κορίτσια στα μπορντέλα, κάνουν σκοποβολή στις καρδιές των παλικαριών, χορεύουνε γύρω απ’ τις φωτιές που καίνε τα βιβλία, το λόγο σου, το λόγο που είχαμε για ψυχή. Στην πλατεία η ουρά για τα αέρια και το κρεματόριο δεν έχει τέλος. Κι εσύ, που είσαι πανταχού παρών… τι κάνεις; Βλέπεις απ’ ψηλά τη φλόγα στην καμινάδα, μυρίζεις, την τσίκνα απ’ το κρέας μας και σκέφτεσαι τον αιώνα που όλοι και όλα θα κριθούν ενώπιόν σου; Μην κουράζεσαι, Κύριε, δε χρειάζεται, δε χρειάζεται, δε σε χρειαζόμαστε τότε. Εδώ κάτω χρειαζόμαστε ένα θεό, επί γης, σήμερα, τώρα και στα μέτρα του πόνου μας και της συμφοράς μας, θεό που να σταματήσει τη φρίκη που άφησες ελεύθερη. Εγώ, πάει πια, δε γλιτώνω, αλλά δε γλιτώνεις ούτε συ. Το τέλος μου είναι τέλος σου. Κανένας πια δε θα πιστεύει σε σένα και στους επίγειους πράκτορες σου. Τη λίγη δύναμη που γύρευα με την πίστη μου σε σένα και στο μεγαλείο σου τη βρήκα σε τούτο το λάκκο με την απιστία μου.» (Απόσπασμα από το θεατρικό έργο “Η οδός” του Ι. Καμπανέλλη, 1951)
Το θεατρικό έργο “Η οδός” διαδραματίζεται στο Μαουτχάουζεν, τον Μάρτιο του 1945. Πέντε κρατούμενοι συζητούν για την ανθρώπινη ύπαρξη. Το τέλος του πολέμου ήταν κοντά, όμως οι μαζικές εκτελέσεις συνεχιζόντουσαν. Άνθρωποι χάνουν την ζωή τους από λοιμώδεις αρρώστιες, πτώματα δεξιά και αριστερά ανάμεσα στους ζωντανούς. Άρρωστοι κυκλοφορούν στο θάλαμο. Υπάρχει σκοτάδι, μόνο από τους φεγγίτες κάποιες δέσμες φωτός, φωτίζουν ελάχιστα τους εγκλωβισμένους ήρωες του Ι. Καμπανέλλη. Οι πρωταγωνιστές έρχονται αντιμέτωποι με πολλαπλά και ακατανόητα ερωτήματα σχετικά με την ζωή και τον θάνατο, την ευθύνη προς το σύνολο. Πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στην ηθική και την επιβίωση. Όμως η μοίρα τους είναι προδιεγραμμένη και αυτοί δίχως ελπίδα, απλά περιμένουν…
Η “Οδός” είναι απ’ τα πρώτα έργα του Ι. Καμπανέλλη, έχει βασιστεί σε αληθινά γεγονότα καθώς ο συγγραφέας ήταν κρατούμενος στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Μαουτχάουζεν το 1943-45. Γεννήθηκε στις 2 Δεκεμβρίου 1921 στη Νάξο. Μετά την απελευθέρωσή του προσπάθησε να γίνει ηθοποιός, όμως η έλλειψη του απολυτήριου γυμνασίου του στέρησε αυτό το όνειρο. Καταξιώθηκε ως θεατρικός συγγραφέας, στιχουργός, σεναριογράφος, δημοσιογράφος και ακαδημαϊκός. Το 1981 έγινε διευθυντής της Ελληνικής Ραδιοφωνίας. Το 1999 έγινε ακαδημαϊκός του Θεάτρου της Ακαδημίας Αθηνών και το 2000 του απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του τάγματος του Φοίνικα. Ξεχώρισαν τα θεατρικά έργα : Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια, Έβδομη μέρα της δημιουργίας, Η Αυλή των θαυμάτων, Παραμύθι χωρίς όνομα, Γειτονιά των Αγγέλων, Οδυσσέα γύρισε σπίτι, Αποικία των τιμωρημένων, Το μεγάλο μας τσίρκο, Ο εχθρός λαός. Απεβίωσε στις 29 Μαρτίου 2011.
