Κάνοντας μια βόλτα στην Ερμού -ακόμη και σήμερα την εποχή της οθόνης και των μεγαλοεταιρειών- το πιο αριστοκρατικό μαγαζί της Αθήνας από το 1860 δεν περνά καθόλου απαρατήρητο. Δεν είναι άλλο φυσικά από το Αλεξανδράκης, το πιο παλιό και φινετσάτο μαγαζί της Ερμού, στον αριθμό 27, που όσες δεκαετίες κι αν περάσουν εκείνο προωθεί την κομψότητα μιας διαχρονικής ομορφιάς. Κοιτάζοντας τις βιτρίνες του, σχεδόν ηχούν στα αυτιά σου μουσικές που ακούγονταν στο Λονδίνο ενός μακρινού καιρού. Πόση ιστορία και πόσες ιστορίες να κρύβονται άραγε στα τετραγωνικά του, που φιλοξενούν μια επιχείρηση 158 ετών;
Η ίδρυση της επιχείρησης
Αν και η επιχείρηση ακούει στο όνομα «Αλεξανδράκης» δεν άνηκε από την αρχή στην οικογένεια. Η επιχείρηση ιδρύθηκε το 1860 από κάποιον έμπορο με το όνομα Καριοφύλλης. Η τότε επιχείρηση επικεντρωνόταν στο εμπόριο αντρικών κουστουμιών και καλτσών. Στην επιχείρηση του Καριοφύλλη δούλευε ως υπάλληλος ένας ικανότατος νεαρός με καταγωγή από Άνδρο, Κρήτη και Αμοργό, ο Δημήτριος Αλεξανδράκης. Το 1907 ο Καριοφύλλης πουλάει την επιχείρηση του στον Αλεξανδράκη, ενώ πριν κάποια χρόνια του είχε προτείνει να κληρονομήσει την επιχείρηση αν παντρευόταν την ανιψιά του. Ο Αλεξανδράκης είχε αρνηθεί κι έτσι το 1907 έγινε αγοραστής και ιδιοκτήτης της επιχείρησης.
Ερμού 27
Από την εποχή του Όθωνος έως σήμερα το μαγαζί «Αλεξανδράκης» βρίσκεται στον αριθμό 27 του πιο εμπορικού δρόμου της Αθήνας, την Ερμού. Ο Δημήτριος Αλεξανδράκης με την εμπορική του ευφυΐα λαμβάνοντας στα χέρια του την επιχείρηση θέλησε να της δώσει μια στρατηγικά και αισθητικά σωστή στέγη. Το 1833,λοιπόν, το μαγαζί μεταφέρεται στη Ερμού στη γνωστή του θέση. Το οικοδόμημα είχε ανατεθεί από το 1930 στους αρχιτέκτονες, πατέρα και γιο, Βασίλειο και Στάμο Παπαδάκη. Εμπνευσμένο από το αρχιτεκτονικό ρεύμα της περιόδου Bauhaus το κτίριο που φιλοξενεί την επιχείρηση την αποθεώνει και την κάνει εστία μοναδικής αισθητικής και ομορφιάς τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά. Τα πρωτότυπα σχέδια του κτιρίου υπάρχουν μέχρι και στα αρχεία του πανεπιστημίου της Βοστόνης.
Η εποχή της δόξας
Η επιχείρηση εκτός από στέγη είχε αλλάξει και προσανατολισμό. Η αριστοκρατική μπουτίκ της οικογένειας Αλεξανδράκη αποτελεί την πρώτη επιχείρηση έτοιμων γυναικείων ενδυμάτων στην Αθήνα. Έως τότε οι άνθρωποι ράβονταν. Η επιχείρηση Αλεξανδράκης σύστησε, έτσι το έτοιμο ένδυμα στους Αθηναίους φιλοξενώντας σπουδαίους οίκους από την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Με μότο το τρίπτυχο κομψότητα, αυθεντικότητα, ποιότητα η επιχείρηση γνώρισε τη δόξα για έναν αιώνα στο απόγειο μιας εποχής ποιοτικού εμπορίου μέχρι το 1980.
Μια πιστή επώνυμη πελατεία
Από τους πολυτελείς της ορόφους έχουν περάσει κατά καιρούς εξέχουσες προσωπικότητες. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Αλέξανδρος Διομήδης- διοικητής της Εθνικής Τράπεζας-, η Μαρίκα Κοτοπούλη, το ζεύγος Ανδρεάδη, η Κυβέλη, το ζεύγος Παρασκευόπουλου από Μικρά Ασία και τόσοι άλλοι συμπληρώνουν τη λίστα της πιστής πελατείας του καταστήματος. Η φροντίδα των πελατών δεν υφίστατο διακρίσεις. Η λίστα των διασημοτήτων που φιλοξένησε το μαγαζί συνεχίζει μέχρι και σήμερα με το ζεύγος Μακρόν να επιλέγει να το επισκέπτεται.
