Η Σοφί ντε Μαρμπουά – Λεμπρέν, ήταν κόρη του Γάλλου διπλωμάτη Φραγκίσκου Μπαρμπέ – Μπαρμπουά και της Αμερικανίδας Ελίζαμπεθ Μουρ, κόρης του διοικητή της Πενσυλβάνια των Η.Π.Α. Φραγκλίνου Μουρ. Έγινε γνωστή με τον τίτλο Δούκισσα της Πλακεντίας, όταν παντρεύτηκε τον Κάρολο Λεμπρέν το 1804. Τότε και ήρθε στην Ελλάδα. Ο Κάρολος Λεμπρέν εκτός από γιος του υπουργού οικονομικών και υπασπιστής του Ναπολέοντα, είχε οριστεί και ως Δούκας της Πλακεντίας, μιας μικρής πόλης στη βόρεια Ιταλία. Ο γάμος τους έληξε άδοξα και οι δύο κατέληξαν να ζουν σε διάσταση, χωρίς όμως ποτέ να εκδοθεί διαζύγιο.
Αργότερα η ίδια, με την κόρη τους, άλλαξαν πολλές φορές τόπο κατοικίας. Έμειναν για ένα διάστημα (1829-1831) στο Ναύπλιο, ενισχύοντας με κάθε τρόπο τον αγώνα του Ελληνικού έθνους. Μάλιστα, η Σόφι ντε Μαρμπουά, ήταν γνωστή ως μέλος του συντονισμένου γαλλικού φιλελληνικού κινήματος και θερμή υποστηρίκτρια του Ι. Καποδίστρια. Αργότερα όμως, μετατράπηκε σε εχθρό του, καθώς δεν ενέκρινε την πολιτική του στάση. Ήταν η ίδια μάλιστα, που μετά το θάνατο του, μοίραζε φυλλάδια στη Γαλλία, υποστηρίζοντας τους δολοφόνους του. Κατά τη διαμονή της στην Αθήνα, όπου και μετακόμισε το 1834 από το Ναύπλιο, αγόρασε γη και το σπίτι της σώζεται μέχρι σήμερα. Επιπλέον, κατά το 1940, έπειτα από πολλές διαφωνίες με την Ιερά Μονή Πεντέλης, αλλά με τη βοήθεια του Κωλέττη, κατάφερε να περάσει στην κυριότητα της 1.738 στρέμματα στην περιοχή του Πεντελικού Όρους με αντίτιμο 7.512 δραχμές. Ήταν και η κύρια υπεύθυνη για την ανοικοδόμηση της Πεντέλης τότε.
Ένα χρόνο μετά από ένα ταξίδι με την κόρη της στην οθωμανική Ασία, δηλαδή το 1837, η κόρη της πέθανε από στηθικό νόσημα στη Βηρυττό. Πιθανή αιτία ήταν εξάπλωση της πανώλης. Η Δούκισσα της Πλακεντίας δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει το τραγικό συμβάν και βαλσάμωσε το κορμί της 33χρονης Ελίζα, το οποίο και μετέφερε μαζί της στην Αθήνα. Το άψυχο σώμα φιλοξένησε για λίγο το υπόγειο της τότε κατοικίας της στην οδό Πειραιώς. Βρισκόταν εκεί μέχρι και τη 19η Δεκεμβρίου του 1847, όταν ξέσπασε μια πυρκαγιά στην Πειραιώς. Αποτέλεσμα της καταστροφής ήταν και να αποτεφρωθεί το ταριχευμένο σώμα της Ελίζας. Δεδομένης της μεγάλης οικονομικής της επιφάνειας, δε δίστασε αργότερα να αγοράσει διάφορα κτήματα, αλλά και να κτίσει 3 μέγαρα, τα οποία τα σχεδίασε όλα ο στενός της φίλος και αρχιτέκτονας Σ. Κλεάνθης.
Βίλα Ιλίσσια
Κατά το 1848, ανέγειρε την ιδιωτική της κατοικία τη Βίλα Ιλίσσια. Πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων κτιρίων επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας στο κέντρο της Αθήνας. Τα κτίρια περιβάλλουν μία αυλή, στο κέντρο της οποίας υπάρχει ένα σιντριβάνι και δύο ψηλά κυπαρίσσια. Στην κορυφή της μαρμάρινης καμάρας της εισόδου, παρατηρούμε χαραγμένο το όνομα του συγκροτήματος (ILISSIA). Αρχιτέκτονας της κατοικίας ήταν ο Σ. Κλεάνθης, πολύ ξακουστός στην εποχή εκείνη και τα σχέδια κράτησαν 8 χρόνια (1840-1848). Το οίκημα φιλοξένησε τη Δούκισσα για τα 6 τελευταία χρόνια της ζωής της (1848-1854) . Οι τοίχοι είναι επενδεδυμένοι από λευκό μάρμαρο και το κτίριο αποτελείται από δύο ορόφους, υπόγειο και συμπληρώνεται από δύο γωνιακούς πύργους, όπου βρίσκονται τα κλιμακοστάσια. Τέλος, αριστερά και δεξιά της αυλής βρίσκονται δύο χαμηλά κτίρια, τα οποία χρησιμοποιούνταν για βοηθητικές χρήσεις. Σήμερα, στο Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας, στεγάζονται από το 1930 το Βυζαντινό και το Χριστιανικό Μουσείο.
Καστέλλο Ροδοδάφνης
Το Καστέλο της Ροδοδάφνης -όνομα, που επέλεξε η ίδια η Δούκισσα- αποτελούσε το εξοχικό της και είναι γνωστό σήμερα ως “Ο Πύργος Δουκίσσης Πλακεντίας”. Τοποθετείται στο λόφο Κουφού στο Δήμο Πεντέλης και ξεκίνησε να οικοδομείται, όπως και η Βίλα Ιλίσσια, κατά το 1840. Δυστυχώς, δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί πριν το θάνατο της Δούκισσας το 1854. Αργότερα, κατά το 1961 μέχρι το 1964 κατοικήθηκε από το βασιλιά Κωνσταντίνο Β’, αφού βρισκόταν πλέον στην κατοχή του Ελληνικού Δημοσίου.
Βέβαια, λέγεται πως η επιλογή του σημείου αυτού από τη Δούκισσα είναι συνυφασμένη με την κρυφή ερωτική της σχέση με το λήσταρχο της εποχής Χ. Νταβέλη. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν είναι αποδεδειγμένο, καθώς ο θάνατος την πρόλαβε πριν ολοκληρωθεί η κατασκευή του κτιρίου και άρα πριν προλάβει να κατοικήσει εκεί. Σήμερα, είναι πολλές οι φήμες, που θέλουν το άλλοτε εξοχικό της Δούκισσας, σημείο παραφυσικών φαινομένων. Στηρίζονται φυσικά, στο ότι η ζωή της Δούκισσας της Πλακεντίας αποτελούσε μυστήριο, μετά το θάνατο της κόρης της και πολλοί είναι αυτοί, που τη θέλουν να συμμετέχει και σε σατανιστικές τελετές ή λένε πως δεν ήταν λίγοι οι άγνωστοι, που επισκέπτονταν το εξοχικό της, όταν βρισκόταν ακόμα εν ζωή. Πλέον οι χώροι λειτουργούν ως πνευματικό κέντρο στο Δήμο Πεντέλης και στεγάζουν και βιβλιοθήκη, ενώ στο προαύλιο το καλοκαίρι πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το τέλος της Δούκισσας της Πλακεντίας
Όταν κατάλαβε ότι οι τελευταίες της μέρες είχαν φτάσει, είχε δώσει εντολή να ταφεί στην Πεντέλη μαζί με την τέφρα της Ελίζας και τα δύο της σκυλιά, Μπούρυ και ο Ουάζεκ. Τα σκυλιά διέταξε να τα πυροβολήσουν μετά το θάνατό της ίδιας. Έφυγε τελικά, το Μάιο του 1854 και τής αποδόθηκε φόρος τιμής, όπως τής άξιζε, μετά από όσα πρόσφερε για την Ελλάδα. Ο τάφος της αποτελεί επίσης έργο του Σταμάτη Κλεάνθη και βρίσκεται στην Παλαιά Πεντέλη. Έχει σχήμα ναόσχημης σαρκοφάγου με τέσσερεις κίονες δωρικού ρυθμού στις άκρες του.
Μεγάλο μέρος του μνήματος έχει πλέον καταστραφεί. Το μέρος, όπου φυλάσσονται τα οστά της και οι στάχτες της κόρης της, σκάφτηκε το 1946 από τυμβωρύχους. Φαίνεται τελικά να μη βρήκαν αυτά, που έψαχναν, οπότε έμειναν απλά στο να διασκορπίσουν τα οστά της Δούκισσας.
Πηγές:
- www.wikipedia.gr
- https://www.reader.gr/stories/150008-i-allokoti-doykissa-tis-plakentias-i-nekri-kori-sto-ypogeio-kai-ta-sexoyalika-orgia
- http://www.iranon.gr/PENTELI/PENTELI6daddendum.htm
- https://www.zougla.gr/politismos/article/i-doukisa-tis-plakentias-ke-i-tragiki-istoria-tis
Σύνταξη κειμένου: Παναγιώτα Λουπάκη
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου