Με αφορμή την δολοφονία της 22ης Ιρανής Μάχσα Αμινί τον περασμένο Σεπτέμβριο από την ιρανική αστυνομία των Ηθών, επειδή εμφανίστηκε σε δημόσιο χώρο της Τεχεράνης χωρίς να φοράει ευπρεπώς την μαντίλα- χιτζάμπ, όπως υπαγορεύει το καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας και για όλες τις μεταγενέστερες επιθέσεις και δολοφονίες που συνέβησαν σε εξίσου άμαχες κοπέλες που ήταν απλώς διαδηλώτριες, καθώς και στον αντίποδα, στον Δυτικό κόσμο, στην χώρας μας αλλά και διεθνώς, για όλες εκείνες τις αυξανόμενες δολοφονίες γυναικών, παρ’ όλη την ψευδαίσθηση της «κερδισμένης» πια ατομικής ακεραιότητας υπό το πλαίσιο της εκλεγμένης Δημοκρατίας, το παρόν κείμενο είναι δοσμένο σε ιστορίες σχετικά με την γυναικεία καταπίεση/κακοποίηση/θανάτωση ανά τους καιρούς σε όλα τα πλάτη και μέρη της Γης.
Persepolis/ Περσέπολη (2007)
Το Persepolis του 2007 είναι η βιογραφική ταινία της Ιρανής, Mαργιάν Σατραπί, που είναι μεταφορά του κόμικς της ίδιας, πραγματεύεται την ζωή της από μικρή ηλικία στην Τεχεράνη του Ιράν το 1978 κατά την μετάβαση της χώρας της από την αυτοκρατορία του Σάχη στην ηγεσία της Ισλαμικής Επανάστασης, καθώς και του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Τα δύσκολα χρόνια μετουσιώνονται ως η ιστορία της μικρής Μαρτζί και την πορεία της προς την ενηλικίωση και ακόμα παραπέρα. Πρόκειται για ένα φιλμ κινουμένων σχεδίων που αγκαλιάζει όλες τις ηλικίες λόγω των γεγονότων του και συνδυάζει την παιδική νοσταλγία με την πολιτική σκληρότητα και την αλλεπάλληλη μετανάστευση. Καθ’ όλη την διάρκεια της ταινίας, έχεις την αίσθηση ότι βλέπεις ένα ντοκιμαντέρ για την πολιτική και θρησκευτική ιστορία του Ιράν, με τις απαραίτητες αφηγηματικές πινελιές «παιδικότητας» να τσακίζουν εντός σου, την διαταραγμένη κανονικότητα και την διαρκή ανασφάλεια του πολέμου. Η γραφή της σκηνοθέτιδος, δεν καυτηριάζει μόνο την πολυπλοκότητα της διαβίωσης του τόπου της, αλλά και την βαρβαρότητα εκτός των συνόρων της, στην Δύση. Όπου και εκεί, με άλλες μορφές εξίσου καταπιεστικές και με πολύπλοκες κανονικότητες διαβίωσης, το ατέρμονο παιχνίδι διαιωνίζει τα θέματα της αποξένωσης, της ένταξης και της ρατσιστικής προσέγγισης σε κάθε προσπάθεια εναρμόνισης. Ευτυχώς η ταινία, όπως και η ίδια η ζωή, δεν έχει μόνο αρνητικές όψεις και ως τούτου μας φανερώνει και την άλλη πλευρά, την ασφαλή, την όμορφη και την ουσιαστική, αυτή της ελπίδας, των ιδεών και της αδιάκοπης προσπάθειας που οφείλει κάθε άνθρωπος ως προς τον εαυτό του. Και η Ιρανή Μαργιάν Σατραπί όντας εδώ και πολλά χρόνια μια αναγνωρισμένη πολίτης της Γαλλίας, και μάλιστα επιτυχημένη συγγραφέας παιδικών βιβλίων αποδεικνύει πολλά με την ίδια της την ύπαρξη.
