Αλήθεια, πότε παύουμε να είμαστε μικροί; Πότε αρχίζουμε να είμαστε πλέον μεγάλοι, και τα παραμύθια να μην είναι για εμάς; Τα παραμύθια, είναι πράγματι μόνο για παιδιά; Ο Μικρός Πρίγκιπας, μεγάλωσε ποτέ;
Όσο κι αν τα παραμύθια φημίζεται πως είναι για παιδιά, είναι και κάποια που οι ενήλικες μάλλον έχουν περισσότερο ανάγκη να διαβάσουν. Ένα από αυτά είναι και «Ο Μικρός Πρίγκιπας» (Le Petit Prince), ένα παραμύθι κλασικό και χιλιοδιαβασμένο, δια χειρός του σπουδαίου συγγραφέα, μα κυρίως αεροπόρου, Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, το οποίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1943, και σήμερα κατέχει την δεύτερη θέση στη λίστα των βιβλίων που πουλήθηκαν σε περισσότερα από 100 εκατομμύρια αντίτυπα, έχοντας μεταφραστεί σε παραπάνω από 350 γλώσσες σε όλο τον κόσμο· ένα παραμύθι που λατρεύουν τα παιδιά, μα ίσως πιο πολύ οι μεγάλοι. Δημοσιευμένο στα μέσα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αρχικός σκοπός του έργου ήταν να διαδώσει το αντιπολεμικό μήνυμα που όλοι είχαν ανάγκη μέσα στις στιγμές φρίκης που βίωναν, σε ένα κείμενο με πυρήνα την αγάπη, τη φιλία και την αδελφικότητα. Μέχρι σήμερα όμως, 80 χρόνια αργότερα, «Ο Μικρός Πρίγκιπας» παραμένει ένα παραμύθι για αλήθειες και συναισθήματα, που πολλοί τρέμουν να αντικρίσουν.
Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ
Ο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ γεννήθηκε το 1900, ξεκινώντας τη ζωή του σε έναν αιώνα αιματοβαμμένο. Η μεγάλη του αγάπη και για τα αεροπλάνα ήρθε από την ηλικία μόλις των 12 ετών, και πράγματι, πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στον ουρανό. Μια προσωπικότητα ρομαντική και αποφασισμένη, η συγγραφή για αυτόν ήταν μια διέξοδος τις ώρες που δεν μπορούσε να πετάξει λόγω βαριών ατυχημάτων, παρ’ όλα αυτά εξελίχθηκε σε αποτύπωση της ψυχής, των βιωμάτων και των προβληματισμών του. Όσο περνούσε από το χέρι του δεν έμενα στιγμή μακριά από τον ουρανό, είτε ως πιλότος σε ταχυδρομικές πτύσεις, είτε ως μέλος της πολιτικής αεροπορίας, ή ως πιλότος πολέμου. Υπηρετώντας στον Β’ Π.Π., και αφού βρισκόταν σε δεινή ψυχολογική κατάσταση μετά τον χαμό των δύο πολύ καλών φίλων και συναδέλφων του, έχασε τη ζωή του στις 31 Ιουλίου του 1944, έχοντας αφήσει μια σημαντική συλλογή λογοτεχνημάτων, μεταξύ των οποίων και «Ο Μικρός Πρίγκιπας».
Ο Μικρός Πρίγκιπας
Σε άγνωστο χρόνο, στη μέση της ερήμου Σαχάρα, μετά από την πτώση του αεροπλάνου του, ο αφηγητής του έργου συναντά ένα μικρό αγόρι, τον Μικρό Πρίγκιπα. Συνεπαρμένος από την αθωότητα και την ευθύτητα του παράξενου αγοριού, ο αφηγητής απαντά στις περίεργες ερωτήσεις του προσπαθώντας να μάθει περισσότερα για αυτό, και τελικά τα καταφέρνει. Ο Μικρός Πρίγκιπας μιλά για τον μικρό πλανήτη που είναι το σπίτι του, για το τριαντάφυλλό του που τόσο αγαπά, για το ταξίδι του με σκοπό να γιατρέψει τη μοναξιά του, για τους πλανήτες που επισκέφτηκε, όπου συνάντησε ένα σωρό παράξενους ανθρώπους, αλαζόνες, παράλογους αλλά και κάποιους πιο ευαίσθητους, καταλήγοντας στη γη, στη συνάντηση του με την αλεπού που του δίδαξε την αγάπη· μιλά για όλα τα πράγματα που έμαθε, την υπομονή, την επιμονή, την απογοήτευση και την απώλεια, το σεβασμό και την αφοσίωση, φτάνοντας εδώ, στην προσπάθεια να γυρίσει πίσω στο σπίτι του, συνομιλώντας με έναν μεγάλο, στον οποίο τόσα πολλά έχει να του διδάξει.
