Το θέατρο αποτελεί την κατεξοχήν κοινωνική τέχνη. Αλληλεπιδρά με το κοινό μέσω της απεικόνισης πραγματικών ή φανταστικών γεγονότων. Το αρχαιότερο θέατρο στην παγκόσμια ιστορία είναι αυτό του Διονύσου, κάτω από την Ακρόπολη όπου απαγγέλλονταν ποιήματα και ψάλλονταν διθύραμβοι με σκοπό την τέρψη των θεατών. Τους ρόλους στο Αρχαίο Ελληνικό θέατρο τους ερμήνευαν μόνο άντρες φορώντας μάσκες.
Το θέατρο αποτελεί κατεξοχήν δημοκρατικό μέσο επικοινωνίας. Δεν υφίσταται ακέραιο αλλά μόνο με την ύπαρξη κοινού. Η συμμετοχή του κοινού στην έκβαση των θεατρικών δρώμενων ξεκίνησε με την διεξαγωγή των δραματικών αγώνων στα Μεγάλα Διονύσια. Οι πολίτες είτε ως κριτές είτε ως διαγωνιζόμενοι συμμετείχαν στη διαδικασία ανάδειξης νικητών ανάμεσα σε ποιητές ή υποκριτές. Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, ο Θέσπις ήταν ο πρώτος ηθοποιός στο ελληνικό δράμα. Συχνά ονομάζεται εφευρέτης της τραγωδίας και καταγράφηκε ως ο πρώτος που έκανε τραγωδία στα Μεγάλα Διονύσια (περίπου το 534 π.Χ.). Ο Θέσπις ήταν ο πρώτος από τους χορευτές του διθυράμβου που βγήκε από τον κύκλο του χορού και αποκρίθηκε στους χορευτές.
Η λέξη θέατρο προέρχεται από το αρχαίο ρήμα θέωμαι που σημαίνει παρατηρώ και όχι βλέπω. Μέσα, λοιπόν, από την παρατήρηση ο θεατής συμπάσχει με τους ήρωες, ταυτίζεται μαζί τους ή όχι, μεταφέρεται σε άλλες εποχές, ταξιδεύει σε διαφορετικά μέρη σε διαφορετικές χώρες, εισβάλλει σε άλλα ήθη και έθιμα. Το σημαντικότερο όμως όλων αυτών, είναι πως οτιδήποτε παρατηρεί, αποτελεί καθρέφτισμα της δικής του ψυχής, της δικής του νοοτροπίας και της δικής του ιδιοσυγκρασίας. Αυτό σημαίνει πως κάθε άτομο νιώθει διαφορετικά αυτά που παρατηρεί σε σχέση με τους άλλους. Έτσι τα συμπεράσματα, η κριτική που απορρέει από μια παράσταση έχει να κάνει με το συναίσθημα που εισπράττει ο θεατής και ενδεχομένως από τις βιωματικές του καταστάσεις.
Η αναγκαιότητα ύπαρξης του θεάτρου σχετίζεται με την Αριστοτελική κάθαρση. Σύμφωνα με τον Αριστοτέλη ο θεατής καθαίρεται από το άγχος της καθημερινότητας. Η επερχόμενη κάθαρση και λύτρωση ενός θεατή επιβεβαιώνει την ψυχαγωγική δράση του θεάτρου, αλλά κυρίως την ψυχολογική υποστήριξη που προσφέρει στο θεατή, με μια διαφορετική διαδικασία από την παραδοσιακή συμβουλευτική. Αυτό σχετίζεται με τις προτιμήσεις και τις ανάγκες του κάθε ανθρώπου. Αναμφισβήτητα το θέατρο λειτουργεί και ως μια εκπαιδευτική διαδικασία, αφού μας διδάσκει ιστορία είτε μέσω των τραγωδιών ή ακόμα και ποίηση αλλά μας μεταφέρει και σε διάφορα λογοτεχνικά ρεύματα όπως το ρομαντισμό, το ρεαλισμό ή τον εξπρεσιονισμό. Βασική πηγή έμπνευσης των σκηνοθετών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα αποτελεί η κοινωνική και η πολιτική κατάσταση του κράτους.
Η προσπάθεια ένταξης του θεατρικού παιχνιδιού στα σχολεία επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα του θεάτρου στην εκπαίδευση. Η επίδραση του θεάτρου στα παιδιά είναι ευεργετική διότι με αυτόν τον τρόπο, μαθαίνουν να λειτουργούν ομαδικά, να αναπτύσουν δεξιότητες και κριτική σκέψη. Τα παιδιά μαθαίνουν, επιπλέον, να χρησιμοποιούν το σώμα τους, να αναπτύσσουν τη φαντασία τους και να δραπετεύουν από το άγχος της καθημερινότητας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως στις μέρες μας όλο και περισσότερο αυξάνονται τα σεμινάρια υποκριτικής, δραματοθεραπείας και θεατρικού παιχνιδιού.
Το θέατρο ανοίγει το μυαλό και τις αισθήσεις μέσα από ένα μοναδικό τρόπο εντελώς διαφορετικό από την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο. Αυτό συμβαίνει, γιατί το θέατρο αποτελεί ένα ζωντανό οργανισμό, πάλλεται, δονείται επί σκηνής μέσα από τους ήρωες και αλληλεπιδρά με το κοινό. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από το γεγονός πως ένα θέατρο ως χώρος, αλλά και ως θίασος είναι αδύνατον να λειτουργήσει χωρίς την ύπαρξη κοινού. Πολλές φορές η έκβαση της παράστασης αλλάζει και μεταβάλλεται τόσο από τις σιωπές όσο και από τα γέλια ή τους θορύβους του κοινού. Από τη μεριά του ηθοποιού, εκείνος είναι εκτεθειμένος στο θεατή και δεν μπορεί να κρύψει τις αδυναμίες του, κάτι που δεν συμβαίνει στον κινηματογράφο.
Το θέατρο εκπέμπει μια μαγεία για τους θεατρόφιλους και αυτό συμβαίνει, γιατί υπάρχει πάντα μια ατμόσφαιρα που συνδέει την μουσική, το χώρο, τα σκηνικά, το φωτισμό, τα κουστούμια με τους εκάστοτε ρόλους. Μέσα από αυτή τη διαδικασία ο θεατής αισθάνεται πολλά και διαφορετικά συναισθήματα όπως χαρά, λύπη, γέλιο ή δάκρυα. Φεύγοντας από μια παράσταση πάντα σου μένει μια γεύση, μια εικόνα και διάφορες εντυπώσεις και απόψεις που σχετίζονται με τη θεματολογία του έργου.
Με την πάροδο του χρόνου η ανάγκη του ανθρώπου να εκφραστεί μέσω της υποκριτικής τέχνης δημιούργησε νέα είδη θεάτρου όπως το θέατρο του Καταπιεσμένου. Το συγκεκριμένο θέατρο αποτελεί μια θεατρική μέθοδο που αναπτύχθηκε την δεκαετία του 60 από τον Βραζιλιάνο σκηνοθέτη Αύγουστο Μπόαλ. Ως αντίδραση στα καταπιεστικά και δικτατορικά καθεστώτα, η μέθοδος αυτή διαδόθηκε γρήγορα στη Βραζιλία και σε όλη τη Λατινική Αμερική. Μια άλλη μορφή θεάτρου είναι το Θέατρο του Παραλόγου το οποίο επικεντρώνεται στην υπαρξιακή αγωνία και το αδιέξοδο του ανθρώπου, αδυνατώντας να ανταπεξέλθει σε καθημερινά αδιέξοδα. Τέλος αξίζει να σημειωθεί πως το σωματικό θέατρο είναι αρκετά σημαντικό και αναγκαίο ως προς την έκφραση του ηθοποιού, αλλά και στο ερέθισμα, που θα λάβει ο θεατής από την σωματοποιημένη δράση.
Στην εποχή μας η τεχνολογία τείνει να εκμηδενίσει τον ανθρώπινο παράγοντα, το θέατρο είναι αναγκαίο μέσο στήριξης της ανθρώπινης επαφής μέσω της τέχνης. Η ανάγκη του ανθρώπου να εκφραστεί μέσα από την τέχνη είναι διαχρονική, ακόμα και στις μέρες μας που το θέατρο περνά κρίση λόγω της παγκόσμιας πανδημίας, το θέατρο λειτούργησε διαδικτυακά. Αναμφισβήτητα το θέατρο είναι ζωντανό, κάθε μια παράσταση αποτελεί ξεχωριστό δρώμενο και πρέπει να παραμείνει ζωντανό. Ο θεατής αφυπνίζεται, προβληματίζεται και ζει κάθε φορά μια διαφορετική εμπειρία επαναπροσδιορίζοντας την ύπαρξη του. Αναμφισβήτητα το θέατρο ενισχύει την ηθική και πνευματική καλλιέργεια του ατόμου και οξύνει την κριτική του σκέψη σχετικά με την κοινωνία.
Ο Μπέρλοντ Μπρέχτ, Γερμανός σκηνοθέτης και ποιητής, πατέρας του επικού θεάτρου είπε πως «το θέατρο δεν μπορεί ν’αλλάξει τον κόσμο, μπορεί όμως ν΄αλλάξει τους θεατές. Αν αυτοί θέλουν, μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο».
Πηγἐς -Παραπομπές από:
- Θέατρο Ανακτήθηκε από https://el.wikipedia.org/wiki/ Τελευταία πρόσβαση 15/11/20
- Επιλέγω το θέατρο αλλά γιατί; (2018)Ανακτήθηκε από:https://fermouart.gr/2018/07/02/epilego-to-theatro/ Τελευταία πρόσβαση15/11/20
- Γιατί πρέπει να βάλεις στη ζωή σου το θέατρο;(2016) Ανακτήθηκε από:http://www.yang.gr/giati-prepei-na-valeis-sti-zwi-sou-to-theatro/ Τελευταία πρόσβαση 15/11/20
- Τι είναι τελικά το θέατρο (2017) Ανακτήθηκε από:http://www.kulturosupa.gr/theatromania/ti-einai-theatro-20737/ Τελευταία πρόσβαση: 15/11/2020
- Γιατί χρειαζόμαστε το θέατρο; Ανακτήθηκε από:https://www.athinorama.gr/theatre/article/giati_xreiazomaste_to_theatro-2540788.html Τελευταία πρόσβαση 15/11/20
- Ο Θέσπις και η γέννηση της τραγωδίας Ανακτήθηκε από https://www.mytheatro.gr/thespis-gennisi-tragodias/ Τελευταία πρόσβαση 15/11/20
