Όταν ο Ναπολέοντας έκλαψε

Ναπολέοντας

Η μάχη του Βατερλώ

Το βράδυ της 17ης Ιουνίου 1815 είναι ιδιαίτερα βροχερό. Έτσι το επόμενο πρωινό, ο Ναπολέων Βοναπάρτης, δεν θα δώσει το πρόσταγμα να ξεκινήσει η μάχη εναντίον των Άγγλων παρά μόνο όταν πια θα είναι μεσημέρι, περιμένοντας απέλπιδα ότι μέχρι τότε θα έχει στεγνώσει σχετικά το λασπωμένο πεδίο στο οποίο θα διεξαχθεί η μάχη, ώστε να διευκολυνθεί η επέλαση του πυροβολικού.

Μια ιδιαίτερη και άκρως ιδιάζουσα προσωπικότητα, ο αυτοανακυρηχθείς αυτοκράτορας Ναπολέων Βοναπάρτης είναι σχεδόν βέβαιος για την έκβαση της μάχης. Και η έκβαση αυτής της μάχης θα καθορίσει το μέλλον της Ευρώπης. Χαρακτηριστική έχει μείνει η φράση που είπε ο Βοναπάρτης αναφερόμενος στον Ουέλινγκτον (που ηγούνταν των αγγλικών δυνάμεων) την ώρα που έπαιρνε το πρωινό του πριν τη μάχη «Είναι ένας κακός στρατηγός, οι Βρετανοί είναι κακοί στρατιώτες και αυτό που έχουμε να κάνουμε θα είναι σαν να τρώμε πρωινό!» .

Ο Ναπολέων είχε στη διάθεση του 72.000 άνδρες, βετεράνους των μαχών, ενώ ο Ουέλινγκτον 68.000 άνδρες σε ένα πολυεθνικό στράτευμα που αποτελούνταν από Άγγλους, Ιρλανδούς, Ουαλούς, Σκωτσέζους, Γερμανούς, Ολλανδούς και Βέλγους, για το οποίο ο ίδιος ο Ουέλινγκτον ισχυρίστηκε, επιβεβαιώνοντας τον Βοναπάρτη, ότι ήταν αξιοθρήνητος στρατός, πολύ αδύναμος και ελλιπώς εξοπλισμένος, καθώς και το επιτελείο του πολύ άπειρο.

Τι είναι λοιπόν αυτό που έκανε αυτό τον χαρισματικό μονάρχη και στρατηγό και το στράτευμά του να χάσουν μια μάχη που ήταν σίγουρο ότι θα κερδιζόταν; Δε θα μπούμε στις λεπτομέρειες της μάχης γιατί έχουν γραφτεί πολύ αναλυτικά από απειράριθμους ιστορικούς – και οι ίδιοι οι αρχηγοί των στρατευμάτων μας άφησαν πολλές γραπτές αναφορές. Αρκεί μόνο να δούμε κάποια κρίσιμα σημεία της μάχης τα οποία μάλλον έκριναν και τους λόγους για τους οποίους έφτασε ο σίγουρος για την νίκη Ναπολέοντας, να ηττηθεί.

Διαβάστε επίσης Αυτοψία στα αρχαία ελληνικά κύρια ονόματα

Αν λοιπόν ο Ναπολέων δεν είχε καθυστερήσει την έναρξης της μάχης, η έκβασή της θα ήταν αυτή που εκείνος θα ήθελε να είναι. Αν δεν είχε ζητήσει πληροφορίες από τον λάθος άνθρωπο, πάλι η τροπή θα ήταν διαφορετική. Αν είχε χειριστεί σωστά το πεζικό τη στιγμή που έπρεπε. 3 μοιραία αν που ο Ναπολέων δεν πρόσεξε, ακριβώς γιατί ήταν βέβαιος ότι θα νικούσε.

Αν δεν είχε ζητήσει πληροφορίες από τον λάθος άνθρωπο.

Γνωρίζουμε ότι ο Ναπολέων είχε στο πλάι του κατά τη διάρκεια της μάχης ένα οδηγό, τον Ντεκοστέρ, ο οποίος ήξερε τα μέρη και τις γεωγραφικές ιδιοτροπίες του πεδίου και βρισκόταν εκεί για να συμβουλεύει τον Ναπολέοντα. Ο Ντεκοστέρ βρισκόταν εκεί παρά την θέληση του, και ίσως γι’ αυτό πληροφόρησε λάθος τον Βοναπάρτη όταν εκείνος τον ρώτησε αν υπήρχε κάποιο επικίνδυνο σημείο στο πεδίο της μάχης, το οποίο δε φαινόταν από το σημείο όπου επόπτευε. Η άγνοια λοιπόν και η λάθος πληροφόρηση του Ναπολέοντα καθοδήγησαν ένα μεγάλο μέρος του ιππικού του με τις βαρειές πανοπλίες που κάλπαζε με μανία, σε ένα βαθύ χάσμα του δρόμου προς το Οχάν που δε φαινόταν αν κάποιος δεν γνώριζε την ύπαρξή του. Έτσι το ένα τέταρτο των θωρακοφόρων ιππέων οδηγήθηκε σε βέβαιο θάνατο.

Αν είχε χειριστεί σωστά το πεζικό τη στιγμή που έπρεπε.

