Η τεχνολογία έχει κυριεύσει τις ζωές μας. Σήμερα, τα παιδιά είναι θύματα της επιδημίας των “smartphone” και “tablet”. Ναι μεν τα παιδιά λαμβάνουν πλέον τη γνώση διαδραστικά και εξοικειώνονται από νωρίς με το χρήσιμο κομμάτι της τεχνολογίας, οι συνέπειες δε της υπερβολικής χρήσης της με ανησυχούν. Αναμφίβολα, με θλίβει η εικόνα ενηλίκων που τους έχουν απορροφήσει και παγιδεύσει τα τεχνολογικά μέσα, αλλά όχι τόσο όσο με θλίβει η θέα παιδιών κυριευμένων από τη δύναμη τους. Τότε, καταλήγω στο συμπέρασμα πως η τεχνολογία βλάπτει τη παιδική ηλικία.
Αφορμή για να αποτυπώσω τις σκέψεις μου για το φαινόμενο αυτό είναι διάφορα περιστατικά, που σίγουρα θα φανούν γνωστά σε πολλούς από εσάς. Θα αναφέρω δυο εξ’ αυτών. Τις προάλλες, βρισκόμουν σε μια καφετέρια και έβλεπα δυο αδελφάκια να μαλώνουν για το ποιος θα παίξει με το iPhone της μαμάς, ενώ το κοριτσάκι το είχε στήσει στο τραπέζι και έβγαζε ατελείωτες “selfie”. Αν αυτό δεν σου ξενίζει, τότε θα σου πω πως έχω δει μωράκι τριών χρονών να ανοίγει μόνο του το Youtube στο tablet και να επιλέγει προγράμματα. Όταν ρωτάς όμως τους γονείς γιατί το επιτρέπουν, σου απαντούν πως μόνο έτσι ησυχάζουν τα παιδιά και ηρεμούν επιτέλους και οι ίδιοι. Τότε εμένα μου δημιουργείται η ευνόητη απορία: “εμείς πως ησυχάζαμε ως παιδιά χωρίς όλα αυτά;” Εντύπωση μου προξένησαν δύο βίντεο που είδα πρόσφατα, τα οποία τόνιζαν πως ο συνιδρυτής και CEO της Apple, Steve Jobs απαγόρευε στα παιδιά του να χρησιμοποιούν το iPad, ενώ ο συνιδρυτής της Microsoft, Bill Gates ήταν πολύ αυστηρός ως προς το χρόνο που περνούσε η κόρη του μπροστά στην οθόνη.
https://www.youtube.com/watch?v=WCsVVo3KWuk
Ας κάνουμε μια αναδρομή στη παιδική μας ηλικία, όπου δεν υπήρχε τόση τεχνολογία. Θυμάμαι να ανυπομονώ για το αγαπημένο μου παιδικό πρόγραμμα στην τηλεόραση κάθε Σάββατο και Κυριακή πρωί. Άλλωστε δεν είχα την ευκαιρία να το πληκτρολογήσω στο tablet και να το δω όποτε και όσες φορές θέλω. Η μαγεία της προσμονής, όμως, μας έκανε να απολαμβάνουμε περισσότερο τη στιγμή. Θυμάμαι να μαζεύομαι αργά στο σπίτι από τις πιλοτές και τις αλάνες, όπου έπαιζα με τα παιδιά της γειτονιάς. Η γειτονιά τότε έσφυζε από ζωή, από παιδιά που ανακάλυπταν ευρηματικά όλο και περισσότερα παιχνίδια. Γύριζα σπίτι ιδρωμένη, αλλά “χορτασμένη”. Τώρα, στην ίδια γειτονιά βλέπω παιδιά που θα παίξουν για λίγο με τη καινούρια τους μπάλα και έπειτα θα κάτσουν για πολλές ώρες δίπλα δίπλα στην εξώπορτα του σπιτιού τους, αν όχι σε ένα καναπέ, και θα παίζουν αντίπαλοι στο ηλεκτρονικό παιχνίδι. Τα μπλουζάκια τους δεν είναι ιδρωμένα, όμως έχουν ιδρώσει τα χέρια τους που δεν ξεκολλουν από τα πλήκτρα και