«…Μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά. Η ουσία δεν φαίνεται με τα μάτια»
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Ο Μικρός Πρίγκιπας»)
Για ένα μικρό παιδί, σίγουρα αυτό το παραμύθι έχει πολλές πληροφορίες· οι αξίες, τα ιδανικά και τα συναισθήματα όμως που περιέχει είναι ανεκτίμητα. Ο συγγραφέας, με τρόπο ιδιαίτερο, παιχνιδιάρικο μα και αληθοφανές ύφος, προσπαθεί να κάνει τους μικρούς ανθρώπους να τον εμπιστευτούν, να γίνει και ο ίδιος ξανά ένα παιδί, αναπολώντας τη χαμένη αθωότητα, την ξεγνοιασιά, την όρεξη για περιπέτεια και την ειλικρίνεια που παρατηρείται σε μια τόσο τρυφερή ηλικία. Για τα μικρά παιδιά, τα μαθήματα που κρύβονται στο κείμενο αποτελούν μια βάση για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους, έναν σωρό από αλήθειες, με τις οποίες πρέπει να μάθουν να πορεύονται στο όνομα ενός «καλού ανθρώπου».
Αυτό, όμως, που έχει ακόμη περισσότερη αξία, είναι το πώς, ένα ολογοσέλιδο παραμύθι, μια ιστορία, μπορεί να μεταμορφώσει τη ζωή ενός ενήλικα. Οι ενήλικες πολλές φορές ξεχνάνε πως οι ίδιοι υπήρξανε μικροί, με αποτέλεσμα να ζούνε τη ζωή τους πολλές φορές χωρίς ιδανικά και αξίες, χωρίς την παιδικότητα που της ταιριάζει, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει μόνο στην καταστροφή. Η εμπιστοσύνη, η διαφορετικότητα, ένας ισχυρός δεσμός με κάποιον άλλο, η αποδοχή και η ειλικρίνεια είναι μερικές από τις ελλείψεις της εποχής μας. Ο Μικρός Πρίγκιπας είναι εδώ, αρκετά χρόνια τώρα, για να μας θυμίσει όλα αυτά που με τόση αφέλεια απορρίπτουμε όταν πλέον γινόμαστε μεγάλοι, όλα αυτά που αν τα είχαμε, η ζωή μας θα ήταν λίγο καλύτερη, όχι υλικά, μα πνευματικά και συναισθηματικά· άλλωστε αυτό είναι που έχει σημασία, η ζωή μας με άλλους ανθρώπους, η ζωή μας έτσι όπως εμείς την θέλουμε, η αγάπη για αυτό που είμαστε και η αμερόληπτη αποδοχή.
«Ο καιρός που αφιέρωσες στο τριαντάφυλλό σου είναι που κάνει το τριαντάφυλλο τόσο σημαντικό»
(Απόσπασμα από το βιβλίο «Ο Μικρός Πρίγκιπας»)
Αν όλοι μας αγαπούσαμε λίγο περισσότερο, αν εμπιστευόμασταν πιο εύκολα, αν πιστεύαμε στην καλοσύνη, αν δεν φοβόμασταν να συνδεθούμε με κάποιον, ίσως τα πράγματα να ήταν λίγο πιο εύκολα. Όλα αυτά είναι ό,τι προσπαθεί να μας διδάξει ο Μικρός Πρίγκιπας με κόπο και υπομονή, μια προσπάθεια που παίρνει χρόνια και συνεχείς επαναλήψεις. Όμως έτσι είναι οι μεγάλοι, «…ποτέ δεν καταλαβαίνουν τίποτα από μόνοι τους και είναι πολύ κουραστικό για τα παιδιά να τους δίνουν ξανά και ξανά εξηγήσεις».
