Στην ψηφιακή εποχή, η συνδεσιμότητα, η προσβασιμότητα και η διείσδυση στο διαδίκτυο έχουν καταστεί βασικά ζητήματα πολιτικής, τόσο στην Ευρώπη όσο και διεθνώς. Ο κόσμος μας βασίζεται ολοένα και περισσότερο στην ψηφιακή τεχνολογία, αλλά ταυτόχρονα δημιουργούνται νέες μορφές αποκλεισμού, με την έλλειψη πρόσβασης ή τις ανεπαρκείς δεξιότητες να διαχωρίζουν πληθυσμούς και κοινότητες. Αυτή η νέα μορφή ανισότητας ονομάζεται «ψηφιακό χάσμα» ή «ψηφιακός αποκλεισμός», και αποτελεί κρίσιμο ζήτημα που οι κυβερνήσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν.
Η έννοια του «ψηφιακού χάσματος» αναφέρεται σε ανισότητες που αφορούν την πρόσβαση στο διαδίκτυο και τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Ενώ ο Sir Tim Berners-Lee (δημιουργός του Παγκόσμιου Ιστού), εργάστηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον για να εξασφαλίσει ότι ο ιστός θα παραμείνει ανοικτός και ελεύθερος για όλους, ωστόσο πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται βασικής πρόσβασης στις ψηφιακές δυνατότητες του 21ου αιώνα. Αυτές οι ανισότητες προκύπτουν από παράγοντες όπως η γεωγραφία, η ηλικία, το εισόδημα και το μορφωτικό επίπεδο, ή ακόμα και το μέγεθος των επιχειρήσεων. Παρά τη συνεχιζόμενη πρόοδο στη σύνδεση περισσότερων ανθρώπων στο διαδίκτυο, η γεφύρωση αυτών των διαφορών παραμένει μακρινός στόχος.
Τα ψηφιακά χάσματα είναι πολυδιάστατα και επηρεάζουν όχι μόνο τα άτομα αλλά και τις επιχειρήσεις. Μικρότερες επιχειρήσεις, για παράδειγμα, υιοθετούν με πιο αργούς ρυθμούς νέες τεχνολογίες, γεγονός που επηρεάζει την καινοτομία, την παραγωγικότητά τους, και
κατ’ επέκταση την οικονομία στο σύνολό της. Οι μεγαλύτερες εταιρείες έχουν συνήθως περισσότερους πόρους και είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν τεχνολογίες αιχμής, όπως το υπολογιστικό νέφος (cloud computing), το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), την ανάλυση μεγάλων δεδομένων (Big Data) και την τεχνητή νοημοσύνη (Artificial Intelligence). Αυτή η άνιση υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών δημιουργεί ένα «παράδοξο παραγωγικότητας», όπου οι τεχνολογικά ανεπτυγμένες επιχειρήσεις προχωρούν, ενώ οι μικρότερες μένουν πίσω, προκαλώντας συνολική επιβράδυνση της οικονομίας.
Η γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος δεν αφορά μόνο τις τεχνολογικές υποδομές αλλά και την εκπαίδευση και τις δεξιότητες. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επενδύσουν σε προγράμματα κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, ειδικά για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που κινδυνεύουν να μείνουν πίσω στη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών. Η διασφάλιση ότι όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας ή κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, μπορούν να συμμετέχουν στην ψηφιακή εποχή, είναι κλειδί για τη δημιουργία μιας πιο συμπεριληπτικής κοινωνίας.
Επιπλέον, η ποιότητα της ευρυζωνικής σύνδεσης παίζει καθοριστικό ρόλο. Οι αγροτικές περιοχές συχνά υστερούν σε σχέση με τις αστικές, κυρίως στην ποιότητα, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας σύνδεσης στο διαδίκτυο. Αυτό το πρόβλημα επιδεινώνεται από την αδυναμία παρακολούθησης της εξέλιξης της ευρυζωνικής κάλυψης και την έλλειψη στοιχείων που θα μπορούσαν να κατευθύνουν τις πολιτικές προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι κυβερνήσεις, λοιπόν, οφείλουν να αναπτύξουν μεθόδους παρακολούθησης και να επενδύσουν στην γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος, ανεξαρτήτως περιοχής ή οικονομικής κατάστασης.
Συμπερασματικά, ο ψηφιακός αποκλεισμός δεν αποτελεί απλά μια τεχνική πρόκληση, αλλά ένα κοινωνικό ζήτημα με βαθιές συνέπειες. Η επιτυχία του ψηφιακού μετασχηματισμού εξαρτάται από την ικανότητά μας να εξασφαλίσουμε ότι όλοι έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης και χρήσης των νέων τεχνολογιών. Οι πολιτικές που αφορούν στο ψηφιακό χάσμα και την ψηφιακή συμπερίληψη, πρέπει να στοχεύουν στη βελτίωση της συνδεσιμότητας, στην ενίσχυση των δεξιοτήτων και στη μείωση των ανισοτήτων, διασφαλίζοντας ότι το μέλλον μας θα είναι πιο δίκαιο και συμπεριληπτικό.
Πηγές:
- https://www.ekke.gr/publication_files/diastasis-tou-psifiakou-chasmatos-stin-ellada
- https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B9%CE%BC_%CE%9C%CF%80%CE%AD%CF%81%CE%BD%CE%B5%CF%81%CF%82_%CE%9B%CE%B9
- https://www.oecd.org/en/topics/sub-issues/digital-divides.html
Χρήσιμοι σύνδεσμοι:
