Σχιζοφρένεια: η προσέγγιση της νόσου

maxmag

 

Η σχιζοφρένεια είναι μία ψυχωτική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από διάφορα σημεία και συμπτώματα. Χαρακτηριστικό αποτελεί, ότι τα άτομα τα οποία νοσούν, δεν παρουσιάζουν κοινά χαρακτηριστικά, δηλαδή η διαταραχή μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικό τρόπο από άτομο σε άτομο. Η διάγνωση είναι συχνότερη στον αντρικό απ’ ότι στον γυναικείο πληθυσμό με αναλογία 3:1. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η διάγνωση γίνεται περίπου στην ηλικία των 19 ετών. Παρ’ όλα αυτά, κατά την εφηβεία το άτομο μπορεί να παρουσιάσει κάποιες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, μπορεί να παρουσιάζει ψευδαισθήσεις, παραισθήσεις, αγχώδη και καταθλιπτική συμπτωματολογία. Η διάγνωση της νόσου μπορεί να γίνει μέχρι και την ηλικία των 25 ετών. Η πλειονότητα των ατόμων, που εκδηλώνουν σχιζοφρένεια,  έχουν γεννηθεί τους χειμερινούς μήνες και συγκεκριμένα τους μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο.

Διαγνωστικά κριτήρια της σχιζοφρένειας

Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, τα άτομα που λαμβάνουν διάγνωση παρουσιάζουν διαφορετικά χαρακτηριστικά. Προκειμένου όμως να δοθεί η διάγνωση, το άτομο πρέπει να πληροί ορισμένα σημεία, όπως είναι οι ψευδαισθήσεις και οι παραληρητικές ιδέες (ασθένειας, καταδίωξης, μεγαλοδυναμίας). Ακόμα, το άτομο παρουσιάζει αποδιοργάνωση σε λόγο, αλλά και σε συμπεριφορά. Ο λόγος του μπορεί να μην είναι κατανοητός, να είναι ασυνάρτητος, ακόμα και το άτομο να εφευρίσκει δικές του λέξεις. Η συμπεριφορά του δε συνάδει με τα λόγια του και συχνά παρουσιάζει απόσυρση. Το συναίσθημα επίσης είναι επίπεδο και παρουσιάζει απροθυμία, αδιαφορία και απόσυρση. Λόγω των παραπάνω, παρατηρείται έκπτωση της λειτουργικότητας σε διάφορους τομείς, οι οποίοι είναι σημαντικοί στη ζωή του ατόμου. Επηρεάζεται αρνητικά ο διαπροσωπικός, κοινωνικός, ακαδημαϊκός και επαγγελματικός τομέας. Ακόμα, το άτομο αντιμετωπίζει δυσκολίες στις διαπροσωπικές του σχέσεις στους παραπάνω τομείς.

Διαβάστε επίσης  Εσωτερική ισορροπία: πώς επιτυγχάνεται;

Διαφοροδιάγνωση της σχιζοφρένειας

Για να δοθεί η διάγνωση, τα σημεία θα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον για έξι μήνες. Ακόμα, κατά τη διάγνωση είναι σημαντικό να  γίνει η διαφοροδιάγνωση. Λόγω των κοινών σημείων, η σχιζοφρένεια έχει συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της διπολικής διαταραχής, ακόμα και της καταθλιπτικής διαταραχής. Ακόμα, χρειάζεται να αξιολογηθεί αν οφείλεται σε συνέπειες δράσης ουσιών ή κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ. Τέλος, χρειάζεται προσδιοριστεί αν το άτομο βρίσκεται σε ενεργό φάση της διαταραχής, αν δηλαδή τα συμπτώματα βρίσκονται σε έξαρση ή παρουσιάζουν ύφεση.

Αιτιολογία της σχιζοφρένειας

Η αιτιολογία της σχιζοφρένειας είναι κυρίως κληρονομική, όμως χρειάζεται και ανάλογο περιβάλλον προκειμένου να προκληθεί. Παρ’ όλα αυτά, τα δεδομένα δείχνουν πως οι κληρονομικοί παράγοντες δεν ευθύνονται σε τόσο μεγάλο ποσοστό, όπως φανταζόταν. Στους μονοζυγωτικούς διδύμους, το ποσοστό είναι 50%, ενώ στους διζυγωτικούς πέφτει. Επίσης, το ποσοστό κάποιου να εμφανίσει σχιζοφρένεια, όταν είναι και οι δύο γονείς ασθενείς είναι 20-25%. Αυτό το ποσοστό είναι αρκετά μικρότερο, όταν μόνο ένας γονιός νοσεί.

Advertising

Advertisements
Ad 14

Ακόμα, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται να συμβάλουν ως ένα βαθμό στην εκδήλωση της σχιζοφρένειας. Μπορεί το άτομο να έχει προδιάθεση, αν όμως το περιβάλλον είναι υποστηρικτικό και υπάρχουν θετικές εμπειρίες ζωής, τα ποσοστά είναι μικρά. Ακόμα, στους περιβαλλοντικούς παράγοντες ανήκουν οι συνθήκες διαβίωσης. Άτομα, που μεγάλωσαν σε αστικές πόλεις παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες εκδήλωσης. Ο λόγος είναι ότι εκτίθενται περισσότερο σε αγχογόνες καταστάσεις.