Πόλεμος του ’40
Τα χρόνια του πολέμου ο Δημήτριος Αλεξανδράκης πουλά σχεδόν όλα τα εμπορεύματα καθώς οι πελάτες ήταν λιγοστοί. Το μαγαζί έμεινε τέσσερα χρόνια σχεδόν χωρίς καθόλου εμπόρευμα. Πολλοί ήταν εκείνοι που προσφέρθηκαν να αγοράσουν το κατάστημα αλλά η διορατικότητα του Δημήτριου Αλεξανδράκη τον εμπόδισε να προχωρήσει σε μια τέτοια συναλλαγή. Άνοιγαν κάθε μέρα το μαγαζί με κατεβασμένα ρολά κι ύστερα έφευγαν προσεκτικά, όλα τα άλλα μαγαζιά παρέμεναν κλειστά. Και οι έξι γιοι του πήγαν στον πόλεμο και επέστρεψαν ζωντανοί. Ο ένας δε ο Ζωγράφος Αλέξανδρος Αλεξανδράκης έγινε γνωστός για τους πίνακες του με θέμα το έπος του 40, οι οποίοι κοσμούν το μαγαζί. Μετά τον πόλεμο ο Αλεξανδράκης επικοινωνεί με τους προμηθευτές του στο εξωτερικό και το κατάστημα συνεχίζει την ανθηρή λειτουργία του.
Ευτύχιος Αλεξανδράκης
Το όνομα του έχει συνοδευτεί με τους τίτλους βασιλιάς της Ερμού, ο δανδής του εμπορίου, ο παλαιότερος έμπορος των Αθηνών. Ο ένας από τα έξι παιδιά του Δημήτριου Παπαδάκη δουλεύοντας από παιδί στο κατάστημα κοντά στον ευφυή έμπορο πατέρα του κατάφερε να απογειώσει την επιχείρηση και το όνομα του μαγαζιού αναλαμβάνοντας το επίσημα το 1954. Σύμφωνα με εκείνον σε συνέντευξη του το όνομα και η φήμη του μαγαζιού πρέπει να προφυλάσσονται πάση θυσία καθώς αποτελούν όπως τόνισε το άυλο κεφάλαιο. Όταν η κυβέρνηση Σημίτη του απένειμε το βραβείο της παλαιότερης εμπορικής επιχείρησης του ζήτησε να πει με δυο λόγια το μυστικό της επιτυχίας, τα δυο του λόγια ήταν «σώφρων διαχείρισις». Τα λόγια του αυτά βέβαια επιβεβαιώνονται τόσο με την επιτυχία αλλά και τη διαχρονικότητα του μαγαζιού που πηγάζουν από σκληρή καθημερινή δουλειά, οργάνωση και μελέτη.
Ο Ευτύχιος Αλεξανδράκης θύμιζε περισσότερο Άγγλο ευγενή παρά Έλληνα έμπορο. Ξεχώριζε για τον αριστοκρατικό του αέρα, την κομψότητα και την ευγένεια του, αρχές που πρέσβευε και η ίδια η επιχείρηση. Παρά τον αριστοκρατικό του αέρα μικρός πήγαινε στο πανεπιστήμιο και παράλληλα δούλευε στο κατάστημα με τον πατέρα του. Η οικογένεια αποτελούσε μείζονα αξία για εκείνον καθώς δεν δίστασε να αρνηθεί σε γνωστό οίκο, χώρο στο κατάστημα που θα παραμέριζε τους πίνακες των γονιών του. «Οικογένεια» αποτελεί και το προσωπικό του μαγαζιού καθώς σύμφωνα με εκείνον δεν απολύουν κανέναν, όλο το προσωπικό λειτουργεί αρμονικά, με κοινό άξονα παίρνοντας κάποια στιγμή σύνταξη. Τον Νοέμβριο του 2017 ο Ευτύχιος Αλεξανδράκης έφυγε σε ηλικία 98 ετών αφήνοντας τον επιχειρηματικό κόσμο φτωχότερο.
Το κατάστημα Αλεξανδράκης συνεχίζει να κοσμεί την Ερμού με καλαισθησία και ιστορία. Στους χώρους του υπάρχει μια διαχρονική ομορφιά και ένα επιβλητικό κλίμα. Σαν χρονομηχανή και σαν ναός μιας ξεχωριστής αισθητικής προσφέρει ελπίδα και ποιότητα σε ένα μαζικό, μονότονο παρόν που αποχαυνώνει τον σύγχρονο άνθρωπο. Μπορεί να φαντάζει εντελώς απρόσιτο όμως υπάρχουν και προσφορές- πάντα συνυφασμένες με την ποιότητα. Σε ένα κόσμο που η ποσότητα κακής ποιότητας και η έλλειψη μοναδικότητας κυριαρχούν καταστήματα σαν κι αυτό δίνουν μια ελπίδα. Καθώς όπως λένε και στο ίδιο το κατάστημα «Μερικές φορές η ζωή είναι ένα απλό ταξίδι στην ποιότητα».
Πηγές:
- https://www.cnn.gr/news/ellada/story/107726/eytyxios-alexandrakis-pethane-i-emvlimatiki-morfi-tis-ermoy
- http://www.epixeiro.gr/article/70582
- http://www.alexandrakis.gr/el
Σύνταξη κειμένου: Μάρω Σαμαρά
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
