«Μην παίζεις με τη φωτιά», μου έλεγε η μαμά μου όταν ήμουν μικρή. Μου βούταγε τα σπίρτα από το χέρι και τα έκρυβε ψηλά να μην τα φτάσω. «Θα μας βάλεις φωτιά…». Πού να καταλάβω τι εννοούσε… Είχα μανία με τα σπίρτα. «Το ανάβω γιατί μου αρέσει να βλέπω τη φωτιά πως χορεύει», της απαντούσα. Μικρή τότε, δεν είχα αίσθηση του κινδύνου, ούτε τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει ένα τόσο δα σπίρτο…
Μερικά χρόνια μετά, είδα με τα μάτια μου, τι μπορεί να κάνει η φωτιά και όχι μόνο δε μου άρεσε, αλλά αναρωτιέμαι πώς δεν έβαλα φωτιά και στο σπίτι μας. Η φωτιά τα καταστρέφει όλα στο διάβα της, δεν αφήνει τίποτα, δεν υπολογίζει τίποτα. Φωτιά παντού. Και οι άνθρωποι τρέχουν να σωθούν από την μανία της.
Μου φαίνεται απίστευτο αυτό που συμβαίνει τις τελευταίες μέρες στην Ελλάδα μας, και δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται, όχι σε εμάς μόνο αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο. Άνθρωποι που θα μπορούσαμε να ήμασταν στην θέση τους, έχασαν τη ζωή τους, με τον πιο φριχτό τρόπο. Διαβάσαμε, ακούσαμε, μα κάποιοι έζησαν τα αποτελέσματα μιας φονικής πυρκαγιάς.
Η φωτιά εμφανίστηκε ξαφνικά και στο πέρασμα της άφησε έναν ρημαγμένο τόπο, γεμάτο καταστροφές. Άφησε αποκαΐδια, πόνο, ανθρώπους, ζώα, δέντρα, περιουσίες, όλα τους νεκρά. Ένας τόπος βουτηγμένος στο αίμα. Πλημμυρισμένος από κραυγές, πόνο και οδύνη. Πέρασε και θέρισε... Αφαίρεσε τόσες ζωές που είναι άγνωστος αριθμός των θυμάτων αυτής της τραγωδίας. Γιατί κάθε μέρα ο αριθμός δυστυχώς αυξάνεται…
Ρώτας γιατί. Ένα μεγάλο γιατί, που κανένας δεν μπορεί να απαντήσει. Σε τι έφταιξαν αυτοί οι άνθρωποι, γιατί να βρουν τέτοιο φρικτό θάνατο; Καημένοι άνθρωποι, παιδάκια, ζωάκια, ψυχούλες αθώες που δεν έφταιξαν σε τίποτα. Είχαν όνειρα, ελπίδες, είχαν δικαίωμα στη ζωή, όπως εσύ και εγώ.
Ξαφνικά το απόγευμα μιας Δευτέρας, όλα γκρεμίστηκαν σαν ένας πύργος από τραπουλόχαρτα. Και αιτία ήταν η φωτιά. Ναι, αυτή λέω που παίζαμε μικρά, και την θεωρούσαμε αθώα, όμορφη, ζεστή. Έτσι εμφανιζόταν στα παιδικά μάτια μας. Μα δεν είναι έτσι τελικά. Πλέον τη βλέπω σαν ένα πελώριο τέρας, που από μια μικρή φλόγα πολλαπλασιάζεται με την ταχύτητα του φωτός, η οποία ζεματάει, καίει, καταπίνει κορμιά, δέντρα, σπίτια, ό,τι και αν έχει μπροστά της, δε σταματάει. Και δεν χορταίνει με τίποτα.
Σκέφτομαι αυτούς τους ανθρώπους, που δε γλίτωσαν από την λύσσα της. Να τρέχουν να γλιτώσουν και ο δρόμος να είναι κλειστός. Η φωτιά τους έχει στήσει καρτέρι. Να μην υπάρχει διαφυγή. Εκείνη την ώρα δεν σε νοιάζει ο εαυτός σου, μόνο το παιδί σου. Που το καημένο κλαίει, φωνάζει και δεν ξέρεις τι να κάνεις. Το έχεις γραπώσει γερά και τρέχετε να βρείτε μια διέξοδο.
Και δυστυχώς δεν υπάρχει πουθενά μια ακτίδα φωτός, μόνο φωτιά. Σας έχει περικυκλώσει… Αρπάζεις το σπλάχνο σου και το χώνεις στην αγκαλιά σου, παρακαλάς να γίνει κάτι τελευταία στιγμή και να σωθείτε. Νιώθεις την καρδιά σου να χτυπά τόσο δυνατά, που νομίζεις ότι θα σπάσει. Φωνάζεις και κανένας δεν σε ακούει. Κοιτάς το παιδί σου στα μάτια, απελπισμένος που δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για να το σώσεις.
Εκεί, στα τελευταία σας λεπτά, του λες ότι το αγαπάς, του ζητάς συγγνώμη που απέτυχες, που δεν κατάφερες να το σώσεις. Σκέφτεσαι την πρώτη σας αγκαλιά μαζί, που ήταν ένα μικρο μωράκι, που το φίλησες στο κούτελο και του ορκίστηκες ότι θα είσαι εκεί πάντα, να το προφυλάξεις, να το βοηθήσεις όπου σε χρειαστεί. Και δυστυχώς απέτυχες. Γύρω σου φωτιά παντού, έτοιμη να σας κατασπαράξει, και εσύ σφίγγεις το παιδί σου στην αγκαλιά σου, ουρλιάζοντας συγγνώμη, ουρλιάζοντας ότι το αγαπάς. Και λίγο μετά τέλος.
