Είδαμε τις “Δούλες” του Ζαν Ζενέ, στο Θέατρο Αυλαία
“Οι Δούλες” είναι το πρώτο θεατρικό έργο που έγραψε ο Γάλλος συγγραφέας και σκηνοθέτης Ζαν Ζενέ, το 1949. Το θέατρο για τον Ζενέ αποτελούσε ένα ιδιαίτερο εργαλείο απεικόνισης της ίδιας του της ζωής. Οι ανησυχίες, οι απόψεις και οι προσωπικοί στοχασμοί ενός σπουδαίου λογοτέχνη και σκεπτόμενου ανθρώπου, ο οποίος όμως συγχρόνως ήταν γνωστός και για τις τάσεις περιθωριοποίησης και παρανομίας που τον διακατείχαν, είναι διάχυτες στα έργα του.
Η Κλαίρη και η Σολάνζ, είναι οι Δούλες. Στην υπηρεσία της Κυρίας και του Κυρίου, αισθάνονται τον εγκλωβισμό, την εκβιαστική καθημερινότητα και τον ταξικό ρατσισμό που ορίζει τις σχέσεις τους. Η συσσωρευμένη καταπίεση αποσυμπιέζεται σε ένα παιχνίδι ρόλων που έχουν ανακαλύψει κάθε φορά που η κυρία λείπει: η Κλαίρη υποδύεται την Κυρία και η Σολάνζ την Κλαίρη. Η Κλαίρη συντάσσει ενοχοποιητικά γράμματα εναντίον του Κυρίου και όταν εκείνος μπαίνει φυλακή, προσπαθούν να επωφεληθούν της ευκαιρίας και να δολοφονήσουν την Κυρία. Μίσος και εξεγερτική διάθεση θα οδηγήσουν τις δούλες σε μία καταστροφική και αυτοκαταστροφική μανία.
Το 1933 η ιστορία των αδερφών Παπέν συντάραξε την Γαλλία και όλο τον κόσμο. Οι Κριστίν και η Λέα εργάζονται σαν υπηρέτριες σε διάφορα σπίτια ευκατάστατων του Λε Μαν, προσπαθώντας πάντα να δουλεύουν μαζί. Από το 1926 δούλευαν πλέον για τον πλούσιο και αρχαιότερο δικηγόρο της περιοχής René Lancelin, φροντίζοντας εκτός από αυτόν τη σύζυγο και την ενήλικη κόρη του Ζενεβιέβ. Στις 2 Φεβρουαρίου του 1933 οι αδερφές σκότωσαν αφού βασάνισαν και κατακρεούργησαν τα μέλη της οικογένειας και ομολόγησαν χωρίς να ζητήσουν κανένα ελαφρυντικό. Η παράξενη υπόθεση Παπέν πήρε διαστάσεις και αποτέλεσε αντικείμενο στοχασμού για πολλούς. Η ιστορία ενέπνευσε τον Ζενέ ο οποίος διύλισε το πραγματικό γεγονός και μας έδωσε το απόσταγμα του.
Χρησιμοποιώντας πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και ως βασικό μέσο της εξέγερσης των χαρακτήρων του την μεταμφίεση, φτιάχνει ένα κόσμο που βρίσκει έκφραση όχι τόσο στην ίδια τη διαμαρτυρία, αλλά στην τελετουργική πράξη της δημιουργίας του «κόσμου» αυτού.
Η Κλαίρη και η Σολάνζ αγαπούν και ταυτόχρονα μισούν την Κυρία τους. Για τις Δούλες η Κυρία αντιπροσωπεύει την ανελέητη αδιαφορία. Ενδιαφέρεται για αυτές, τους χαρίζει φορέματα, τις αγαπά, δεν τις κακομεταχειρίζεται και δεν τις περιφρονει γιατί “η Κυρία είναι όμορφη, η Κυρία είναι γλυκιά, η Κυρία είναι καλή“.
Παρόλα αυτά η αγάπη αυτή ενσαρκώνει το Κοινωνικό Καλό που υπηρετούν μηχανικά οι πλούσιοι, καλλιεργημένοι και ευτυχισμένοι άνθρωποι μίας άλλης τάξης σε σχέση με αυτούς της κατώτερης ώστε να διατηρούν καθαρή την συνείδηση τους. Οι Δούλες αγαπούν την Κυρία: στην ουσία αγαπούν αυτό που είναι η Κυρία, την κοινωνική της θέσης στην οποία θα ήθελαν και εκείνες να ανήκουν. Την μισούν γιατί μισούν αυτό που αντιπροσωπεύει: μία ταξική και άνιση κοινωνία που τις έχει βάλει σε αυτήν την θέση.
