Την Παρασκευή 12 Ιανουαρίου 2018 και 21:00 τοπική ώρα πέθανε στις φυλακές της Πολιτείας του Μισισιπή o Έντγκαρ Ρέι «Κλαν» Κίλεν (σε ηλικία 92 ετών). Πρώην ξυλουργός, βαπτιστής ιερέας και δραστήριο μέλος της Κου Κλουξ Κλαν του Μισισιπή, εξέτιε ποινή φυλάκισης 60 ετών από το 2005 και ενώ ήταν ήδη 80 χρονών, για τις δολοφονίες τριών ακτιβιστών από την Νέα Υόρκη.
Το χρονικό των δολοφονιών – «Ο Μισισιπής καίγεται»:
Την 21η Ιούνιου του 1964 οι δύο Νεοϋορκέζοι ακτιβιστές Άντριου Γκούντμαν 20 ετών, Μάικλ Σουέρνερ 24 ετών και ο Αφροαμερικανός Τζέιμς Τσέινι 21 ετών από την πόλη Μερίντιαν του Μισισιπή, όλοι τους μέλη της οργάνωσης «Κογκρέσο για την φυλετική Ισότητα» (Congress of Racial Equality) και του Συμβουλίου Ομόσπονδων Οργανώσεων (Council of Federated Organizations) αναλαμβάνουν να μεταβούν από την πόλη Μερίντιαν στην πόλη Λόνγκντειλ της ίδιας κομητείας.
Λίγο πριν αναχωρήσουν ο Μάικλ Σουέρνερ θα πει στα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου Ομόσπονδων Οργανώσεων του Μερίντιαν : «Εάν δεν έχουμε επιστρέψει μέχρι τις 4:00 το απόγευμα να αρχίσετε τις προσπάθειες εντοπισμού μας». Οι τρεις αυτοί άντρες είχαν πλήρη επίγνωση για την επικινδυνότητα της αποστολής τους.
Σκοπός τους ήταν να διερευνήσουν την επίθεση που είχε σημειωθεί στο Λόνγκντειλ εναντίον του Μεθοδιστικού Ναού «Mount Zion». Η επίθεση είχε οργανωθεί και διεξαχθεί από τη ρατσιστική οργάνωση «Λευκοί Ιππότες» ένα από τα πιο σκληρά και ακραία παρακλάδια της Κου Κλουξ Κλαν του Αμερικανικού Νότου. Στη διάρκεια της επίθεσης πολλοί Αφροαμερικάνοι τραυματίστηκαν βαριά ενώ ο ναός κάηκε ολοσχερώς.
Μερικές βδομάδες νωρίτερα, κατά την Ημέρα Μνήμης (Memorial Day ) που γιορτάζεται σε όλη την επικράτεια των ΗΠΑ την τελευταία Δευτέρα του Μαΐου, ο Μάικλ Σουέρνερ και ο Τζέιμς Τσέινι είχαν μιλήσει σε συγκεντρωμένους Αφροαμερικανούς προτρέποντάς τους, αφενός να εγγραφούν μαζικά στους εκλογικούς καταλόγους της πολιτείας και αφετέρου να βοηθήσουν στο χτίσιμο ενός «Σχολείου της Ελευθερίας» το οποίο θα δεχόταν ισότιμα λευκά και έγχρωμα παιδιά. Αντίθετα με ότι ίσχυε στα υπόλοιπα σχολεία.
Τα δύο αυτά θέματα ήταν κόκκινο πανί για τις πολυάριθμες ρατσιστικές οργανώσεις της περιοχής με μεγαλύτερη την ΚΚΚ που είχε διαβρώσει σχεδόν όλο το αστυνομικό Σώμα της Πολιτείας. Αν το «θράσος» των τριών ανδρών να τα θίξουν δημόσια τους εξαγρίωσε τόσο ώστε να κάψουν μια εκκλησία τότε το θάρρος τους να επιστρέψουν για να υπερασπιστούν τα θύματα έφερνε τους ρατσιστές στα όριά τους. Δύο Εβραίοι και ένας Αφροαμερικάνος τους αψηφούσαν μέσα στην ίδια την πόλη τους, βγάζοντας τη γλώσσα στην Λευκή υπεροχή τους.
Κατά την επιστροφή τους από το Λόνγκντειλ, στον Αυτοκινητόδρομο 16 προς την πόλη της Φιλαδέλφειας, το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν οι τρεις ακτιβιστές λαμβάνει σήμα από ένα περιπολικό να σταματήσει για έλεγχο. Κατηγορούνται για παράβαση του ορίου ταχύτητας και οδηγούνται στο τοπικό αστυνομικό τμήμα για εξακρίβωση στοιχείων.
Όσο διαρκεί η εξακρίβωση ο Σέσιλ Ρέι Πράις ο σερίφης που τους συνέλαβε τηλεφωνεί στον Έντγκαρ Ρέι «Κλαν» Κίλεν και τον πληροφορεί ποιους έχει στο τμήμα. Ο τελευταίος επικοινωνεί με την ΚΚΚ και οργανώνει μια ομάδα ενόπλων ανδρών.