Και μετά σιωπή. Μετά το απόλυτο τίποτα. Η φωτιά συνεχίζει να καταπίνει και άλλα θύματα, τίποτα δεν τη σταματάει. Αφήνει πίσω της κατεστραμμένες και ξεκληρισμένες οικογένειες, καμένες περιουσίες, καμένα ζώα. Πόνο, τρόμο και ψυχές να φεύγουν η μια μετά την άλλη για ένα ταξίδι μακρινό.
Πώς συνεχίζεις μετά από μια τέτοια τραγωδία; Πώς είναι δυνατόν να προχωρήσεις τη ζωή σου, όταν έχεις χάσει αγαπημένα σου πρόσωπα, και – το χειρότερο – όταν έχεις χάσει την οικογένειά σου; Όταν έχεις χάσει τον άντρα σου; Όταν έχεις γεννήσει, έχεις μεγαλώσει με χίλιους κόπους, όνειρα, θυσίες τα παιδιά σου και τώρα τα συνοδεύεις στην τελευταία τους κατοικία;
Υπάρχει ζωή για σένα μετά από αυτό; Σου λέω με βεβαιότητα όχι. Είσαι απλά ζωντανή-νεκρή. Απλά υπάρχεις, δε ζεις. Γιατί η ζωή σου έφυγε από μέσα σου για πάντα. Ξεριζώθηκε άγρια μέσα σε μερικά λεπτά. Και μένεις με ένα γιατί στα χείλη. Γιατί σε μένα; Γιατί σε εμάς;
Ο θάνατος δεν κάνει διακρίσεις. Δεν κοιτάει ποιος είσαι. Απλά σε παίρνει. Αλίμονο σε αυτούς που μένουν πίσω. Αλίμονο σε αυτούς, που θα ζουν από εδώ και πέρα με τις τύψεις, για το αν μπορούσαν να είχαν σώσει και αυτόν και τον άλλον και τον πάρα άλλον. Που έπρεπε την ώρα εκείνη να διαλέξει ποιον θα σώσει; To παιδί του ή τη γυναίκα του; Tο παιδί του η τους γονείς του; Έπρεπε να πάρει μια απόφαση εκείνη την στιγμή.
Έγιναν λάθη, και ο χρόνος πίσω δεν γυρνά, ώστε να τα διορθώσουμε. Τι λόγια συμπαράστασης να πεις σε αυτούς που γλίτωσαν, αλλά άτομα από το οικογενειακό τους περιβάλλον δεν τα κατάφεραν; Tα λόγια τώρα δεν έχουν κανένα νόημα. Μόνο σιωπή. Να σκύβουμε το κεφάλι, να σκουπίσουμε τα δάκρυα μας, και να ευγνωμονούμε την κάθε μέρα γιατί δεν ξέρουμε αύριο τι μας περιμένει.
Συλλυπητήρια στην κάθε μαμά, γιαγιά, αδερφή, θεία, ξαδέρφη, κολλητή, σύζυγο, κουμπάρα. Συλλυπητήρια στον κάθε μπαμπά, παππού, αδερφό, θείο, ξάδερφο, κολλητό, σύζυγο, κουμπάρο εκεί έξω. Που θρηνείτε τα αγαπημένα σας πρόσωπα. Που τα αποχαιρετήσατε για να πάνε διακοπές, αλλά δεν ξέρατε ότι αυτή θα ήταν η τελευταία σας αγκαλιά, το τελευταίο σας φιλί, το τελευταίο σας «σ’αγαπώ». Λυπάμαι τόσο πολύ. Πόσο δεδομένη έχουμε την κάθε μέρα! Πόσο εύκολα λέμε μεγάλες κουβέντες! Μιλάμε εκ του ασφαλούς.
Μη μιλάς, μη λες τίποτα. Δεν έχει σημασία άλλωστε. Γιατί δεν υπάρχουν λόγια να απαλύνουν τον πόνο αυτών των ανθρώπων. Μόνο δάκρυα. Όταν ξαπλώνουμε στο κρεβάτι μας το βράδυ, οι εικόνες αυτής της τραγωδίας έρχονται στο μυαλό μας και τρέχουν τα δάκρυα ποτάμι και τρέχουμε και χωνόμαστε μέσα στην αγκαλιά των παιδιών μας ή του συζύγου μας, και αισθανόμαστε τυχεροί που δεν πάθαμε εμείς κάτι παρόμοιο.
Γιατί αύριο δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει, τίποτα δεν είναι δεδομένο, ούτε έχουμε κάνει καμιά συμφωνία με τον θάνατο. Τα πάντα μπορούν να αλλάξουν ανά πάσα στιγμή. Απλώς δεν το έχουμε στο μυαλό μας, ζούμε την κάθε μέρα και περιμένουμε την επόμενη. Δεν είναι όλοι τόσο τυχεροί δυστυχώς.
Κανένας πόνος της ζωής δεν είναι τόσο βαθύς που να μπορεί να συγκριθεί με το θάνατο, αυτόν τον αιώνιο ανταγωνιστή της.
Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι
