
Ο Τζόττο (Giotto di Bondone) γεννήθηκε στο χωριό Colle di Vespignano, στην Φλωρεντία της Ιταλίας, το 1267. Ο πατέρας του, Μποντόνε, ήταν βοσκός και η οικογένεια του ήταν μια φτωχή αγροτική οικογένεια. Ο ζωγράφος Τσιμαμπούε (Cimabue), τον ανακάλυψε την ώρα που ζωγράφιζε τα πρόβατα του με κάρβουνο, πάνω σε έναν βράχο. Ο διάσημος ζωγράφος εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ από τις δεξιότητες του που τελικά αποφάσισε να τον πάρει για μαθητή του.
Το πιο πιθανό είναι, πως ο δωδεκάχρονος τότε Τζόττο, ακολούθησε τον δάσκαλό του στην Ασίζη, όπου είχε αναλάβει την εικονογράφηση της Βασιλικής του Αγίου Φραγκίσκου (Basilica di San Francesco d’Assisi). Μέχρι και σήμερα, οι ερευνητές δεν γνωρίζουν πόσα από τα τμήματα εκτελέστηκαν από τον ίδιο τον ζωγράφο, την ομάδα του ή τον Τζόττο. Το μόνο σίγουρο είναι πως η μαθητεία του κοντά στο πιστό λάτρη της βυζαντινής παράδοσης Τσιμαμπουέ, ήταν η αρχή της σπουδαίας πορείας του.
Τα στοιχεία που τον ξεχώρισαν
Σύμφωνα με τον βιογράφο των καλλιτεχνών της Αναγέννησης, Τζόρτζο Βαζάρι (Giorgio Vasari), το πρώτο έργο του Τζόττο ήταν η νωπογραφία του «Ευαγγελισμού» και η «Σταύρωση» στο ναό της Σάντα Μαρία Νοβέλλα (Santa Maria Novella) στη Φλωρεντία. O Τζόττο, παραμέρισε από την αρχή τα τυπικά εικονογραφικά θέματα και εστίασε στον άνθρωπο και συγκεκριμένα στο ανθρώπινο πρόσωπο. Σκοπός του δεν υπήρξε ποτέ να εντυπωσιάσει.
Ωστόσο, παρά τη ταπεινότητα του χαρακτήρα του, ο φλωρεντινός ζωγράφος, μέσω της τεχνικής της Προοπτικής που εισήγαγε, έμελλε να επηρεάσει, όσο κανένας άλλος, την απόδοση των ανθρώπινων μορφών, και κυρίως του τοπίου, στη ζωγραφική. Σύμφωνα με τον Ernst Gombrich, ο Τζόττο έφερε στο προσκήνιο την ψευδαίσθηση του βάθους σε μια επίπεδη επιφάνεια. Με αυτό τον τρόπο, η ζωγραφική του έδινε την αίσθηση στον θεατή πως είναι ζωντανή και πως τα γεγονότα είχαν πάρει σάρκα και οστά μπροστά στα μάτια του. Ο τρόπος του Τζόττο διαφοροποίησε όλη την αντίληψη για την ζωγραφική της εποχής, καθώς η αληθοφάνεια που διέκρινε τα έργα του, ενίσχυσε την ικανότητα των πιστών να οραματίζονται τα γεγονότα της Αγίας Γραφής, σαν να τα βλέπουν εκείνη την στιγμή μπροστά τους. Ήταν επίσης γνωστός για τους αριστουργηματικούς αγγέλους του.

Γύρω στο 1305, θα ζωγραφίσει στην Πάδοβα, το πιο αντιπροσωπευτικό έργο του: την εικονογράφηση του παρεκκλησίου Σκροβένι (Cappella degli Scrovegni), με σκηνές από την ζωή του Χριστού και της Παναγίας. Ο Τζόττο θα απομακρυνθεί από την καθιερωμένη διαδρομή της βυζαντινής τέχνης, θα αφήσει πίσω του του κανόνες, θα καταρρίψει την στατικότητα των δυτικών έργων, εξανθρωπίζοντας τις ευαγγελικές σκηνές. Τα έργα του θα έχουν αφήγηση, αλήθεια και θα υπογραμμίζουν έναν λιτό και σοβαρό ρεαλισμό, με τα πρόσωπα να γίνονται άνθρωποι και να μην παραμένουν απλώς μορφές. Αυτό το μοναδικό χάρισμα του, θα του επιστρέψει να ενώσει αρμονικά το αιώνιο με το πρόσκαιρο, το θείο με το ανθρώπινο. Ο Τζόττο έκανε την μεγαλύτερη επανάσταση στην ζωγραφική της εποχής, με τον πιο ήσυχο και φυσικό τρόπο.