Υπήρξε μια συγκεκριμένη στιγμή την οποία αν ο Ναπολέοντας έβλεπε εγκαίρως θα είχε αποδεκατίσει τον αγγλικό στρατό. Αυτή ήταν λίγο αφότου είχε επιτεθεί με τους θωρακοφόρους και ανάγκασε τον Ουέλινγκτον να “ρίξει” στη μάχη το ιππικό του. Εκείνη λοιπόν τη στιγμή, αν ο Ναπολέοντας χρησιμοποιούσε το πεζικό για να αναχαιτίσει το αγγλικό ιππικό, πεζικό και θωρακοφόροι μαζί θα κατατρόπωναν τελειωτικά το αγγλικό στράτευμα. Η παράβλεψη αυτή του Ναπολέοντα, πρακτικά του στέρησε την δυνατότητα να λήξει την μάχη όσο ακόμα είχε το πάνω χέρι.

Διαβάστε επίσης Θρακικός Ελληνισμός : Η γενοκτονία

Αν δεν είχε καθυστερήσει την έναρξης της μάχης.

Στην μάχη του Βατερλώ θα έπαιρνε μέρος με την πλευρά των αγγλικών στρατευμάτων και ο πρωσικός στρατός με άλλους 48.000 άνδρες και επικεφαλής τον Μπλίχερ. Στις 5 το απόγευμα, λοιπόν, οι Γάλλοι έχουν σχεδόν αφανίσει το αγγλικό πεζικό, και μεγάλο τμήμα του ιππικού. Όμως ανέλπιστα, εκείνη την ώρα, ο στρατός των Πρώσων που μέχρι εκείνη την ώρα έμενε αμέτοχος εξ αιτίας κάποιων εντολών, αποφάσισε να επιτεθεί. Ο στρατηγός Μάφλινγκ είπε αργότερα ότι αν ο Μπλίχερ είχε καθυστερήσει μία ώρα, δε θα έβρισκε τον Ουέλινγκτον όρθιο, και διαβάζοντας όσα μας γράφουν οι ιστορικοί, ήταν όντως έτσι. Και όταν επιτέθηκε ο πρωσικός στρατός ήταν ήδη αργά για τον Ναπολέοντα να αλλάξει την επερχόμενη έκβαση.

Ο Ουγκώ, στους Αθλίους, αφιερώνει ένα τμήμα της διήγησής του σε εκτενή και κινηματογραφική περιγραφή της μάχης του Βατερλώ – η οποία περιγραφή, παρεμπιπτόντως, είναι τόσο ωραία που αξίζει κάποιος να διαβάσει το βιβλίο ακόμα και μόνο γι’ αυτό το κομμάτι! Χαρακτηριστικά γράφει:
«Αν δεν έβρεχε το βράδυ της 17ης προς 18η Ιουνίου του 1815, το μέλλον της Ευρώπης θα ήταν εντελώς διαφορετικό. Λίγο περισσότερες ή λιγότερες σταγόνες βροχής καθόρισαν την ήττα του Ναπολέοντα. Το μόνο που χρειαζόταν η Θεία Πρόνοια, προκειμένου να γίνει το Βατερλώ το τέλος για το Αούστερλιτς, ήταν λίγη βροχή. Έτσι, ένα σύννεφο, εκτός εποχής, που διέσχιζε τον ουρανό ήταν αρκετό για την κατάρρευση του κόσμου.»

Ο ήλιος είχε παραχωρήσει τη θέση του στη νύχτα από ώρα και ο ηττημένος μονάρχης περιπλανιόταν με δάκρυα στα μάτια στο πεδίο που το όνομά του έμεινε στην ιστορία ως σύμβολο πανωλεθρίας, προσπαθώντας να πείσει τον εαυτό του πως ακόμα είχε κάτι να κάνει για να μην επιτρέψει στη μοίρα να γράψει το κεφάλαιό της στη ζωή του και στη ζωή της Ευρώπης. Το Βατερλώ σηματοδοτεί την αντίδραση της ελέω Θεού μοναρχίας της Ευρώπης απέναντι στο 1789 αλλά και το τέλος μιας σειράς πολλών πολέμων. Έτσι σφράγισε και τη μοίρα ενός από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς και πολιτικούς ηγέτες όλων των εποχών, του πρώτου “αυτοκράτορα των Γάλλων”…

Διαβάστε επίσης Celebrity Activism: Όταν οι διάσημοι τα παίρνουν

Ειρωνική λεπτομέρεια των συμβάντων του Βατερλώ είναι πως περίπου στη μέση της ημέρας, σε μια στιγμή που ο Ναπολέοντας θεώρησε πως ο Ουέλινγκτον είχε υποχωρήσει εντελώς, διέταξε έναν αγγελιοφόρο να φύγει για το Παρίσι, μεταφέροντας το μήνυμα ότι η μάχη είχε κερδηθεί.
Μετά την ήττα, ο Ναπολέων προσπάθησε να διαφύγει στη Βόρεια Αμερική αλλά το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό είχε αποκλείσει τα γαλλικά λιμάνια για να τον αποτρέψει. Τελικά παραδόθηκε στον καπετάνιο του πλοίου Βελλερεφόντης, Φρειδερίκο Μέτλαντ, την 15η Ιουλίου 1815.
Αν και η τελευταία ήττα του Ναπολέοντα έμεινε στην ιστορία με το όνομα της πόλης που βρισκόταν δίπλα στο πεδίο μάχης, στην πραγματικότητα ο Ναπολέων δεν πέρασε ποτέ μέσα από το Βατερλώ.