Κοντά μας στο MAXMAG η Χριστίνα Αντωνιάδου, συγγραφέας του βιβλίου “Η JACARANDA ΑΝΘΙΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ, ΔΗΛΑΔΗ ΤΟΝ ΟΚΤΩΒΡΙΟ”, μία γυναίκα πολυταξιδεμένη με πολύ ενδιαφέρουσες εμπειρίες και μοναδικά βιώματα. Είναι η γυναίκα που έζησε κοντά στους Ζουλού και ήρθε σε επαφή με την κουλτούρα τους, η γυναίκα που δέχτηκε κατά την διάρκεια ενός πικνίκ επίθεση από 80 μπαμπουίνους, η γυναίκα που μόλις επέστρεψε από ένα ακόμη ταξίδι στην μακρινή Ναμίμπια. Μία γυναίκα που έχει πολλά να μας πει.
Επιμέλεια συνέντευξης: Δήμητρα Αναστασοπούλου Ζαχαράκη
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
Η Χριστίνα Αντωνιάδου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γερμανία. Σπούδασε Γερμανική Φιλολογία και εργάστηκε ως καθηγήτρια αλλά και ως υπεύθυνη για διάφορα projects στο Goethe-Institut της Θεσσαλονίκης, του Johannesburg, της Κοπεγχάγης και του Λονδίνου. Υπήρξε συγγραφέας πολλών βιβλίων για την εκμάθηση της γερμανικής γλώσσας. Έχει ζήσει στη Γερμανία, στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στη Νότια Αφρική και στη Δανία. Η ζωή της στη Νότια Αφρική (2013-2016) πρόσφερε νέες και ενδιαφέρουσες εμπειρίες στην κατά τ’ άλλα «κανονική καθημερινότητα», τις οποίες παρουσιάζει μέσα από σύντομα επεισόδια στο βιβλίο “Η JACARANDA ΑΝΘΙΖΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ”, από τις εκδόσεις Πηγή. Πρόκειται για αυτόνομα κείμενα που συνδέονται µμεταξύ τους σαν puzzle, έτσι ώστε στο τέλος ο αναγνώστης να έχει αποκομίσει µια ολοκληρωμένη εικόνα για την όμορφη χώρα και τους υπέροχους ανθρώπους της. Η παρουσίαση γίνεται µε χιούμορ και αυτοσαρκασμό µέσα από τα µάτια µιας ανίδεης, συχνά και αφελούς Ευρωπαίας, με την οποία ο αναγνώστης μπορεί εύκολα να ταυτιστεί.
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Αποχαιρέτησα τον τόπο μου με ενθουσιασμό.
Με συνεπήρε η ιδέα να ζήσω σ’ άλλα μέρη,
σ’ άλλη γη, σε χώρα εξωτική.
Τα χρόνια στη Νότια Αφρική ήταν από τα πιο ευτυχισμένα της ζωής μου.
Την αγάπησα τη Νότια Αφρική
έτσι όπως αγαπάς τον σύντροφο με τα ελαττώματά τού,
τα βλέπεις μεν, αλλά δεν ενοχλούν, απλά είναι κάτι διαφορετικό.
Έτσι, λοιπόν, κι εγώ αγάπησα τη Νότια Αφρική
με τις ομορφιές και τις παραξενιές της,
με τους ανθρώπους της να φτιάχνουν ένα παζλ, το rainbow nation.
Η Νότια Αφρική δεν είναι όμως απλά διαφορετική,
είναι έλξη, έρωτας, σαγήνη, μαγεία.
Αυτοί που ξέρουν λένε ότι η Αφρική θέλει τον χρόνο της.
Κι αλήθεια, έρχεται η στιγμή που γίνεται κομμάτι σου.
Africa grows on you…
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Χριστίνα, καλώς βρεθήκαμε. Μίλησε μας λίγο για σένα και την ζωή σου.