τις εντυπωσιακές οθόνες. Σημάδι πως η τεχνολογία βλάπτει τη παιδική ηλικία. Θυμάμαι να βγαίνουμε σε ταβερνάκια με οικογενειακούς φίλους τις Κυριακές και να χώνω στην τσάντα της μαμάς τις αγαπημένες μου κάρτες “uno” (παιχνίδι). Παίζαμε με τα παιδιά τους ώρες ατελείωτες στο διπλανό τραπέζι. Προσμέναμε αυτήν την εκδρομή με χαρά, γιατί κάναμε φίλους και ζούσαμε στο έπακρο τη στιγμή της παρέας και της παιδικότητας μας. Θυμάμαι να έχω ένα παλιό κινητό στα χέρια μου, μόνο όταν συμμετείχα στις τριήμερες εκδρομές που διοργάνωνε το σχολείο ή όταν έβγαινα έξω μόνη με φίλους τα σαββατοκύριακα. Μου το έδιναν για να μπορούν να επικοινωνούν μαζί μου και να αισθάνομαι ασφαλής. Δικό μου “σύγχρονο” κινητό απέκτησα στο λύκειο. Τότε, θεωρούσα τους γονείς μου αυστηρούς υπέρ του δέοντος, αλλά τώρα τους ευγνωμονώ. Σήμερα όμως, βλέπεις στα πάρκα παιδιά να έχουν στην κατοχή τους το τελευταίο μοντέλο που κυκλοφορεί στην αγορά.
Η παιδική ηλικία είναι μια περίοδος της ζωής του ατόμου συνυφασμένη με την αθωότητα, την ανεμελιά, την ξεγνοιασιά, το παιχνίδι. Το παιδί διψάει να ανακαλύψει και να μάθει κάθε πιθαμή του κόσμου γύρω του. Η τεχνολογία βλάπτει τη παιδική ηλικία. Επίσης, η απεριόριστη έκθεση του παιδιού σε αυτή επηρεάζει αρνητικά τη ψυχολογία του. Γιατί να το εγκλωβίσεις σε μια εικονική πραγματικότητα που το εθίζει και το εμποδίζει να ζήσει τη παιδικότητά του; Το παιδί δεν έχει τη κριτική ικανότητα και ωριμότητα να αντιμετωπίσει τη τεχνολογία. Οι γονείς παίζουν αυτόν το ρόλο. Το παιδί αντιγράφει αυτό που βλέπει και θέλει να το έχει μόνο και μόνο γιατί το έχουν και οι άλλοι. Τα πρότυπα των παιδιών και οι πρωταγωνιστές στη ζωή του είναι οι γονείς του. Εξάλλου, « Τα παιδιά χρειάζονται περισσότερα πρότυπα παρά κριτικές » Ζοζέφ Ζουμπέρ (Γάλλος γνωμικογράφος). Οι γονείς οφείλουν να μην τα εκθέτουν στο κίνδυνο της αλόγιστης τεχνολογίας, είτε κάνοντας κατάχρηση οι ίδιοι μπροστά τους, είτε προσφέροντας την στα παιδιά με μεγάλη ευκολία. Φυσικά, η προσπάθεια διατήρησης του μέτρου απέναντι στη καταιγιστική τεχνολογία του σήμερα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ωστόσο, σίγουρα όλοι αντιλαμβανόμαστε τον κίνδυνο που καραδοκεί και απειλεί να αλλοτριώσει την έννοια της παιδικής ηλικίας. Είναι καθήκον μας να τη προφυλάξουμε και να φροντίσουμε για μια ομαλή μετάβαση στην ενηλικότητα. Τα παιδιά αποτελούν θεμέλια στο χτίσιμο του μέλλοντος. Άλλωστε, μη ξεχνάμε πως το περιβάλλον και ο τρόπος που μεγαλώνει το κάθε παιδί, συντελεί καταλυτικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Εσύ ποια στοιχεία επιθυμείς να έχει το παιδί αυτό; Σκέψου το και θα πράξεις αναλόγως…
