Το Aιγαίο στην Ελληνική λογοτεχνία
Το Αιγαίο στην Ελληνική λογοτεχνία. Δύο διαχρονικοί συνταξιδιώτες για πολλούς δημιουργούς. Το τοπίο του Αιγαίου αποτέλεσε και αποτελεί πηγή έμπνευσης. Ο τρόπος που χρησιμοποιήθηκε το Αιγαίο στην Ελληνική λογοτεχνία του 20ου αιώνα σχετίζεται και με τις ιστορικές εξελίξεις του τόπου και την ιδιαίτερη σημασία που λάμβανε στο πλαίσιο αυτό ο συγκεκριμένος χώρος. Πολλά ιστορικά γεγονότα ήταν άμεσα συνυφασμένα με το Αιγαίο και την πορεία του Ελληνισμού. Μεσοπόλεμος, μικρασιατική καταστροφή, νοσταλγία «χαμένων πατρίδων», β΄ παγκόσμιος πόλεμος.
Το Αιγαίο στην Ελληνική λογοτεχνία της γενιάς του ’30
Πολλοί ήταν οι δημιουργοί ποιητές και πεζογράφοι που αφουγκράστηκαν τα όσα βίωσαν οι άνθρωποι και στις δυο πλευρές του Αιγαίου. Η πρώτη λογοτεχνική σχολή της δεκαετίας του 1920 και των αρχών της δεκαετίας του 1930 ήταν η «αιολική σχολή». Βασικοί της εκπρόσωποι, ο Ηλίας Βενέζης, ο Στρατής Δούκας και ο Στρατής Μυριβήλης. Επικεντρώθηκαν γύρω από το Αιγαίο, ως συμβολικό τόπο του Ελληνισμού. Eίχαν όλοι τους προσωπικές αναφορές και εμπειρίες από την περιοχή του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Οι δύο πρώτοι κατάγονταν από το Αϊβαλί και ο τρίτος από την Μυτιλήνη. Οι ιστορίες τους διαπραγματεύονται τον πόλεμο και την προσφυγιά, τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισαν οι άνθρωποι για να επιβιώσουν. Το Αιγαίο είναι τόσο πραγματικός τόπος, όπου εκτυλίσσονται οι ιστορίες, όσο και συμβολικός. Είναι η θάλασσα που κάποτε ένωνε τις Ελληνικές κοινότητες και τώρα πια αποτελεί το όριο του Ελληνισμού. Η θάλασσα που έφερε τους πρόσφυγες στην Ελλάδα και τους χωρίζει από τις «χαμένες πατρίδες».
Ελύτης ο ποιητής του «Αιγαίου»
Κανένας ποιητής δεν ύμνησε το Αιγαίο όσο ο Οδυσσέας Ελύτης. Γι’ αυτό και ο Ελύτης χαρακτηρίστηκε ως «ποιητής του Αιγαίου». Ένας ποιητής ο οποίος δεν αντιμετώπισε το Αιγαίο, το γαλάζιο της θάλασσας και το φως του ήλιου μόνο από την πλευρά ενός φυσιολάτρη, αλλά ως σύμβολα παράδοσης, ελπίδας και αισιοδοξίας.
Το Αιγαίο, είναι για τον ποιητή ένας χώρος φωτεινός και πνευματικός, όπου το παρελθόν και το παρόν της κομματιασμένης Ελλάδας υπόσχονται ν’ ανακτήσουν μιαν ηθική ενότητα. Το γαλάζιο είναι το κυρίαρχο χρώμα, ένας εκθαμβωτικός θόλος, που περιέχει όλα τα στοιχεία του ελληνικού τοπίου πέτρες, αρχαία μνημεία, βράχους, θάλασσα, λιόδεντρα, κυπαρίσσια, κοχύλια, γλάρους και αηδόνια.
Αιγαίο και Μελοποιημένη ποίηση
Πέρα όμως από την ποίηση το Αιγαίο ως σύμβολο του Ελληνισμού πέρασε και μέσα από τη μουσική. Οι στίχοι πολλών ποιητών του Ελύτη, του Ρίτσου, του Σεφέρη, του Γκάτσου μελοποιήθηκαν από τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη. Παράλληλα, το μουσικό ρεύμα του «νέου κύματος», που εμφανίστηκε σε αντιστοιχία κυρίως με το γαλλικό τραγούδι στα μέσα της δεκαετίας του 1960, μετέδωσε εξιδανικευμένες εικόνες του Αιγαίου σε ένα κλίμα νεανικής ευαισθησίας και ερωτικής ατμόσφαιρας.
Συμπέρασμα
Το Αιγαίο Πέλαγος ήταν για αιώνες “γέφυρα” επικοινωνίας ανάμεσα σε λαούς και πολιτισμούς. Παράλληλα ήταν και είναι πηγή έμπνευσης αλλά και δημιουργίας. Στα νερά του “διασταυρώθηκαν” ποικίλες και διαφορετικές νοοτροπίες. Ανταλλάχθηκαν εμπορικά και πολιτιστικά αγαθά. Με το φως του και το άσπρο και γαλάζιο του ουρανού, της θάλασσας και των σπιτιών αποτέλεσε και θα αποτελεί μια “παλέτα” μοναδικών και διαχρονικών δημιουργημάτων τέχνης.
Πηγή
http://georgakas.lit.auth.gr/simikta/index.php/component/chronoforms/?chronoform=searchBy&subject=35682