Συγχρόνως, μισούν και αγαπούν η μία την άλλη γιατί αποτελούν η μία την αντανάκλαση της άλλης, και αυτό είναι κάτι που εγείρει συναισθήματα συμπάθειας και συμπόνιας και ταυτόχρονα οργής και θυμού εφόσον ο αλληλοκαθρεφτισμός τους επιβεβαιώνει την θέση τους. Ο Ζενέ μιλά μέσα από τις Δούλες, και γράφει ένα έργο ταξικό, ξεγυμνώνοντας την υποκρισία και την ουσιαστική σκληρότητα τους.
Ο Ζενέ έγραψε τις Δούλες κατά παράκληση του Louis Jouvet, που τις ανέβασε στο Theatre de l’ Athenee τον Απρίλη του 1947. Ο Jouvet χρησιμοποίησε στην παράστασή του ένα ελαφρώς παραλλαγμένο κείμενο, που εκδόθηκε το 1958 και αποτελεί το στερεότυπο σήμερα κείμενο του έργου. “Αν ήμουν υποχρεωμένος να παρουσιάσω ένα θεατρικό έργο στο οποίο θα υπήρχαν γυναικείοι ρόλοι, θα απαιτούσα οι ρόλοι αυτοί να παιχτούν από εφήβους […]” Αυτή ήταν και η μόνη απαίτηση του Ζενέ: η φαινομενικότητα να είναι απόλυτη. Εφόσον τα πάντα είναι ψεύτικα, η μάσκα πρέπει να είναι και αυτή αυτόδηλη. Η θεατρική ψευδαίσθηση εδρεύει σε κάθε πτυχή του έργου και σε κάθε σημείο της πρέπει να αποδεικνύει την φύση της.
Η σκηνοθεσία του Διονύση Καραθανάση είναι μία αξιοπρεπέστατη προσέγγιση σε ένα πολύ δύσκολο και ιδιαίτερο κείμενο με απαιτήσεις. Κατάφερε να διατηρήσει το σχήμα αγάπης-μίσους στο οποίο κινούνται όλοι οι χαρακτήρες, καθώς και το σεξουαλικό στοιχείο με γόνιμες προσθήκες. Τα κόκκινα γάντια της Σολάνζ υπογραμμίζουν την κοινωνική της θέση, έναντι στα μεταξωτά που φορά η Κλαίρη υποδυόμενη την Κυρία. Το ερωτικό άγγιγμα του γαντιού αντανακλά την καταπιεσμένη σεξουαλικότητα της, μετουσίωση των ζωωδών ενστίκτων της στα οποία κατοικεί ο φθόνος και η επιτακτική ανάγκη για φόνο. Ενδιαφέρον και το σκηνοθετικό εύρημα του χορού, μία σύγχρονη ταραντέλα, που θέλει να επικοινωνήσει τον ενθουσιασμό, την αδρεναλίνη και το ξέσπασμα των δύο δούλων πριν την είσοδο της Κυρίας, αλλά θα μπορούσε να παρασταθεί και πιο δυναμικά.
Το άνοιγμα της αυλαίας συνοδεύεται από μουσική υπόκρουση και μας εισάγει αυτομάτως στο δωμάτιο της Κυρίας. Στον άψογα φροντισμένο, από την Κέλλυ Εφραιμίδου, σκηνικό χώρο κυριαρχεί το λευκό. Διάσπαρτα βάζα με λευκά πένθιμα λουλούδια που θυμίζουν ταφικό στολισμό, μία ράγα στο πίσω μέρος της σκηνής με τα ρούχα της Κυρίας, όλα λευκά με μόνο μία κατακόκκινη τουαλέτα στο χρώμα του αίματος να ξεχωρίζει, και στο κέντρο της σκηνής μία επικλινής πλατφόρμα, πάνω στην οποία οι δύο αδερφές αγαπιούνται, μισούνται, ερωτοτροπούν.. Δεξιά ένας ολόσωμος καθρέφτης που ξεγυμνώνει τους χαρακτήρες από τους ρόλους τους και ταυτόχρονα ενισχύει την δυναμική της προσποίησης τους. Το μπουντουάρ αριστερά της σκηνής είναι ο χώρος που μοιράζεται η Κυρία και η Κλαίρη, κάθε φορά που η δεύτερη την υποδύεται στο παιχνίδι ρόλων με την Σολάνζ.
