Ο Τάσος Αγγελόπουλος είναι δάσκαλος θεατρικής αγωγής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, σκηνοθέτης και εμψυχωτής της θεατρικής ομάδας Παπαλάνγκι και υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, όπου και διδάσκει Θεατρικό Παιχνίδι. Στην συνέντευξη που παραχώρησε στο MAXMAG, μίλησε για το θέατρο στην εκπαίδευση, τους Παπαλάνγκι και το καινούργιο του βιβλίο.
- Η ενασχόληση με το θέατρο/δράμα σε ποια βαθμίδα πρέπει να ξεκινά ώστε να επιτυγχάνεται η αξιοποίηση της;
Είμαι σίγουρος ότι όσο νωρίτερα τόσο το καλύτερο: από τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο καλό είναι να αναπτύσσονται θεατρικές δράσεις, που θα ανοίξουν σταδιακά και μεγαλώνοντας έναν καινούριο πραγματικό και φανταστικό κόσμο στο παιδί: πραγματικό γιατί θα επιτευχθούν πράγματα που αλλιώς δύσκολα το εκπαιδευτικό σύστημα τα εντάσσει στα ενδιαφέροντά του, όπως η κοινωνικοποίηση και η ομαδική δουλειά, και φανταστικό, γιατί έτσι θα καλλιεργηθεί ότι πιο δημιουργικό έχειτο παιδί. Το θέατρο είναι σαν μία μεγάλη, καλόβολη τράπεζα με απεριόριστο όριο αναλήψεων: καταθέτεις κάποια πράγματα, όπως το χρόνο σου και αυτό σου ανταποδίδει πολλαπλάσια οπουδήποτε κι αν βρίσκεσαι και με οτιδήποτε κι αν ασχολείσαι. Και, ας μην ξεχνάμε, ότι ποτέ δεν είναι αργά για μία καλή «επένδυση», αρκεί, βέβαια να το επιθυμούμε.
- Είστε συντονιστής της θεατρικής ομάδας Παπαλάνγκι, η οποία ιδρύθηκε το 2011. Πώς προέκυψε η ενασχόληση με το εφηβικό θέατρο; Ποιοι είναι οι στόχοι αυτών των εκπαιδευτικών παραστάσεων μέσα στην αίθουσα;
Με την ομάδα κάναμε μία απλή διαπίστωση, ότι οι έφηβοι αποφεύγουν να πηγαίνουν στο θέατρο. Αποφασίσαμε να το διερευνήσουμε αυτό, αλλά και να προσπαθήσουμε να το διορθώσουμε. Έτσι, δημιουργήσαμε παραστάσεις που θα πήγαιναν αυτές να βρουν τους εφήβους και, μάλιστα, στους φυσικούς τους «χώρους» όπως η τάξη τους ή η πλατεία που μαζεύονται με τους φίλους τους. Ένα άλλο θέμα ήταν με τι θα ασχολούνταν αυτές οι παραστάσεις: εκεί, στη θεματολογία, αλλά και στον τρόπο απόδοσης, εντοπίσαμε την κύρια αιτία της «εφηβικής διαρροής» από το θέατρο. Φτιάξαμε, έτσι, παραστάσεις με θέματα που απασχολούν τους εφήβους, όπως το bullyingή ο ρατσισμός, σε απλή γλώσσα και με απλά μέσα, τέτοια που οι έφηβοι να μπορούν, ενδεχομένως, να «αντιγράψουν», ώστε να φτιάξουν τις δικές τους παραστάσεις. Με άλλα λόγια, μιλήσαμε τη γλώσσα τους στο χώρο τους.
