«Η λογική είναι το πιο αδύνατο μετερίζι μπροστά στις έξαλλες και ακατανίκητες ενέργειες της ψυχής και της φαντασίας»
Το βιβλίο Η Ζωή εν τάφω είναι, όπως έχει χαρακτηριστεί, ένα απο τα σημαντικότερα αντιπολεμικά βιβλία, αφού ξεκάθαρα τάσσεται κατά του πολέμου και περιγράφει την ματαιότητα του. Ένας ύμνος για τη ζωή και την ειρήνη τον καιρό του Α’ Παγκοσμίου πολέμου· ενός πολέμου που όχι απλά κόστισε χιλιάδες ζωές, αλλά άφησε τα σημάδια του απο την μακροχρόνια παραμονή των στρατιωτών της πρώτης γραμμής. Ο συγγραφέας παρουσιάζει το κλασσικό – αυτοβιογραφικό έργο του με τη μορφή σειράς επιστολών που συντάχθηκαν απο τον Λοχία Αντώνη Κωστούλα, με σκοπό να τις στείλει κάποια στιγμή σε μια γυναίκα -αν και ποτέ δεν ταχυδρομήθηκαν. Υποτίθεται πως, όταν ο συμπολεμιστής του σκοτώθηκε, συγκέντρωσε αυτά τα χειρόγραφα και προχώρησε στην εκδοσή τους. Πρόκειται όμως για την τεχνική αποστασιοποίησης του συγγραφέα απο τα γεγονότα, θέλοντας να τα παρουσιάσει χωρίς να συμμετέχει ο ίδιος.
«Πλησίασα πιο κοντά και τότες είδα πως η παλάμη του φέγγριζε στο φως σαν απο τριανταφυλλί τσιγαρόχαρτο. Έβλεπα μέσα στις φλέβες του, το αίμα που κυκλοφορούσε. Και ανάμεσα απο τις φλέβες διέκρινα το πρόσωπο του. Ήταν το δικό μου πρόσωπο..
Θαρρείς και τα όνειρα δεν είναι μια εμπειρία;»Advertising
Ο Στράτης Μυριβήλης, απο τους βασικότερους εκπροσώπους της γενιάς του ’30, δεν περιγράφει με τον συνηθισμένο τρόπο την κατάσταση που βιώνουν οι στρατιώτες σε ένα πεδίο μάχης. Αντιθέτως, μέσω αυτής της μορφής επιστολών, αποτυπώνει τη φρικιαστική πραγματικότητα του πολέμου όπως την έζησε ο φοιτητής Λοχίας Κωστούλας και την κατέγραψε στο ημερολόγιο του. Τα βιώματα των γεγονότων απο την προσωπική εμπειρία, το βάρος της ωμότητας και η αντιπολεμική ιδεολογία προσδίδουν στο έργο την αμεσότητα του ρεαλισμού. Ωστόσο η λυρική περιγραφή δεν χάνεται, αφού ο συγγραφές δημιουργεί διεξόδους απο τις δεινές καταστάσεις βασισμένος στην ερωτική έλξη και την αγάπη για τη ίδια τη ζωή. Ο Μυριβήλης γεννήθηκε το 1890 στη Σκαμιά Λέσβου. Ευθύς μετά την αποπεράτωση των εγκυκλίων σπουδών του (1909) θα αρχίσει να δημοσιεύει τα πρώτα λογοτεχνικά κείμενά του στα τοπικά έντυπα του νησιού. Tο 1912 εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στη Φιλοσοφική Σχολή αρχικά και στη Νομική αργότερα, χωρίς ποτέ να πάρει πτυχίο, λόγω της συμμετοχής του στους αλλεπάλληλους πολέμους που διεξάγει η Ελλάδα εκείνα τα χρόνια. Tο 1923 επιστρέφει, μετά από δέκα χρόνια πολέμου, στη Μυτιλήνη όπου εκδίδει την εφημερίδα «Kαμπάνα», στην οποία θα δημοσιευτεί σε 42 συνέχειες «H ζωή εν τάφω». Tο 1932 εγκαθίσταται μονίμως με την οικογένειά του στην Αθήνα. Tο 1956 εκλέγεται μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Πεθαίνει στις 19 Ιουλίου 1969. O Στράτης Μυριβήλης, μας έδωσε ορισμένα από τα σημαντικότερα έργα της νεοελληνικής πεζογραφίας του εικοστού αιώνα.
Από το οπισθόφυλλο:
Το “Η ζωή εν τάφω” άρχισε να σχεδιάζεται μέσα στα χαρακώματα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, στην προκάλυψη του Μοναστηριού της Σερβίας. Ένα κεφάλαιο κιόλας δημοσιεύτηκε από τότε στην εφημερίδα “Νέα Ελλάδα”, που ‘βγαινε στη Θεσσαλονίκη το 1917. Μετά από τη Μικρασιατική Καταστροφή, το πρώτο σύνολο μπήκε σαν επιφυλλίδα στη βδομαδιάτικη “Καμπάνα” της Μυτιλήνης. Το ανάτυπο από κείνη την επιφυλλίδα (1924) στάθηκε η πρώτη έκδοση του βιβλίου. Από τότε το “Η ζωή εν τάφω” σημειώνει μια σταθερή πορεία ως τις μέρες μας, ανάμεσα σε πολλές και τρικυμιώδεις πολιτικές περιπέτειες, ενθουσιασμούς και παρεξηγήσεις. Η κυκλοφορία του βιβλίου είχε απαγορευτεί τα τέσσερα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας και τα κατοπινά τέσσερα της Κατοχής.
