Ο κορονοϊός δεν κατάφερε να νικήσει το 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας, μιας και το τελευταίο διεξήχθη κα νο νι κά. Βέβαια, όχι στον συνηθισμένο του χώρο, δηλαδή την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, αλλά ψηφιακά. Έτσι, από τις 16 έως τις 26 Οκτώβρη είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε *δωρεάν* 151 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους μέσα από την πλατφόρμα του φεστιβάλ. Πολλές ταινίες, όλες τους ιδιαίτερες με τον τρόπο τους, λίγος χρόνος (μόνιμο πρόβλημα). Μπορεί να βγάλαμε μαύρους κύκλους κάτω απ’ τα μάτια, αλλά το ευχαριστηθήκαμε. Και είχαμε αρκετούς λόγους. Αν διαβάσεις τη συνέχεια, θα βρεις όχι έναν, αλλά εφτά απ’ αυτούς.
1. Επίκεντρο (2020)
Πρωταγωνιστές: Χούμπερτ Ζάουπερ (αφήγηση)
Σκηνοθεσία: Χούμπερτ Ζάουπερ
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=TwMXPAJxY30
Βαθμολογία στο IMDb: 6.7/10
Πώς το λέει το τραγούδι; Represent, represent Cuba; Ε, αυτό. Το Επίκεντρο παρουσιάζει τη μετα-αποικιακή Κούβα (“της ουτοπίας”) όπου η έκρηξη του Θωρηκτού Μέιν το 1898 εξακολουθεί να αντηχεί. Η αμερικανική αυτοκρατορία έρχεται. Ένα ισχυρό εργαλείο κατάκτησης εμφανίζεται: ο κινηματογράφος ως προπαγάνδα. Ο Ζάουπερ εξερευνά έναν αιώνα παρεμβατισμού και κατασκευής αφηγημάτων, μαζί με τους ανθρώπους της Αβάνας, και κυρίως τα παιδιά της. Το 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογραφικού της Αθήνας μάς έκανε δώρο μια ταινία που στοχεύει κατευθείαν στην καρδιά.
2. Τοπία των Βαλκανίων: Το Βλέμμα του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1993)
Πρωταγωνιστές: Θόδωρος Αγγελόπουλος
Σκηνοθεσία: Τζέιν Γκάμπριελ
Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος θυμάται εκείνη την καθοριστική στιγμή το 1964 που αποφάσισε να ζήσει τη ζωή του για πάντα στην Ελλάδα, κι εξερευνά την έννοια των συνόρων στο κινηματογραφικό έργο του – ως τα όρια της ύπαρξης, της ζωής και του θανάτου, της γλώσσας και της επικοινωνίας.
Και ακριβώς σήμερα στην Ευρώπη χτίζονται ολοένα και περισσότερα σύνορα. Τόσο μικρά που σε λίγο θα φτάσουν έξω από το σπίτι μου.
Σε λίγο θα είμαι ένα κράτος.
Όχι επειδή είμαι φαν ΤΟΥ σκηνοθέτη (ναι, ακόμα και οι τελευταίες του ταινίες είχαν να μας δώσουν πραγματάκια), αλλά αυτό εδώ είναι ένα απ’ τα πιο ενδιαφέροντα ντοκιμαντέρ που έχω δει. Πραγματικά απίστευτος ο τρόπος σκέψης του Αγγελόπουλου, σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο μικρός.
3. Κρυστάλλινες Νύχτες (1992)
Πρωταγωνιστές: Φρανσουά Ντελέβ, Μισέλ Βάλεϊ, Τάνια Τρύπη
Σκηνοθεσία: Τώνια Μαρκετάκη
Απόσπασμα ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=le4fdL2GSXw
Βαθμολογία στο IMDb: 7/10
Η τελευταία ταινία της -σπουδαίας- Τώνιας Μαρκετάκη είναι μία περίεργη ταινία που κινείται ανάμεσα στο θρίλερ και το φανταστικό. Και μία από τις αγαπημένες μου ελληνικές ταινίες. Θενκς 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας που με έκανες να τη ξαναδώ (για τέταρτη φορά). Περισσότερα πραγματάκια μπορείς να διαβάσεις σε παλαιότερο άρθρο.
4. Η Μπομπίνα 11004 (2020)
Σκηνοθεσία: Μιραμπέλ Φρεβίλ
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=CPzHNEvzh4w&ab_channel=visionsdureel
Το 1946, λίγο μετά τους πυρηνικούς βομβαρδισμούς, μια αμερικανική ομάδα γύρισε ένα ντοκιμαντέρ για τους “ηττημένους” Γιαπωνέζους. Η μπομπίνα 11004 για τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι ήταν διαβαθμισμένη ως άκρως απόρρητη για 36 χρόνια. Η Μιραμπέλ Φρεβίλ βρήκε το αρχείο και το μόνταρε εκ νέου ώστε να καταγγείλει την πρώτη λογοκρισία της ιστορίας του πυρηνικού πολέμου. Το παρελθόν που προσπάθησαν (ή προσπαθούν ακόμα;) να μας κρύψουν, έρχεται να μας στοιχειώσει. Κόμπος στον λαιμό και εικόνες που σου μένουν στο μυαλό.
5. Απεργείς Ή Πεθαίνεις (2020)
Σκηνοθεσία: Ζόναθαν Ρεσινιό
Βαθμολογία στο IMDb: 6.6/10
Ένας άντρας δωρίζει καπνογόνα και κράνη στο μουσείο εξόρυξης, αναμνηστικά από τις μέρες των απεργιών των ανθρακωρύχων στη δεκαετία του ’80 και του ’90, ενώ ένας άλλος είχε ένα ατύχημα στη δουλειά και δεν ξέρει τι να κάνει για τις ψευδείς δηλώσεις που έκανε το αφεντικό του στην ασφαλιστική έκθεση. Αρχειακό υλικό σε βίντεο που δείχνει τις κλιμακούμενες απεργίες των ανθρακωρύχων τη δεκαετία του ‘90 αντιπαραβάλλεται με σύγχρονο υλικό όπου παρακολουθούμε τη προπόνηση και τους αγώνες στην πυγμαχία νεαρών Γάλλων και Γαλλίδων αραβικής καταγωγής, μετανάστες δεύτερης γενιάς, οι οποίοι, αγωνίζονται για μια καλύτερη ζωή. Όπως και οι ανθρακωρύχοι κάποια χρόνια πριν, δηλαδή. Σιγά-σιγά, Η ταινία θέτει θέματα όπως η αλληλεγγύη, οι εργατικοί αγώνες και τα νοήματα αυτών των όρων σήμερα. Το 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας ξεχώρισε αυτό το ντοκιμαντέρ και του απένειμε εύφημο μνεία. Και -ξέρεις τι;- πολύ καλά έκανε. Δεν περίμενα ότι θα το πω ποτέ, αλλά…Vive la France!
6. Μια Γυναίκα, Η Μητέρα Μου (2020)
Σκηνοθεσία: Κλοντ Ντεμέρ
Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=6hp7xBR5gZA&ab_channel=HotDocsFest
Βαθμολογία στο IMDb: 6.7/10
Ο σκηνοθέτης αφηγείται την ιστορία της αναζήτησής του για τη βιολογική του μητέρα και πώς τελικά συναντήθηκαν. Εικόνες από τα εθνικά αρχεία του Καναδά συνοδεύουν αυτή την ταινία – δοκίμιο. Τα προσεκτικά επιλεγμένα και με ροή μονταρισμένα ασπρόμαυρα αποσπάσματα, αναπτύσσονται σταδιακά, όπως ταιριάζουν τα κομμάτια σε ένα παζλ, και συνθέτουν μια εντύπωση για τη μητέρα του, όπως την είχε φανταστεί. Πώς εκείνη μεγάλωσε, εργάστηκε, τον αγάπησε και τον άφησε. Μια ταινία (με υπέροχη φωτογραφία) που μας έκανε να δακρύσουμε. Ή μήπως έφταιγε κάποιο σκουπιδάκι που μπήκε στο μάτι;
7. Κιτάμπ αλ-ισφάρ: Το Βιβλίο του Ταξιδιού (2020)
Σκηνοθεσία: Μπάμπα Χίλμαν
Βαθμολογία στο IMDb: 7/10
Γαλλία ξανά (οκ, ξεπέρασα τον εαυτό μου) με ένα κινηματογραφικό ποίημα ενός επταετούς νόστου που υφαίνει ιστορίες επιθανάτιων και μυστικιστικών εμπειριών στην Ανδαλουσία. Με τα λόγια της Χίλμαν:
“Ταξιδεύοντας, συνειδητοποιεί κανείς ότι ο στόχος του ταξιδιού βρίσκεται στην καρδιά”.
Δεν έχουμε να πούμε κάτι για αυτή την ταινία που μας μάγεψε, εκτός από ΟΥ Α ΟΥ.
Σε περίπτωση που δεν το είπαμε, θενκς 11ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας! Είδαμε πραγματικά ενδιαφέρουσες ταινίες, έστω και στο σπίτι μας. Και του χρόνου, λοιπόν, με μια ευχή: τα 12 χρόνια του Φεστιβάλ να τα γιορτάσουμε στο σινεμά!