Διαβάστε επίσης  Μινιμαλισμός: Ποια τα οφέλη στη ψυχολογία μας

Συνέπειες

Οι συνέπειες δεν είναι αισιόδοξες για τα άτομα με σχιζοφρένεια. Το δυστυχές είναι ότι σε αυτό δεν ευθύνεται η νόσος, αλλά η αντιμετώπιση του κοινωνικού περίγυρου. Κατά καιρούς, προβάλλονται διάφοροι μύθοι, όπως ότι η σχιζοφρένεια σχετίζεται με δολοφονική συμπεριφορά. Η πραγματικότητα είναι ότι τα άτομα αυτά είναι συχνότερα θύματα κακοποίησης και εγκληματικής συμπεριφοράς. Η δυσκολία ενσωμάτωσης στον κοινωνικό περίγυρο οφείλεται περισσότερο στη στάση και απόρριψη αυτού. Τα άτομα που νοσούν και οι οικογένειές τους παλεύουν καθημερινά για να γίνουν αποδεκτά και να δέχονται τα ίδια προνόμια. Το γεγονός, ότι τα άτομα αυτά δεν εργάζονται, δεν οφείλεται στη διαταραχή, αλλά στο ότι ο εργοδότης δε θέλει να απασχολεί κάποιον με σχιζοφρένεια.

Τρόποι αντιμετώπισης της σχιζοφρένειας

Σημαντική είναι η θεραπεία στην καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας. Προκειμένου να υπάρξει πρόοδος, είναι σημαντικός ο συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας. Στη σχιζοφρένεια, οι προαναφερθείσες θεραπείες λειτουργούν συμπληρωματικά. Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία σε συνδυασμό με την φαρμακοθεραπεία δείχνει να επιφέρει θετικά οφέλη στους ασθενείς. Πέρα από τη διαχείριση σκέψεων και συναισθημάτων, μαθαίνουν να υιοθετούν ένα υγιές μοτίβο καθημερινότητας και να δεσμεύονται στην φαρμακευτική αγωγή.

Ένα ακόμα βασικό σημείο, το οποίο χρειάζεται να αντιμετωπιστεί είναι η προκατάληψη των ατόμων σχετικά με τους μύθους γύρω από τη σχιζοφρένεια. Οι πάσχοντες είναι άτομα περιθωριοποιημένα, στιγματισμένα που καθημερινά δέχονται τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η σημαντικότερη στρατηγική αντιμετώπισης του φαινομένου είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού. Ημερίδες και προγράμματα επιμόρφωσης σε σχολεία, δομές, εργασιακούς χώρους θα θέσουν τα θεμέλια αναδόμησης των προκαταλήψεων.

Advertising

Βιβλιογραφία

American Psychiatric Association (APA). (2013). Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders. Washington: Author

Διαβάστε επίσης  Σχιζοφρένεια: Μύθοι και αλήθειες

Dimatteo, M.R., & Leslie, M.R. (2011). Εισαγωγή στην Ψυχολογία της Υγείας (Επιμ. Φ. Αναγνωστόπουλος). Αθήνα: Πεδίo

Kington, G.D., & Turkington, D. (2011). Γνωστική Θεραπεία της Σχιζοφρένειας. Αθήνα: Πατάκη

Silva, R. D. D. C., Albuquerque, S. G., Muniz, A. D. V., Pedro Filho, P. R., Ribeiro, S., Pinheiro, P. R., & Albuquerque, V. H. C. (2017). Reducing the schizophrenia stigma: A new approach based on augmented reality. Computational intelligence and neuroscience, 2017, 1-10

Advertising

Τσαλίκογλου, Φ. (2007). Σχιζοφρένεια και Φόνος. Αναζητώντας τον Χαμένο Παράδεισο. Αθήνα: Λιβάνης

Ονομάζομαι Άννα Παπαδημητρίου και είμαι Ψυχολόγος, απόφοιτος του τμήματος του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχω μεταπτυχιακό στο Business Psychology από το πανεπιστήμιο του East London και εκπαιδεύομαι στην Κλινική Ψυχολογία. Τα χόμπυ μου είναι τα ταξίδια, οι βόλτες με φίλους και η μουσική

Αρθρα απο την ιδια κατηγορια

μυστικά για πηχτές σούπες

Μυστικά για πηχτές σούπες

Τα μυστικά για πηχτές σούπες ξεκινούν με μια βασική αρχή,
Τι κι αν δεν υπάρχει τίποτα κακό σε εσένα;

Τι κι αν δεν υπάρχει τίποτα κακό σε εσένα;

Τι κι αν δεν υπάρχει τίποτα κακό σε εσένα; Διαφορετικές