Ευχαριστώ πάρα πολύ για την πρόσκληση και την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσουμε. Νομίζω ένα από τα βασικά μου χαρακτηριστικά είναι ότι είμαι γυναίκα που βάζω στόχους και προσπαθώ να τους πετύχω. Οι στόχοι είναι συχνά επαγγελματικής φύσεως, αλλά και «ταξιδιωτικοί» ή «συγγραφικοί». Έχω ζήσει σε αρκετές χώρες, ταξίδεψα σε ακόμη περισσότερες και θα ήθελα να επισκεφτώ και άλλες όπως π.χ. τη Νέα Ζηλανδία και τη Χιλή. Κάποτε είχα βάλει στόχο να ταξιδεύω κάθε χρόνο σε τουλάχιστον μια χώρα εκτός Ευρώπης, σε μια πόλη εντός Ευρώπης και σε ένα ελληνικό νησί. Στην ελληνική λίστα μου έχουν μείνει οι Φούρνοι, η Σίκινος και η Κάσος…
-Διαβάζοντας κανείς για εσένα, ίσως η πρώτη σκέψη είναι “πόσα ταξίδια”! Αλήθεια, πως έγινε η αρχή;
Τα ταξίδια και η ενασχόληση με άλλες χώρες είναι από τα αγαπημένα μου χόμπι. Έχω ταξιδέψει σε αρκετές χώρες, νομίζω είναι 50 ή 60. Επίσης έχω ζήσει σε αρκετές χώρες όπως τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Αγγλία, τη Δανία και τη Νότια Αφρική.
Θυμάμαι ότι από μικρή κοιτούσα με μεγάλο ενδιαφέρον τους χάρτες στον σχολικό άτλαντα και σχεδίαζα με μολύβι διαδρομές ενώνοντας πόλεις μεταξύ τους, αρχικά στην Ευρώπη και αργότερα στην Αμερική. Σκεφτόμουν πως «όταν θα μεγαλώσω» θα επισκεφτώ πόλεις και τοπία που θαύμαζα τότε στις αγαπημένες μου ασπρόμαυρες αμερικάνικες ταινίες, είτε ήταν γυρισμένες στο Παρίσι και τη Ρώμη είτε στην άγρια Δύση της Αριζόνας. Κάποια στιγμή ο σχολικός άτλαντας γέμισε με μολυβιές και στην Αφρική, όταν στην τηλεόραση έδειξε το σήριαλ «Shaka Zulu». Είχα εντυπωσιαστεί αφάνταστα από τον βασιλιά των Zulu, από την κορμοστασιά του και τον διαφορετικό τρόπο ζωής. Που να ήξερα τότε ότι θα έρθει η στιγμή που θα ζήσω στη χώρα του, δηλαδή στη Νότια Αφρική.
Τον άτλαντα τον έχω ακόμη και οι μολυβιές μαρτυρούν μέχρι σήμερα τα όνειρα που έκανα πιτσιρίκα. Τα οποία κατάφερα να πραγματοποιήσω πολλά χρόνια αργότερα. Όταν, λοιπόν, ήρθε η στιγμή να μετακομίσω στο Λονδίνο, είχα ήδη ζήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ελλάδα, είχα ταξιδέψει αρκετά και είχα δει άπειρες ταινίες και ντοκιμαντέρ για να έχω ακόμη περισσότερη διάθεση να γνωρίσω τον κόσμο.
-Είσαι Ελληνίδα αλλά γεννήθηκες στην Γερμανία. Πολυπολιτισμική “από κούνια”. Ίσως εκεί “γεννήθηκε” και το “home is everywhere”, που διαβάζουμε και στο blog σου;
Ακριβώς επειδή γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γερμανία, ήρθα από μικρή αντιμέτωπη με την συνύπαρξη δύο πολιτισμών, το οποίο δεν μου φαινόταν κάτι περίεργο ή διαφορετικό. Μεγαλώνοντας, βέβαια, αντιλήφθηκα ότι δεν είναι και τόσο αυτονόητο να έχεις δυο μητρικές γλώσσες και να συνδυάζεις στο σπίτι σου ήθη και έθιμα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους.
Αυτό που ίσως δεν είναι και τόσο συνηθισμένο, είναι το γεγονός ότι αποφάσισα να αλλάξω ζωή σε μια ηλικία που κατά κανόνα ακολουθείς την «πεπατημένη», προτιμάς, δηλαδή, να παραμείνεις σε ό,τι γνωρίζεις. Προτιμάς να αράξεις. Εγώ έκανα το αντίθετο. Σκέφτηκα ότι είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία να γυρίσω την ζωή μου ανάποδα. Το να κάνεις νωρίς παιδιά, όπως έκανα εγώ, έχει τελικά πολλά θετικά, όπως το ότι νωρίς παύει να είναι απαραίτητη η παρουσία σου σ’ αυτά και έτσι έχεις την ελευθερία για δεύτερο και τρίτο γύρο. Προϋπόθεση είναι, βέβαια, να έχεις τη δύναμη και τη διάθεση. Είχα και τα δύο, επιλέγοντας το άγνωστο. Έφυγα από τη χώρα μου, άφησα πίσω τη δουλειά μου, το σπίτι μου, τους φίλους μου και εγκαταστάθηκα κάπου μακριά. Στην αρχή όχι πάρα πολύ μακριά.
Έτσι βρέθηκα στο Λονδίνο. Όπως πολλοί Έλληνες που κάνανε ένα πέρασμα από εκεί είτε για σπουδές είτε για δουλειά. Τρέχοντας να προλάβω το tube και μια ριμαδοθέση για να μην στέκομαι όρθια τόση ώρα, άρχισα να παρατηρώ τον κόσμο για να καταλάβω πώς αντιδρά σε τόσο άγχος και τόση ταλαιπωρία. Καμία σχέση ούτε με Γερμανία ούτε με Ελλάδα ο τρόπος ζωής στο Λονδίνο. Οπότε, έτσι μου ήρθε η ιδέα να κρατάω σημειώσεις για το τι βλέπω γύρω μου. Κάποια στιγμή έγραψα μια ιστορία για τις άπειρες ώρες που περνάει κανείς στο tube διασχίζοντας σαν τυφλοπόντικας την πόλη από άκρη σε άκρη. Την έστειλα στις φίλες μου, έτσι για να πάρουν μια γεύση και η ανταπόκριση ήταν πολύ θετική. Με παροτρύνανε να συνεχίζω να γράφω.
Αργότερα έζησα και σε άλλες χώρες. Αυτό μου πρόσφερε νέες και ενδιαφέρουσες εμπειρίες στην κατά τ’ άλλα «κανονική καθημερινότητα», τις οποίες κατέγραψα στο blog μου www.homeiseverywhere.org Κάποια στιγμή μέσα από το blog μού ζήτησαν πολλοί followers να γράψω βιβλίο σχετικά με τις εμπειρίες μου. Αυτό και έκανα.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Είναι ξεκάθαρο, νομίζω, πως περισσότερο λάτρεψες την Νότια Αφρική. Έμεινες εκεί χρόνια. Τι σε μαγνήτισε;
Η Νότια Αφρική ήταν για μένα ένα πείραμα, δοκιμάζοντας το διαφορετικό. Και μου βγήκε. Για τη χώρα δεν γνώριζα πολλά μέχρι που πήγα. Εννοείται πως είχα διαβάσει για το Apartheid, για τον Nelson Mandela και τον Desmond Tutu. Είχα δει διάφορα βίντεο για το Cape Town και το Garden Route. Και όπως είπα νωρίτερα είχα δει και το σήριαλ για τον βασιλιά Shaka Zulu. Μέχρι εκεί όμως. Δεν είχα ασχοληθεί ποτέ σε βάθος και ούτε και είχα πάει. Μόλις όμως έφτασα τον Απρίλιο του 2013 όλα άλλαξαν. Μου κίνησαν οι άνθρωποι τόσο πολύ το ενδιαφέρον που άρχισα να παρατηρώ την καθημερινότητα τους. Επιδίωκα να μιλάω με τον κόσμο. Και να κρατάω σημειώσεις. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα για το blog και αργότερα για το βιβλίο. Δεν είναι τυχαίο ότι έγραψα βιβλίο για τη Νότια Αφρική και όχι π.χ. για τη Δανία. Τι να γράψεις για τους Δανούς; Ότι ισχυρίζονται ότι είναι οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι στον κόσμο; Ενώ δεν είναι; Για τη Νότια Αφρική εισέπραξα vibes διαφορετικά, παρά τα άπειρα προβλήματα που υπάρχουν στη χώρα… Εισέπραξα μια γλύκα. Μια ζεστασιά. Και αυτό βγαίνει και στο βιβλίο μου. Έτσι μου λένε τουλάχιστον.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία για έναν Ευρωπαίο που αποφασίζει να μείνει στην Αφρική; Πως σε υποδέχτηκαν οι κάτοικοι;
Αρχικά θα πρέπει να ξεχωρίσουμε μεταξύ Βlack Africa και South Africa. Η Νότια Αφρική είναι μια δυτικοποιημένη χώρα με υποδομές που μπήκαν την εποχή της αποικιοκρατίας. Ωστόσο το 85-90% των κατοίκων είναι Μαύροι. Άρα είναι ένα σπάνιο μείγμα Αφρικής και Δύσης, ίσως και το μοναδικό δείγμα στον κόσμο.
Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι να πάρεις την απόφαση για να πας στη Νότια Αφρική, δηλαδή να κάνεις το πρώτο βήμα. Διότι οι προκαταλήψεις είναι πολλές, ειδικά όσο αφορά την εγκληματικότητα, η οποία υπάρχει. Όπως υπάρχει και αλλού. Και στην Ελλάδα. Και στην Ευρώπη γενικότερα.
Αυτό που διευκόλυνε την παραμονή μου στη Νότια Αφρική είναι ότι γνώριζα ότι θα είναι για ένα μικρό χρονικό διάστημα, δηλαδή για 3 χρόνια. Σ’ αυτή την περίπτωση είναι πιο εύκολα να συνηθίσεις και να αγαπήσεις έναν τόπο παρά αν πηγαίνεις «για πάντα». Στη Νότια Αφρική ωστόσο θα μπορούσα να ζήσω και πολύ περισσότερο. Ειδικά αφού την έμαθα και μετά.
Πάντως για να επανέρθω στο αρχικό σου ερώτημα: φαντάζομαι ότι η εγκληματικότητα είναι αυτό που αποτρέπει έναν Ευρωπαίο να ζήσει σε χώρες όπως τη Νότια Αφρική. Το να ζεις δηλαδή σε σπίτι περικυκλωμένο από ψηλό τοίχο και συρματοπλέγματα, από electric fences, δεν ακούγεται και πολύ θετικό, εδώ που τα λέμε. Το συνηθίζεις όμως. Από ένα σημείο και μετά ούτε που τα βλέπεις αυτά. Γιατί έχει να δεις πολύ πιο ενδιαφέροντα πράγματα. Γιατί ανακαλύπτεις κάθε μέρα ομορφιές και ζεστούς ανθρώπους που σε συνεπαίρνουν.
Οι κάτοικοι της Νότιας Αφρικής είναι γενικά πάρα πολύ ανοιχτοί. Είτε είναι Λευκοί ή Μαύροι είτε Couloureds ή Indians. Σου πιάνουν κουβέντα με την παραμικρή αφορμή, πράγμα που με ενθουσιάζει. Και ακριβώς αυτό περιγράφω στο βιβλίο μου. Την επαφή μου με τον κόσμο και μέσα από αυτή την επαφή γνωρίζει κανείς την κοινωνία, την ιστορία και την πολιτική κατάσταση της χώρας.
-Σίγουρα έχεις ζήσει πολλά, έχεις δει πολλά, έχεις αισθανθεί πολλά. Ποια υπήρξε, ως τώρα, η καλύτερη εμπειρία και ποια η χειρότερη;
Δύσκολα να απαντήσω. Αν έπρεπε να κάνω ένα top 3 των ταξιδιών μου θα έλεγα μάλλον τα Polar Lights στην Φινλανδία, τους γορίλλες στην Ουγκάντα και το ταξίδι μου στη Γαλλική Πολυνησία. Όταν είδα γορίλλα μαμά να θηλάζει το μωρό της δάκρυσα. Ήταν υπέροχο θέαμα στα δύο μέτρα μέσα στο φυσικό τους περιβάλλον. Ανεπανάληπτο!
Όσο για την χειρότερη εμπειρία: όταν στο Garden Route της Νότιας Αφρικής μας απείλησε κάποιος με αλυσοπρίονο. Πραγματικά νόμιζα ότι θα άφηνα τα κοκαλάκια μου εκεί.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Είναι ασφαλές να μείνει κάποιος στη Νότια Αφρική; Υπήρχαν φορές που κινδύνεψες; Διάβασα με έκπληξη για την επίθεση από 80 μπαμπουίνους!
Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη ερώτηση που μου κάνουν σχετικά με τη Νότια Αφρική. Εγώ ένα έχω να πω: 3 χρόνια στο Johannesburg δεν αισθάνθηκα ποτέ απειλή ούτε και φοβήθηκα, αν εξαιρέσεις την περίπτωση με το τύπο και το αλυσοπρίονό του. Μπορεί όμως και να ήμουν απλά τυχερή, διότι έχω φίλους που πραγματικά κινδύνεψαν. Με το που γύρισα στην Ελλάδα πάντως και επισκέφτηκα τους γονείς μου στη Χαλκιδική την ίδια νύχτα και ενώ κοιμόμασταν όλοι, μπήκαν στο σπίτι και μου έκλεψαν το λάπτοπ, την τσάντα με χρήματα, πιστωτικές κάρτες και τα κλειδιά του αυτοκινήτου μου.