Precious!/ Μονάκριβη (2009)
Από τις δυσκολίες του Ανατολικού κόσμου (και όχι μόνο) μεταφερόμαστε στην Δύση και συγκεκριμένα στις Η.Π.Α. Το Precious είναι μια ταινία για μια Αφροαμερικανή έφηβη και έγκυο από τον πατέρα της, σε ένα συνταρακτικό χρονικό κακοποίησης. Η ταινία πραγματεύεται την ζωή της νεαρής υπέρβαρης εγκύου Precious από τον πατέρα της στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης περί το 1987. Τον ρόλο της πρωταγωνίστριας ανέλαβε η ηθοποιός Gabourey Sidibe, σε μια συγκλονιστική ερμηνεία. Η πιστότητα με την οποία περιγράφεται η θλίψη, η κακοποίηση και η απομόνωση της λόγω μη ένταξης της από την κοινωνία, είναι πλήρης, αληθινή και χωρίς υπερβολή. Σε αυτή την ιστορία, υπάρχουν πολλά μέτωπα έλλειψης. Το πρώτο είναι από την ίδια την οικογένεια που είναι ανεπαρκής να στοιχειωθεί ως οικογένεια, αφού πρόκειται για συστηματική και μακροχρόνια κακοποίηση από τον πατέρα, και σε δεύτερο χρόνο από την κοινωνία, που εθελοτυφλεί διαρκώς σε τόσο ακραία περιστατικά χρόνιας βίας. Η πρωταγωνίστρια διχάζεται πλήρως και θολωμένη προσπαθεί να σώσει τον εαυτό της μια για πάντα, από τον βίαιο δεσμό με το διαταραγμένο πατρικό πρότυπο που είχε αντικατασταθεί με ένα σεξουαλικό ανδρικό πρότυπο. Πρόκειται για μια ταινία με έντονο ψυχικό βάρος και αποτύπωση της ψυχοσύνθεσης της ηρωίδας με έναν ρεαλισμό που χρειάζεται σε αυτές τις αληθινές αφηγήσεις.
Irréversible/ Μη Αναστρέψιμος (2002)
Η ιδιαίτερη και βραβευμένη ταινία του Gaspar Noé έχει την τιμητική της στην λίστα, αφού παρέδωσε στον κινηματογράφο την πιο ρεαλιστική στιγμή βιασμού και ξυλοδαρμού. Στο επίκεντρο της ιστορίας, η Alex, μια νεαρή γυναίκα που μόλις είχε αποσυρθεί από τον χώρο της πορνείας και των ναρκωτικών, είναι πολύ ερωτευμένη με τον ατίθασο Marcus. Ένα βράδυ και ενώ θα αποφασίσει να γυρίσει μόνη της στο σπίτι, θα της επιτεθεί ένας άγνωστος. Η συνέχεια που ακολουθεί είναι η βιαιότερη σκηνή που έχει αποτυπωθεί στο νεότερο σινεμά. Η Monica Belluci που ενσαρκώνει την πρωταγωνίστρια, βασανίζεται και βιάζεται αδιάκοπα, απλά γιατί έτυχε να βρίσκεται σε έναν δημόσιο χώρο αργά την νύχτα. Η ταινία αποτυπώνει με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο την εγκληματική συμπεριφορά ενός άνδρα προς μια γυναίκα, όπου χωρίς λογική και προβάλλοντας όλες τις σκοτεινές του σκέψεις, της επιτίθεται με την «δικαιολογία» είναι μέρος ενός σκληρού κόσμου, όπου τελικά φαίνεται να είναι και ο ίδιος μέρος του.
Luckiest Girl Alive/ Το πιο τυχερό κορίτσι στον κόσμο
Κλείνοντας το κείμενο, θα αναφερθώ στην πρόσφατη ταινία του Netflix, Luckiest Girl Alive, με την Mila Kunis που κέρδισε τις εντυπώσεις του κοινού. Σε αυτή την ταινία που είναι αρκετά πιο pop σε σχέση με τις προαναφερόμενες, η Άννι είναι μια νεαρή γυναίκα που φαίνεται να είναι το πιο τυχερό κορίτσι στον κόσμο. Έχει έναν στοργικό και τρυφερό σύντροφο και μια καριέρα που μοιάζει τυχερή και ανοδική. Η κατάρρευση του πύργου της «τελειότητας» θα έρθει, με μια πρόσκληση ενός δημοσιογράφου προς την ίδια, για να μιλήσει για φόνους που έγιναν την περίοδο της εφηβείας της στο σχολείο της από έναν συμμαθητή της, γεγονός που την στοιχειώνει μέχρι το παρόν και την καθιστά συνυπεύθυνη από πολλούς. Η ταινία τοποθετείται στην τωρινή Νέας Υόρκη, με τους γρήγορους ρυθμούς και την ανταγωνιστικότητα σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας. Κοντά στην Mila Kunis, θα δούμε στις στιγμές από το παρελθόν, την Chiara Aurelia ως την έφηβη Άννι. Η ταινία παρουσιάζει το αναπάντεχο βάρος από το παρελθόν ενός ανθρώπου που όχι μόνο έχει κατηγορηθεί ότι οδήγησε άλλους σε φόνο, αλλά και από το γεγονός ότι δεν της αναγνωρίζεται μέχρι πρότινος ότι υπήρξε και η ίδια θύμα ομαδικού βιασμού. Τα τραύματα σε αυτήν την ιστορία ποικίλουν καταδεικνύουν την δύναμη του ισχυρού «φαίνεσθαι» και των διασυνδέσεων και την αδιαφορία ως προς του αδύναμους, μέχρι να ξεκινήσει κάποιος να αντιδρά και να ευνοηθεί από την τύχη και τις συνθήκες.
