Το “Le Ballon Rouge” μέσα από την σχεδόν παιδική του απλότητα απεικονίζει ένα σύντομο ταξίδι αθωότητας και ελπίδας, στο μεταπολεμικό Παρίσι.
Στους δρόμους του Παρισιού
Το σύντομο αυτό φιλμ ξεκινάει με ένα μικρό αγόρι (Pascal Lamorisse) το οποίο βρίσκεται καθ’οδόν για το σχολείο. Στη διαδρομή συναντάει ένα κατά τα φαινόμενα απλό και “αθώο” κόκκινο μπαλόνι. Το μπαλόνι αυτό αποδεικνύεται ότι έχει τη δική του “νοημοσύνη” και γίνεται πιστός ακόλουθος και φίλος του αγοριού.
Στη μικρή τους περιπέτεια το μπαλόνι και το αγόρι θα γυρίσουν τους δρόμους του μουντού, μεταπολεμικού Παρισιού, θα γνωρίσουν ανθρώπους και θα μοιράσουν μερικά χαμόγελα.
Μέχρι τη στιγμή που τα άλλα παιδιά θα συναντήσουν το αγόρι και το μπαλόνι, θα ζηλέψουν και θα κυνηγήσουν τους δύο “φίλους”.
Επιπλέον, στη διαδρομή το αγόρι με το κόκκινο μπαλόνι θα συναντήσει ένα μικρό κορίτσι με ένα μπλε μπαλόνι, που φαίνεται να συμπεριφέρεται ακριβώς όπως το κόκκινο.
Δημιουργική απλότητα
Αυτό που μου έκανε εντύπωση στο Le Ballon Rouge είναι η απλότητα με την οποία ξεκινάει και με την οποία τελειώνει. Μια απλότητα, η οποία επιτυγχάνεται από την έλλειψη διαλόγων και τα απλά, όμορφα χρώματα -κυρίως το contrast ανάμεσα στα ψυχρά χρώματα του Παρισιού και το θερμό κόκκινο μπαλόνι-. Μια απλότητα η οποία επιδεικνύει ως επί το πλείστον την παιδική αθωότητα και την απαλλαγμένη από πολυπλοκότητα σκέψη και συμπεριφορά.
Ότι λείπει από διαλόγους και σενάριο, βρίσκεται κυρίως επίδειξη του μεταπολεμικού Παρισιού, των κατοίκων του και του αγοριού με το κόκκινο μπαλόνι. Ο στόχος του Albert Lamorisse ήταν πιστεύω να δείξει την αντίθεση ανάμεσα στη ψυχρή, καταπονημένη “ψυχή” του Παρισιού που πληγώθηκε από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και την παιδική, αθώα και χαρούμενη παιδική “ψυχή” που εμφανίζεται μέσω ενός κόκκινου μπαλονιού.
Επιπλέον, στο Le Ballon Rouge καταλαβαίνει κανείς ότι ο Albert Lamorisse επιθυμούσε να απεικονίσει με απλοϊκό τρόπο, αυτή ακριβώς την αθωότητα που ο κόσμος κάποτε είχε, αλλά έχασε. Την έχασε λόγω της περίπλοκης καθημερινής, ενήλικης ζωής που δεν επιτρέπει ρομαντισμούς και αθωότητες. Αλλά κυρίως ο κόσμος έχασε την απλότητα και τον ρομαντισμό του, καθώς ο πόλεμος έσβησε και το παραμικρό δείγμα από αυτά τα στοιχεία. Θεωρώ ότι η δεύτερη οπτική μου αρέσει πιο πολύ και βρίσκεται πιο κοντά στο πνεύμα της ταινίας και στην κεντρική ιδέα του Γάλλου σκηνοθέτη. Πιο ενδεικτικό αυτής της αλληγορίας, είναι το γεγονός ότι στη διάρκεια του Le Ballon Rouge, οι ενήλικοι δεν έχουν τη δυνατότητα να ακουμπήσουν το μπαλόνι (ή γενικά τα μπαλόνια) σε καμία περίπτωση, καθώς αυτό επιμένει πεισματικά να τους αποφεύγει.
Έχω την εντύπωση ότι ο Lamorisse σαν γονέας των δυο μικρών παιδιών που πρωταγωνιστούν στη ταινία, είχε καταλάβει πως η παιδική αθωότητα αποτυπώνεται στα πρόσωπα των παιδιών και είναι μια αρετή ή οποία σαν το κόκκινο μπαλόνι είναι άπιαστη για τους “μεγάλους”.
Από την άλλη πλευρά, οι ενήλικοι του φιλμ απεικονίζονται σαν κουρασμένες και καταπονημένες φιγούρες. Παρόλαυτα νιώθει κανείς σαν θεατής ότι οι κάτοικοι του Παρισιού προσπαθούν να αποκτήσουν πίσω τη ζωή τους και τα να μαζέψουν τα “κομμάτια” που άφησε ο πόλεμος.
Ένα διδακτικό παραμύθι
Δεν έχω να προσθέσω κάτι παραπάνω για το Κόκκινο Μπαλόνι ή Le Ballon Rouge, όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος. Πρόκειται για ένα μινι φίλμ που μέσω της απλοϊκής του αφήγησης διδάσκει μικρούς και μεγάλους για τη σκληρότητα του πολέμου και τις συνέπειες του, για τη χαρά και την αθωότητα της παιδικής ηλικίας.
Κάθε πόλη, κάθε κοινωνία χρειάζεται τα κόκκινα μπαλόνια!