- Ποιες είναι οι τρέχουσες παραστάσεις των Παπαλάνγκι και ποια η θεματολογία τους;
Στη Θεσσαλονίκη, όπου και η έδρα της ομάδας, παρουσιάζεται το έργο του JörgMenke-Peitzmeyer Πρώτη Ώρα, που είναι ένας μονόλογος πάνω στο bullying, ενώ στην Αθήνα παρουσιάζεται σε συνεργασία με το «Θέατρο Πόρτα» της Ξένιας Καλογεροπούλου το «(Δεν) είμαι Προ», μία παράσταση φτιαγμένη εξ ολοκλήρου από εμάς, με θέμα την δημοφιλία στο σχολείο. Και οι δύο παραστάσεις παίζονται μέσα στη σχολική τάξη, ακριβώς γιατί η τάξη είναι το «σκηνικό» τους, ενώ προβλέπονται θεατροπαιδαγωγικές δράσεις που τις συνοδεύουν και εκπαιδευτικό υλικό, ώστε οι καθηγητές να συνεχίσουν την δουλειά με τα παιδιά.
- Στην «Πρώτη ώρα» ο ηθοποιός παρουσιάζεται σαν καινούργιος μαθητής στο σχολείο και επιτρέπει στους υπόλοιπους μαθητές να κάνουν ό,τι θέλουν μαζί του για μόνο, όμως, τα 5 πρώτα λεπτά. Πως αντιμετωπίζουν τα παιδιά το γεγονός της συμμετοχής τους στην παράσταση;
Αυτό είναι κάτι που δεν είχαμε προβλέψει και δεν φαινόταν ούτε από το έργο ούτε από την εμπειρία ανεβάσματός του στη Γερμανία. Τα παιδιά στην Ελλάδα, τις περισσότερες φορές, θέλουν να συμμετέχουν δυναμικά στην παράσταση. Δεν έχουμε, βέβαια, περιπτώσεις όπου χτυπάνε π.χ. πραγματικά τον ηθοποιό, όμως όλοι φαίνονται «διατεθειμένοι» στα πλαίσια της παράστασης να του ασκήσουν bullying. Ασφαλώς, αυτό αποτελεί και την καλύτερη «πάσα» όχι μόνο για τη συζήτηση που ακολουθεί μετά την παράσταση, αλλά και για τα ίδια τα παιδιά. Τα βάζει να σκεφτούν πόσο «για πλάκα» μπορεί να ξεκινήσει κάτι άσχημο και αν όντως κάτι τέτοιο έχει συμβεί.
- Πραγματοποιούνται και θεατρικά εργαστήρια για ενήλικες;
Προς το παρόν μόνο ένα, για εκπαιδευτικούς. Προσοχή, όμως, εκεί δεν διδάσκουμε εκπαιδευτικό δράμα ή θέατρο στην εκπαίδευση, αλλά τις βασικές αρχές του θεάτρου, έτσι ώστε να γίνουν κατανοητές από ανθρώπους που ενδιαφέρονται, αλλά δεν είναι επαγγελματίες. Και αυτό το εργαστήριο προέκυψε από την παρατήρηση και τις εμπειρίες μας, παρακολουθώντας «ανεκδιήγητες» – και, πάνω από όλα, βαρετές για τα ίδια τα παιδιά – σχολικές παραστάσεις. Ίσως, έτσι, σιγά σιγά, οι εκπαιδευτικοί και, κυρίως, τα παιδιά κατανοήσουν ότι το θέατρο είναι μία σοβαρή, αλλά και πολύ πολύ διασκεδαστική υπόθεση, όταν γίνεται σωστά και με γνώση.
- Πιστεύετε πως οι θεατρικές γνώσεις και η χρήση θεατρικών τεχνικών μπορούν να βελτιώσουν, να ενισχύσουν και να ενδυναμώσουν το ήδη υπάρχων εκπαιδευτικό σύστημα;
Συχνά κάνουμε το λάθος και θεωρούμε ότι το θέατρο είναι μόνο εργαλείο για την διερεύνηση κάποιων εκπαιδευτικών θεμάτων: χρησιμοποιούμε π.χ. θεατρικές τεχνικές για να διερευνήσουμε το ζήτημα περιβάλλον, ρατσισμός κτλ. Όλα αυτά είναι καλά, αλλά θα μου άρεσε να δοθεί η ίδια σημασία στο ίδιο το θέατρο ως αντικείμενο διδασκαλίας. Γιατί, όπως είπα και πιο πάνω, το ίδιο θέατρο δουλεύει «υπόγεια» και σιωπηλά και τα αποτελέσματα από την ενασχόληση με αυτό «βγαίνουν» εκεί που δεν το περιμένεις. Είναι, λοιπόν, σχεδόν εγκληματικό, για να υπερβάλλω και λίγο, που δεν διδάσκεται θέατρο στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου ακριβώς, ίσως, χρειάζεται και περισσότερο στους εφήβους με όλο το άγχος και την πίεση που έχουν.
- Πόσο απαιτητικό έχει γίνει το θεατρικό κοινό σήμερα; Η κρίση οδηγεί τον κόσμο στο να αναζητά την ψυχαγωγία στο θέατρο;
Είναι αρκετά παράδοξο αλλά όντως, τα θέατρα εν μέσω κρίσης είναι πιο γεμάτα από πριν. Ίσως είναι και ελπιδοφόρο αυτό και σημαίνει ότι το κοινό, χορτασμένο από σκουπίδια, αναζητά κάτι πιο ποιοτικό, ή ακόμη καλύτερα, κάτι πιο ποιοτικά διασκεδαστικό. Κι εδώ είναι η δική μας ευθύνη… Το κοινό καλά κάνει και είναι απαιτητικό, αλλά εμείς πρέπει να γίνουμε απαιτητικοί από τους εαυτούς μας, ώστε να του προσφέρουμε την ποιότητα που φαίνεται να ψάχνει.
- Τελικά θέατρο για ενήλικες ή θέατρο για παιδιά; Τι σας κερδίζει;
Θέατρο γενικά. Δεν μου αρέσουν οι διαχωρισμοί, γιατί την ίδια σκέψη και δουλειά επενδύουμε και για τα δύο. Ασφαλώς το καθένα έχει τους δικούς του κανόνες και τις δικές του απαιτήσεις, αλλά ό,τι κερδίζεις και από τα δύο είναι στο επίπεδο της επικοινωνίας με το κοινό που το βλέπει.
- Πρόσφατα εκδόθηκε και το πρώτο σας βιβλίο «Παίζοντας θέατρο». Πρόκειται για εκπαιδευτικό υλικό; Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό…
Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα εγχειρίδιο, που αν το ακολουθήσει όποιος επιθυμεί να συντονίσει μία ερασιτεχνική ομάδα, θα κατορθώσει όχι μόνο να τους έχει διδάξει τις βασικές αρχές του θεάτρου, αλλά και να οδηγηθεί σε ένα παραστάσιμο γεγονός. Με αυτή την έννοια, είναι εξαιρετικά χρήσιμο για τους εκπαιδευτικούς, αλλά και για όποιον άλλον εμψυχώνει θεατρικές ομάδες, γιατί ακριβώς παρουσιάζει, με τρόπο απλό και κατανοητό, ό,τι χρειάζεται να ξέρει ο μη επαγγελματίας (ή, και οι επαγγελματίες, γιατί όχι;).
- Θα ακολουθήσουν και άλλα βιβλία;
Θα ήθελα, για αρχή, να «ταξιδέψει» καλά το «Παίζοντας θέατρο». Αν, όμως, υπάρξει ξανά η ανάγκη να ειπωθεί όχι με θεατρική μορφή, οπωσδήποτε το βιβλίο είναι η αμέσως επόμενη επιλογή.
- Ποια τα σχέδιά σας για την νέα χρονιά;
Ε, δύσκολο να πούμε. Δεν μου αρέσουν οι ανακοινώσεις. Πάντα υπάρχουν πράγματα που στριφογυρνάνε στο κεφάλι μας. Σίγουρα, με κάποιο τρόπο, θα συνεχίσουμε την δουλειά μας με τους εφήβους και τα παιδιά κι αυτό λόγω της μεγάλης και σχεδόν συγκινητικής ανταπόκρισης που έχει αυτή η δουλειά.
[punica-divider]
Επίσημη Ιστοσελίδα Θεατρικής Ομάδας Παπαλάνγκι: www.papalangki.gr