Στη Νότια Αφρική πρέπει να τηρείς κάποιους κανόνες για να μην προκαλείς και να αποφεύγεις συγκεκριμένες συνοικίες. Πρέπει να προσέχεις την ώρα που μπαινοβγαίνεις από το gate του σπιτιού σου. Τις νύχτες καλύτερα να μην σταματάς σε κόκκινο φανάρι διότι ίσως καραδοκούν συμμορίες στο σκοτάδι. Στο βιβλίο μου αναφέρομαι αναλυτικά στο θέμα εγκληματικότητα συνδέοντάς την με προσωπικά βιώματα.
Όσο για τους μπαμπουίνους, είναι γνωστό ότι είναι επιθετικοί και θέλει μεγάλη προσοχή όταν σε πλησιάζουν! Αν μπεις στο Υoutube μπορείς να δεις βίντεο από την περιοχή του Cape όπου κατέγραψαν τους μπαμπουίνους την ώρα που μπήκαν σε σπίτια και τα έκαναν κυριολεκτικά όλα γης μαδιάμ. Στο Katmandu θυμάμαι επίσης ότι είχαμε βγάλει γυαλιά ηλίου και αλυσίδες από το λαιμό μας για να μην προκαλέσουμε τα monkeys που μας βλέπανε πονηρά από ψηλά.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Το να έρχεται κανείς σε επαφή με την κουλτούρα των Ζουλού και να τους γνωρίζει από κοντά, δεν το ακούς κάθε μέρα. Μίλησέ μας γι’ αυτούς. Πως κατάφερες να τους προσεγγίσεις;
Οι Ζουλού είναι μια από τις 9 αφρικάνικες φυλές στη Νότια Αφρική και μάλιστα η πολυπληθέστερη και προφανώς και η πιο γνωστή. Ο τόπος καταγωγής τους είναι η επαρχία KwaZulu–Natal, στα Βορειοανατολικά της χώρας, με μεγαλύτερη πόλη το Durban. Κατά τη διάρκεια του Apartheid είχαν ένα είδος αυτονομίας μέσα στο σύστημα καταπίεσης των Λευκών. Τους Ζουλού τους συναντάς παντού, κυρίως στο Johannesburg και λιγότερο στο Cape Town. Στο Johannesburg δεν τους ξεχωρίζεις από τις υπόλοιπες φυλές Xhosa, Tswana κλπ. διότι όλοι είναι ντυμένοι με ρούχα δυτικά. Ακόμη και στα χωριά τους ντύνονται δυτικά. Μόνο σε γάμους και γιορτές φορούν τις παραδοσιακές τους στολές, δηλαδή δέρματα από λεοπάρδαλη και πολύχρωμα κολιέ. Κρατούν κοντάρια και ασπίδες χορεύοντας και τραγουδώντας σε παραδοσιακούς ρυθμούς. Όπως και τα άτομα από άλλες φυλές δεν είναι δύσκολο να τους προσεγγίσεις. Μάλιστα ο καλύτερος τρόπος να ξεκινήσεις κουβεντούλα είναι να τους ρωτήσεις “What tribe do you belong to?“ Τους αρέσει πολύ να μιλούν για τη φυλή τους και τον τόπο καταγωγής τους. Επειδή έπιανα κουβέντα με κόσμο, αντιλήφθηκα γρήγορα το εξής: Τους Ζουλού τους θεωρούν επιθετικούς, γεγονός που μάλλον έχει να κάνει και με την ιστορία τους και τους επεκτατικούς πολέμους του King Shaka αρχές του 19ου αιώνα. Γενικά τους αρέσει να συγκρίνουν τη φυλή τους με τις άλλες φυλές και να σχολιάζουν τις συνήθειες των άλλων. Πάντα όμως με χαμόγελο και κλείνοντας μου το ένα μάτι.
Στους Ευρωπαίους γενικώς είναι πάρα πολύ φιλικοί όλοι οι Μαύροι, προφανώς επειδή δεν μας συνδέουν με την εποχή Apartheid παρόλο που είμαστε Λευκοί.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Ο λαός της Νότιας Αφρικής ονομάζεται “Rainbow Nation”, πως το ερμηνεύεις; Πρόκειται για μίαχώρα που επηρεάζεται από τον δυτικό πολιτισμό αλλά ταυτόχρονα διατηρεί έντονα τον δικό της τρόπο ζωής. Είναι κάτι που θα αλλάξει σύντομα ή η Νότια Αφρική θα “ακροβατεί” για πολλά χρόνια;
Πρόκειται για έναν πολύ πετυχημένο όρο του αείμνηστου Desmond Tutu. “Rainbow Nation” είναι το σύνολο των 9 αφρικάνικων φυλών συν τους Couloureds, τους Indians, τους Λευκούς βρετανικής καταγωγής και τους Βoers, που ήταν οι πρώτοι άποικοι στη χώρα. Γι’ αυτό και υπάρχουν 11 επίσημες γλώσσες. Οι διαφορετικές ομάδες συνυπάρχουν ειρηνικά. Από την άλλη η Νότια Αφρική δεν είναι Βlack Africa όπως π.χ. οι χώρες της κεντρικής Αφρικής. Το λευκό στοιχείο είναι έντονο και οι υποδομές της χώρας δυτικές, γεγονός που διευκολύνει έναν Ευρωπαίο να ζήσει εκεί. Μάλιστα το Johannesburg θεωρείται η Νέα Υόρκη της Αφρικής.
Όσο αφορά την ακροβασία μεταξύ Δύσης και Αφρικής θεωρώ ότι στο τέλος θα υπερισχύσει το μαύρο στοιχείο και ότι το δυτικό θα υποχωρεί σταδιακά. Από το 1994 και μετά, όταν δηλαδή ανέλαβε ο Nelson Mandela και μετά οι πολιτικοί των Xhosa και των Zulu διαγράφεται μια τέτοια πορεία.
-Η ανδρική πολυγαμία στην κοινωνία τους είναι νόμιμη. Είχα διαβάσει πως επιχειρούν κάτι ανάλογο και για τις γυναίκες. Ποια είναι η θέση της γυναίκας στην κοινωνία τους γενικότερα;
Είναι γεγονός ότι η πολυγαμία για τους άνδρες κατοχυρώνεται από το Σύνταγμα της χώρας. Η εξήγηση βρίσκεται στο ότι προστατεύεται καθετί που είναι μέρος της αφρικάνικης παράδοσης, άρα και η πολυγαμία. Προφανώς εξυπηρετεί ταυτόχρονα άνδρες με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, π.χ. τον πρώην πρόεδρο Jacob Zuma, αλλά και τον βασιλιά των Ζουλού Goodwill, που πέθανε πρόσφατα. Και οι δυο είναι για ευνόητους λόγους γνωστοί λάτρες της πολυγαμίας.
Έχει γίνει συζήτηση στη χώρα για το αντίστοιχο δικαίωμα της γυναίκας να παντρεύεται ταυτόχρονα πολλούς άνδρες. Αν τελικά ψηφιστεί, η Νότια Αφρική θα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο με τέτοιο πρωτοποριακό νόμο.
Πέρα από την πολυγαμία όμως οι γυναίκες δραστηριοποιούνται σε όλους τους χώρους, και στον χώρο της πολιτικής. Αν δείτε συζητήσεις στη βουλή θα το διαπιστώσετε και εσείς. Μάλιστα πρόεδρος της βουλής ήταν για πολλά χρόνια γυναίκα. Όσο για το ποσοστό στα πανεπιστήμια, φοιτούν γενικά περισσότερες γυναίκες από ότι άνδρες. Επίσης θα βρείτε στην καθημερινότητα πολλές γυναίκες σε ψηλές θέσεις.
Ταυτόχρονα δυστυχώς οι αριθμοί βιασμών και ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος της γυναίκας και των κοριτσιών βρίσκονται στα ύψη. Η χώρα ακροβατεί προφανώς ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν προσπαθώντας να προχωρήσει στο μέλλον.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Το βιβλίο σου έχει πολύ ιδιαίτερο τίτλο. Πως το εμπνεύστηκες; Το έγραψες όσο ζούσες στην Αφρική ή όταν επέστρεψες στην Ελλάδα;
Τα επεισόδια της Jacaranda μου τα έγραψα κυρίως όσο ζούσα στη Νότια Αφρική και τα ολοκλήρωσα στη Δανία, όπου ζούσα μετά για 3,5 χρόνια. Πρώτα γράφω στα γερμανικά και μετά μεταφράζεται το κείμενο στα ελληνικά. Ο τίτλος ο γερμανικός είναι „… und schon heißt dein Zuhause Johannesburg“ που σημαίνει «Και πριν προλάβεις να το καταλάβεις αισθάνεσαι στο Johannesburg σαν στο σπίτι σου». Η μετάφραση όμως δεν είναι πολύ πετυχημένη. Έτσι έψαξα για κάτι που να χαρακτηρίζει την πόλη και κατέληξα στο δέντρο Jacaranda που ανθίζει την άνοιξη, δηλαδή τον Οκτώβριο. Με αυτό τον τρόπο φαίνεται ότι στο νότιο ημισφαίριο πολλά πράγματα λειτουργούν ανάποδα, όπως π.χ. οι εποχές του χρόνου.
