Μάρτιν Σκορσέζε: Ο θρυλικός σκηνοθέτης

Ο Μάρτιν Σκορσέζε (Martin Scorsese) γεννήθηκε στις 17 Νοεμβρίου του 1942, στο Κουίνς της Νέας Υόρκης. Μεγάλωσε σε μια ιταλοαμερικανική γειτονιά στην ανατολική περιοχή του Μανχάταν και ήταν το δεύτερο παιδί της οικογένειας του. Η υγεία του ήταν εξαιρετικά ευαίσθητη καθώς είχε άσθμα και δεν μπορούσε να συμμετέχει στο μάθημα της γυμναστικής στο σχολείο. Τις ώρες τις γυμναστικής, παρακολουθούσε ταινίες. Ο αγαπημένος του σκηνοθέτης ήταν ο Μάικλ Πάουελ.

Τα πρώτα βήματα του Σκορσέζε

Το ενδιαφέρον του για την σκηνοθεσία ξεκίνησε όταν απέτυχε η φοίτησή του στο Ρωμαιοκαθολικό σχολείο και πήγε να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, με ειδίκευση στον κινηματογράφο. Οι πρώτες του φοιτητικές ταινίες παρουσιάζουν μια πληθώρα επιρροών, από ξενόγλωσσες κλασικές ταινίες μέχρι χολιγουντιανά μιούζικαλ. Μερικές από αυτές ήταν: What’s a Nice Girl like You Doing in a Place like This? (1963) και It’s Not Just You, Murray! (1964).

Η πρώτη του θεατρική ταινία, Who’s That Knocking at My Door (1967), αποτυπώνει την ζωή στους δρόμους της περιοχής του, της Μικρής Ιταλίας, στην Αμερική. Ο Harvey Kitel παρουσιάζεται ως alter ego του Σκορσέζε, όντας ένας μάγκας αλλά ευαίσθητος Ιταλοαμερικανός καθολικός που βασανίζεται ξέροντας πως η κοπέλα του βιάστηκε. Οι θετικές κριτικές της ταινίας, έδωσαν στον σκηνοθέτη την ευκαιρία να δουλέψει ως σκηνοθέτης και υπεύθυνος μοντέρ στην ταινία Woodstock (1970). Στην ταινία μετέτρεψε τις περισσότερες από 100 ώρες ανεπεξέργαστου υλικού μιας ροκ συναυλίας του 1969, σε μια 3ωρη ταινία που του απέφερε το Όσκαρ για το Καλύτερο Ντοκιμαντέρ.

Η συνέχεια της καριέρας του Σκορσέζε

Ο Σκορσέζε σκηνοθέτησε και ένα λιγότερο γνωστό ντοκιμαντέρ κατά του πολέμου στο Βιετνάμ, το Street Scenes (1970), και έπειτα δούλεψε ως μοντέρ στις ταινίες συναυλιακού περιεχομένου: Medicine Ball Caravan (1971) και Elvis on Tour (1972). Το 1972 επίσης σκηνοθέτησε την ταινία Boxcar Bertha, με πρωταγωνιστές την Μπάρμπαρα Χέρσει και τον Ντέιβιντ Κάρανταιν. Η ιστορία γυρίζει πίσω στην δεκαετία του 1930 και την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης και ο ιδιαίτερα χαμηλός προϋπολογισμός της μαθαίνει στον Σκορσέζε να δουλεύει με όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα.

Διαβάστε επίσης Χάρης & Πάνος Κατσιμίχας: Οι Δίδυμοι του Ελληνικού Πενταγράμμου

Την αμέσως επόμενη χρονιά, η ταινία Mean Streets τον καθιερώνει ως έναν από τους πιο ταλαντούχους σκηνοθέτες της γενιάς του. Γεμάτη με βίαιες σκηνές, εκρηκτικούς διαλόγους και εκκωφαντική ροκ μουσική, η ταινία αντικατοπτρίζει πλήρως τις πρώτες του δουλειές με ρεαλιστικές λεπτομέρειες και φυσικές ερμηνείες. Στην ταινία αυτή, θα συνεργαστεί για πρώτη φορά με τον Ρόμπερτ ΝτεΝίρο. Μετά το ντοκιμαντέρ Italianamerican (1974) το οποίο αφορούσε την ιστορία των γονιών του, φτιάχνει το Alice Doesn’t Live Here Anymore για το οποίο η πρωταγωνίστρια, Έλεν Μπέρστιν, κερδίζει το όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας. Η ταινία αφορά μια γυναίκα που φεύγει στην Καλιφόρνια μετά τον θάνατο του κακοποιητικού συζύγου της για να αναζητήσει μια καλύτερη ζωή για την ίδια και τον γιο της.

Το 1976, o Ρόμπερτ ΝτεΝίρο στοTaxi Driver, παίζει έναν ψυχολογικά ασταθή βετεράνο που εργάζεται ως ταξιτζής στους δρόμους της Νέας Υόρκης και ονειρεύεται να αλλάξει τον κόσμο. Προτάθηκε για 4 Όσκαρ, μεταξύ αυτών για Καλύτερης Ταινίας και Α’ Ανδρικού Ρόλου. Πολλοί υποστηρίζουν πως αυτή είναι η καλύτερη ταινία του Σκορσέζε μέχρι και σήμερα.