Μόλις οι τρεις ακτιβιστές απελευθερώνονται από το τμήμα ο Σερίφης αναλαμβάνει να τους βγάλει από τα όρια της κομητείας Neshoba ακολουθώντας τους με το δικό του αυτοκίνητο, μια διαδικασία που συνηθίζεται σε πολλές Πολιτείες. Όμως ο Πράις θα τους οδηγήσει εκεί που έχουν στήσει ενέδρα ο Κίλεν με την ομάδα του. Οι τρεις άνδρες λιντσαρίστηκαν και τελικά εκτελέστηκαν με πυροβολισμούς από κυνηγετικά όπλα. Τα πτώματά τους βρέθηκαν 44 ημέρες αργότερα.
Η έρευνα που ξεκίνησε το 1964 για τη δολοφονία των ακτιβιστών διήρκεσε 3 χρόνια και αντιμετώπισε πλήθος εμποδίων τόσο από τις ρατσιστικές οργανώσεις όσο και από τις τοπικές αρχές του Μισισιπή. Στις 20 Οκτωβρίου, 1967 οκτώ άνδρες καταδικάστηκαν λαμβάνοντας ποινές από 3 έως 10 χρόνια. Ο Κίλεν αν και δικάστηκε, απαλλάχτηκε από τις κατηγορίες λόγω έλλειψης στοιχείων.
Η όλη διαδικασία των ερευνών και της δίκης ενέπνευσε τον σκηνοθέτη Άλαν Πάρκερ για τη δημιουργία της ταινίας «Ο Μισισιπής Καίγεται» (Mississippi Burning) το 1988.
Η καταδίκη και ο θάνατος του Εντγκαρ Ρέι «Κλαν» Κίλεν
Παρά το τυπικό κλείσιμο της υπόθεσης το 1967 οι οικογένειες των τριών δολοφονηθέντων αλλά και οι Ομοσπονδιακές Αρχές (FBI) συνέχισαν την έρευνα με αποτέλεσμα η υπόθεση να ξανανοίξει στις αρχές του 2000. Το 2005 ο ογδοντάχρονος Κίλεν θα οδηγηθεί στο δικαστήριο βάσει των νέων στοιχείων που είχαν έλθει στο φως μετά από 41 χρόνια.
Στις 23 Ιουνίου 2005 ο Κίλεν θα καταδικαστεί σε 60 χρόνια κάθειρξη ως βασικός αυτουργός της τριπλής δολοφονίας. Αρχικά η ποινή του θα μετατραπεί σε κατ’οίκον περιορισμό και εγγύηση 600 χιλιάδων δολαρίων καθώς ισχυριζόταν ότι είναι παραπληγικός και δεν μπορεί να κουνήσει το δεξί του χέρι. Αυτή του η δήλωση ωστόσο αποδείχθηκε ψευδής λίγο αργότερα και ο Κίλεν μεταφέρθηκε σε κανονική φυλακή.
Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, προσπάθησε πολλές φορές να ανακινήσει την υπόθεση με σκοπό να ξαναδικαστεί χωρίς όμως επιτυχία. Για μια περίοδο ενός χρόνου μοιράστηκε το ίδιο κελί με έναν Αφροαμερικανό κρατούμενο τον James Hart Stern επίσης πρώην ιερέα από την Καλιφόρνια.
Φαίνεται πως οι δύο κρατούμενοι ανέπτυξαν μια περίεργη σχέση. Ο Στερν αποφυλακίστηκε το 2011 και συνέχισε να αλληλογραφεί με τον Κίλεν συζητώντας κυρίως πολιτικά θέματα. Στα γράμματα αυτά ο Κίλεν περιγράφει τις απόψεις του για τα φυλετικά θέματα, ομολογώντας και κάποιες άλλες παρανομίες που είχε διαπράξει στη διάρκεια της ζωής του. Δεν φαίνεται όμως πουθενά να μετανιώνει για κάτι.
Εντύπωση προκαλεί το γεγονός πως ο Κίλεν όχι μόνο έκανε τον Στερν πληρεξούσιο για όλες τις οικονομικές υποθέσεις του, αλλά και του χάρισε μια μεγάλη έκταση γης στην Πολιτεία του Μισισιπή.
Μεταστροφή, υποκρισία ή τραγική ειρωνεία; Κανείς δεν θα μάθει πια ποτέ σίγουρα τι ήταν αυτό που έκανε τον άνθρωπο που διέπραξε το πιο γνωστό ρατσιστικό έγκλημα της Αμερικής και χαίρει τιμές ήρωα ανάμεσα στους Υπέρμαχους της Λευκής Υπεροχής, να έχει τελευταίο φίλο στη ζωή του έναν από εκείνους που θεωρούσε υπανθρώπους και δεν τους αναγνώριζε κανένα ανθρώπινο δικαίωμα.