-Γιατί η Αφρική “μεγαλώνει μέσα σου”; Είναι μία σαγήνη που απλώνεται σταδιακά δίχως να το καταλάβεις;
«Africa grows on you» είναι έκφραση που χρησιμοποιούν ευρέως οι Λευκοί οι οποίοι ζουν ή ζούσαν στην Αφρική. Ίσως έχει να κάνει με τον φόβο που αισθάνεται ο κόσμος αρχικά όταν φέρνει στο νου του την Αφρική. Φόβος αόριστος που έχει να κάνει με το άγνωστο. Αλλά όσοι ζήσουν στην Αφρική βλέπουν ότι υπάρχουν πολλά άλλα στοιχεία που σε κάνουν να θαυμάσεις αυτόν τον τόπο. Να τον αγαπήσεις βαθιά. Είναι κάτι που δεν μπορεί να το εξηγήσει κανείς αν δεν το ζήσει. Η Αφρική είναι πλανεύτρα, είναι σαν μια γοητευτική γυναίκα, απόμακρη αλλά ταυτόχρονα σαγηνευτική και ερωτεύσιμη.
-Πρόσφατα ταξίδεψες στην Ναμίμπια. Πως ήταν; Τι γεύση σου άφησε αυτή την φορά το ταξίδι;
Η Ναμίμπια είναι γειτονική χώρα της Νότιας Αφρικής οπότε έχουν αρκετά στοιχεία κοινά. Την είχα επισκεφτεί για λίγες ημέρες όσο ζούσα στο Johannesburg αλλά ήθελα οπωσδήποτε να ξανά πάω. Υπέροχη χώρα με πολλά διαφορετικά πρόσωπα, υπέροχα τοπία που είναι μοναδικά στον κόσμο όπως το Sossusvlei. Ήρθα σε επαφή με πρωτόγονο τρόπο ζωής όπως τον διατηρεί ακόμη η φυλή των Himba.
Τι γεύση μου άφησε; Ομολογώ ότι συγκινήθηκα πολλές φορές. Μου θύμισε τα όμορφα χρόνια που έζησα στη Νότια Αφρική. Όταν κάποιος γιορτάζει τα γενέθλια του σε εστιατόριο, το προσωπικό φέρνει την τούρτα με τα αναμμένα κεράκια και ταυτόχρονα χορεύει και τραγουδάει προς τιμή του εορταζόμενου. Μου θύμισε όμορφα στιγμιότυπα από το Johannesburg που έχουν χαραχτεί βαθιά μέσα μου και συχνά αναπολώ …
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Θα έμενες μόνιμα σε έναν τόπο; Στην Αφρική ή αλλού, ή πάντα η Ελλάδα θα αποτελεί την “βάση” σου;
Στη Νότια Αφρική υπάρχει ένας νόμος που ρυθμίζει το ποσοστό εργαζομένων σύμφωνα με το χρώμα του δέρματος. Λέγεται ΒΕΕ και προωθεί τις προσλήψεις για Μαύρους. Με αυτόν τον τρόπο η απασχόληση των Λευκών περιορίζεται και βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αυτός είναι και ο λόγος που νέοι λευκοί Νοτιοαφρικάνοι μεταναστεύουν στην Αυστραλία ή στη Μεγάλη Βρετανία. Με αυτή την ποσόστωση το μέλλον των Λευκών στη χώρα είναι ας πούμε αβέβαιο. Συνεπώς δεν θα μπορούσα να μείνω μόνιμα στη Νότια Αφρική.
Η παραμονή μου στις διαφορετικές χώρες όμως με βοήθησε να καταλάβω ότι θέλω να ζήσω πλέον στην Ελλάδα. Και μάλιστα μόνιμα. Να μπορώ να εξηγήσω στον γιατρό της επιλογής μου τι μου λείπει και που πονάω. Να συναντώ τυχαία στο δρόμο κάποιον γνωστό και να κάτσουμε αυθόρμητα για έναν καφέ. Χωρίς να το έχω προγραμματίσει εβδομάδες πριν. Να βλέπω τη θάλασσα της Θεσσαλονίκης και τα ηλιοβασιλέματα στον Θερμαϊκό κόλπο. Οπότε σωστά το διατύπωσες: Η Θεσσαλονίκη είναι η «βάση» μου! Και από εδώ θα κάνω τις εξορμήσεις μου. Τις μεγάλες ή και τις μικρές. Τις κοντινές και μακρινές.