Οι επόμενες ταινίες του και οι συνεργασίες με τον ΝτεΝίρο

Το 1977, ο ΝτεΝίρο παίζει στο μιούζικαλ του Σκορσέζε, New York, New York, με συμπρωταγωνίστρια του την Λάιζα Μινέλι. Η ταινία δεν έκανε την αναμενόμενη επιτυχία και αυτό οδήγησε τον Σκορσέζε στην κατάθλιψη και τα ναρκωτικά. Μετά από αυτή την απόρριψη, φτιάχνει το The Last Waltz (1978), με υλικό από τους Bob Dylan, Joni Mitchell, Van Morrison, Muddy Waters, Eric Clapton και άλλους μουσικούς θρύλους. Την επόμενη χρονιά, το Raging Bull δίνει στον ΝτεΝίρο το Όσκαρ Καλύτερης Ερμηνείας, με την ταινία να θεωρείται η καλύτερη της δεκαετίας του ’80. Ακολουθούν οι ταινίες: The King of Comedy (1983), After Hours (1985), The Color of Money (1986), The Last Temptation of Christ (1988).

Κατά την δεκαετία του 1990, σκηνοθετεί το Goodfellas, με τους Ρόμπερτ ΝτεΝίρο, Τζο Πέσι και Ρέι Λιότα και ανεβαίνει στο βάθρο με τις καλύτερες του. Ακολουθεί το επιτυχημένο Cape Fear το 1991, το ρομαντικό δράμα The Age of Innocense με τους Ντάνιελ Ντέι Λιούις, Μισέλ Φάιφερ και Γουινόνα Ράιντερ και το Casino (1995). Την ίδια χρονιά, ο σκηνοθέτης θα λάβει το Lifetime Achievement Award για την συμβολή του στην εξέλιξη της έβδομης τέχνης.

Διαβάστε επίσης «Ο Μεγάλος Δικτάτωρ»: Όταν μίλησε ο Τσάρλι Τσάπλιν

Την δεκαετία του 2000, και πιο συγκεκριμένα από το 2002, ξεκινά η συνεργασία του με τον Λεονάρντο ΝτιΚάπριο στις ταινίες: Gangs of New York (2002), The Aviator (2004), The Departed (2006), Shutter Island (2010), The Wolf of Wall Street (2013). Για το The Departed, Σκορσέζε θα πάρει το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας.

Οι πρόσφατες ταινίες και η προσφορά του στον κινηματογράφο

Το 2008, φτιάχνει ένα ντοκιμαντέρ για τους Rolling Stones (Shine a Light). Στην αμέσως επόμενη ταινία του θα αποδώσει φόρο τιμής στην τέχνη του κινηματογράφου, σκηνοθετώντας την ταινία Hugo (2011), στην οποία ο ηθοποιός Μπεν Κίνγκσλει υποδύεται τον Ζωρζ Μελιές, τον γάλλο πρωτοπόρο κινηματογραφιστή. Το Hugo θα αποτελέσει επίσης και την πρώτη του τρισδιάστατη ταινία. Το 2016, γυρίζει την ταινία Silence. Η πιο πρόσφατη ταινία του είναι τοThe Irishman (2019), στην οποία συναντιέται ξανά με τον ΝτεΝίρο και για πρώτη φορά σκηνοθετεί τον Αλ Πατσίνο, καταφέρνοντας να αποσπάσει 10 υποψηφιότητες για Όσκαρ.

Ο Μάρτιν Σκορσέζε ασχολήθηκε με την ιταλο-αμερικανική ταυτότητα, την ενοχή, την σωτηρία και την βία. Η επαναστατική του διάθεση απέναντι στο παλιό Χόλυγουντ, τον οδηγεί σε μια προσέγγιση της κλασικής πλοκής που καταλήγει σε κρύα ειρωνεία και ηθική αμφισημία. Εξυμνήθηκε για την τεχνική της κάμερας που εστιάζει στην οπτική του πρωταγωνιστή και για την κίνηση της κάμερας από τα δεξιά προς τα αριστερά, που παραπέμπει στην οπτική ενός κανονικού ματιού. Στις ταινίες του εστιάζει περισσότερο στους χαρακτήρες και λιγότερο στην πλοκή, τοποθετώντας τους σε βίαια περιβάλλοντα και αφήνοντας την ιστορία να εξελιχθεί φυσικά, με βάση τα ένστικτα, τα πάθη και τις εμμονές των χαρακτήρων. Ο Σκορσέζε θεωρείται ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες της γενιάς του και μια εξαιρετικά σημαντική μορφή στην ιστορία του αμερικανικού κινηματογράφου.

Διαβάστε επίσης Άγγελος Σικελιανός: Ο «Δελφικός» ποιητής

Ακολουθεί βίντεο σχετικά με τον τρόπο που ο Μάρτιν Σκορσέζε σκηνοθετεί τις ταινίες του.