Τα έργα και η συνέχεια της ζωής του
Ένα από τα διασημότερα έργα του είναι η Παναγία με το Βρέφος», του ναού των Αγ. Πάντων. Σήμερα, υπάρχει στο μουσείο Ουφίτσι (Uffizi) και πιθανολογείται πως δημιουργήθηκε πριν το έργο της Πάδοβας. Τα έργα του Τζόττο, όπως ήταν λογικό, βρήκαν πολλούς θαυμαστές και ακολούθους, με αποτέλεσμα να δημιουργήσει μια σχολή. Ωστόσο, η ρεαλιστική προσέγγιση του, καθώς και ο καλλιτεχνικός συγχρονισμός του με τον εξωτερικό κόσμο και την φύση, ήταν πολύ δύσκολο να βρει μια επαρκή συνέχεια και κατ’ επέκταση έναν άξιο συνεχιστή. Μεγάλες επιρροές από το έργο του Τζόττο θα έχουν αργότερα ο Ραφαήλ και ο Μιχαήλ Άγγελος.

Το 1309, θα ταξιδέψει ξανά στην Ασίζη για να εικονογραφήσει την Κάτω Βασιλική (Βasilica inferiore di San Francesco d’Assisi) και το παρεκκλήσιο της Μαγδαληνής (Cappella della Maddalena), ενώ δύο χρόνια αργότερα θα επιστρέψει στην Φλωρεντία. Το 1311, θα αναλάβει την εικονογράφηση των τεσσάρων παρεκκλησίων στο ναό των Φραγκισκανών, Σάντα Κρότσε (Basilica di Santa Croce). Από το έργο αυτό, σήμερα σώζονται μόνο οι νωπογραφίες στα παρεκκλήσια Μπάρντι (Cappella Bardi) και Περούτσι (cappella Peruzzi) που αναπαριστούν σκηνές από την ζωή του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης, του Αγ. Ιωάννη του Βαπτιστή και του Ευαγγελιστή Ιωάννη.
Ο μεγάλος ζωγράφος δέχτηκε και μεγάλη αναγνώριση από τους σύγχρονούς του, καθώς ο Δάντης και ο Βοκάκιος ανέφεραν συχνά το όνομα του, ενώ του ανατέθηκε και η ανοικοδόμηση του καθεδρικού ναού από την πόλη της Φλωρεντίας. Σχεδίασε το καμπαναριό του Ντουόμο (Campanile di Giotto), το οποίο όμως δεν πρόλαβε ποτέ να ολοκληρώσει.
Ο Τζόττο πεθαίνει στις 8 Ιανουαρίου του 1337. Ήταν 7ο ετών. Φεύγει σπουδαίος, έχοντας υπάρξει συνδετικός κρίκος του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης και έχοντας αλλάξει την πορεία της ζωγραφικής τέχνης.
Ακολουθεί βίντεο σχετικό με τις τεχνικές που ακολούθησε ο Τζόττο (και όχι μόνο) στην ζωγραφική του:
Πηγές άρθρου:
- Ο ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ. Ανακτήθηκε από www.talcmag.gr, τελευταία πρόσβαση 6/1/2021.
- Ο ζωγράφος και αρχιτέκτονας Giotto di Bondone. Ανακτήθηκε από www.eranistis.net, τελευταία πρόσβαση 6/1/2021.
- Τζόττο. Ανακτήθηκε από el.wikipedia.org, τελευταία πρόσβαση 6/1/2021.
- Η τέχνη στον 14ο αιώνα και ο ζωγράφος Giotto di Bondone (1266-1337). Ανακτήθηκε από www.peritexnisologos.blogspot.com, τελευταία πρόσβαση 6/1/2021.
- Giotto (Τζιότο). Aνακτήθηκε από www.trupiakaltsa.wordpress.com, τελευταία πρόσβαση 6/1/2021.