-Υπάρχουν συγγραφείς που σε επηρέασαν και σε καθόρισαν; Τι διαβάζεις αυτή την περίοδο;
Στα παιδικά μου χρόνια διάβασα βιβλία του John Steinbeck και του Ephraim Kishon. Νομίζω ήταν καθοριστική η γνωριμία μου μ΄ αυτούς τους συγγραφείς και έχω υιοθετήσει στοιχεία και από τους δύο. Σίγουρα με επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό.
Γενικά έχω διαβάσει περισσότερη γερμανική και ευρωπαϊκή λογοτεχνία και λιγότερη ελληνική. Αυτό τον καιρό διαβάζω ένα βιβλίο του Αυστριακού Robert Seethaler με τίτλο Der Trafikant. Διαδραματίζεται στη Βιέννη του 1938 και έχει σαν πρωταγωνιστή έναν νεαρό που κάνει τη γνωριμία τoυ ψυχαναλυτή Sigmund Freud.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
-Τι να περιμένουμε στο μέλλον; Ποιοι είναι οι στόχοι που έχεις θέσει;
Μέσα στο καλοκαίρι θα βγει το επόμενο μου βιβλίο που θα περιέχει πάλι short stories. Περιγράφω διάφορα ταξίδια που έχω κάνει όπως π.χ. στο Βhutan, Mexico αλλά και στη Γαλλική Πολυνησία. Το ύφος είναι παρόμοιο με αυτό στην Jacaranda μου, δηλαδή περιγράφω με χιούμορ και αυτοσαρκασμό αυτά που βίωσα. Πρόκειται λοιπόν για κατάλληλη παρέα που θα μπορεί κανείς να πάρει μαζί του στην παραλία.
-Επιστρέφοντας στην Ελλάδα και στην καθημερινότητα εδώ, ένιωσες ότι μας απασχολούν πράγματα δευτερευούσης σημασίας σε σχέση με τα προβλήματα της Αφρικής; Πόσο άλλαξε η οπτική σου γωνία μετά το ταξίδι;
Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι ότι οι απλοί άνθρωποι στη Ναμίμπια μόλις τους έλεγα ότι είμαι από Ευρώπη σήκωναν έκπληκτοι τα φρύδια και με ρώταγαν με πραγματικό ενδιαφέρον: Δεν φοβάστε εκεί στην Ευρώπη, τώρα που έχετε πόλεμο;
Άνθρωποι πραγματικά απλοί γνωρίζουν για τον πόλεμο που μαστίζει αυτή τη στιγμή την Ουκρανία. Οι περισσότεροι μάλλον δεν μπορούν να κατατάξουν το πρόβλημα στη γεωγραφική τους διάσταση. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι θα επεκταθεί και σε άλλες χώρες το κακό. Όπως και να έχει, είναι κάτι που δεν περιμένεις να ακούσεις από κάτοικους μιας χώρας τόσο απομακρυσμένης που τους απασχολούν άλλα θέματα.
-Υπάρχει κάποια ερώτηση που θα ήθελες να απαντήσεις, αλλά δεν τέθηκε;
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κόσμο που αγκάλιασε την Jacaranda μου με ενδιαφέρον και αγάπη. Που την διαβάζει είτε στα ελληνικά είτε στα γερμανικά και μου μεταφέρει πολύ κολακευτικά σχόλια τα οποία μου δίνουν ενέργεια να συνεχίσω και να βάζω νέους στόχους.
-Χριστίνα, σε ευχαριστούμε για την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση και εύχομαι η ζωή σου να είναι πάντα ένα ατελείωτο, μοναδικό ταξίδι γεμάτο χρώματα και υπέροχες εμπειρίες.
Εγώ ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον και τη θετική διάθεση! Ευχαριστώ για τις υπέροχες ευχές! Χαρά μου να μοιράζομαι μαζί σας ταξίδια, εμπειρίες, χρώματα και αρώματα.
Πηγή εικόνας: προσωπικό αρχείο Χριστίνα Αντωνιάδου
Βρείτε την συγγραφέα εδώ