Οι φωτισμοί, σχεδιασμένοι από τον Διονύση Καραθανάση και την Κέλλυ Εφραιμίδου, ακολουθούν την σημασία των σκηνών και τις οριοθετούν. Συμπληρώνουν το συναίσθημα και γίνονται δυναμικοί στην αλλαγές τους, με αποκορύφωμα το τέλος του έργου που συνθέτουν ένα άψογο ποιητικό πλαίσιο στην απόφαση της Κλαίρης να πιει το τίλιο. Ιδανική η επιλογή του κόκκινου φωτισμού στον μονόλογο της Σολάνζ, αλλά θα μπορούσαν να παραλειφθούν οι υπόλοιπες χρωματιστές επιλογές κατά την διάρκεια του έργου οι οποίες δεν πρόσθεταν κάτι στο σύνολο.
Η Ιωάννα Λαμνή (Κλαίρη) και η Μελίνα Τριανταφυλλίδου (Σολάνζ) είχαν να αντιμετωπίσουν δύο ρόλους πολυσύνθετους και δαιδαλώδεις σε ένα έργο που η ανάλυση των χαρακτήρων είναι ατέρμονη και πολυεπίπεδη.
Έντονη κινησιολογία, σιωπές και εντάσεις (ίσως λίγο υπερβολικές σε στιγμές) και καλά δουλεμένη η σεξουαλικότητα και η σαδομαζοχιστική σχέση εξουσίας μεταξύ των αδερφών. Η πρώτη σκηνή ξεκίνησε λίγο πιο αμήχανα αλλά βρήκε την ρυθμικότητα της με την είσοδο της Ντιάνας Ζαχαροπούλου (Κυρία) η οποία γέμισε την σκηνή με την ερμηνεία της. Υποκριτικά, παρά τις ορθοφωνικές ελλείψεις σε σημεία, υπήρξε σύνδεση και αρμονία κρατώντας την παράσταση σε ένα καλό επίπεδο χωρίς όμως να το ξεπεράσει.
Οι Δούλες του Ζαν Ζενέ ανεβαίνουν κάθε Δεύτερα και Τρίτη στο Θέατρο Αυλαία, στις 21:00
Ταυτότητα Παράστασης
Μετάφραση : Oberon Art Group
Σκηνοθεσία: Διονύσης Καραθανάσης
Σκηνικά – Κοστούμια: Κέλλυ Εφραιμίδου
Σχεδιασμός Φωτισμών : Διονύσης Καραθανάσης – Κέλλυ Εφραιμίδου
Επιμέλεια κίνησης : Μαριάνθη Ψωματάκη
Βοηθός Σκηνοθέτη : Δήμητρα Σιάχου
Επιμέλεια trailer : Μιχάλης Γιαγκουνίδης
Φωτογραφίες : Χρύσα Μανδαλιανού
Οργάνωση Παραγωγής : Απόστολος Λιάπης
Παραγωγή: «Ομάδα Τέχνης Oberon»
Παίζουν οι ηθοποιοί : Ντιάνα Ζαχαροπούλου
Ιωάννα Λαμνή
Μελίνα Τριανταφυλλίδου
ΟΙ ΔΟΥΛΕΣ του Jean Genet
Πρεμιέρα τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου στις 21.00
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
9 Ιανουαρίου – 14 Φεβρουαρίου 2017
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
90 λεπτά
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
10 ευρώ κανονικό, 8 ευρώ μειωμένο(φοιτητικό, ομαδικό), 5 ευρώ ανέργων
ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
IANOS (Αριστοτέλους 7) και στο ταμείο του Θεάτρου Αυλαία
ΩΡΕΣ ΤΑΜΕΙΟΥ
Τετάρτη – Κυριακή 10:30-13:30, 17:30-21:00
Facebook : https://www.facebook.com/oberonartgroup/
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΑΤΡΟ ΑΥΛΑΙΑ
Πλατεία ΧΑΝΘ (Πλευρά Τσιμισκή)
Τ: 2310 237700