Οι υβριδικές 26ες Νύχτες Πρεμιέρας έδωσαν τα βραβεία τους και ολοκληρώθηκαν την Τρίτη 06.09, δύο μέρες μετά την προγραμματισμένη λήξη. Για άλλη μια χρονιά, οι Αθηναίοι σινεφίλ πήγαν να δουν πολλές ενδιαφέρουσες ταινίες, χωρίς να τους αποτρέπει η χρήση μάσκας και οι αποστάσεις. Όμως, για πρώτη φορά, το φεστιβάλ δεν έλαβε χώρα μόνο σε κινηματογράφους, αλλά και διαδικτυακά. Μάλιστα, μπορείς να δεις, για λίγες ακόμα μέρες, κάποιες από τις διαγωνιζόμενες ταινίες εδώ. Και πριν πεις “μπα, πού να δίνω τόσα χρήματα”, να σου πω ότι μια θέαση θα σου έρθει πιο φτηνά απ’ το να κάτσεις σε κάποια καφετέρια. Όχι κι άσχημα, έτσι;
Στηρίζοντας τα κινηματογραφικά φεστιβάλ όπως μπορούμε, πήγαμε και εμείς σε αγαπημένα θερινά σινεμά και είδαμε αρκετές ταινίες. Παρακάτω σημειώνουμε 10 ταινίες (μικρού και μεγάλου μήκους, καθώς και ντοκιμαντέρ) που ξεχωρίσαμε στις 26ες Νύχτες Πρεμιέρας. Αν θες, παίρνεις μολύβι και χαρτί (ή κινητό) και κρατάς σημειώσεις.
1. Αυτό Δεν Είναι Ταφή, Είναι Ανάσταση, του Λεμοχάνγκ Τζερεμάια Μοσέσε (119′)
Μια 80χρονη γυναίκα στο Λεσότο έχει χάσει όλους τους συγγενείς της. Το μόνο που θέλει πια είναι να ταφεί στην πάτρια γη. Όμως η κυβέρνηση απαιτεί να ερημώσει το χωριό για να κατασκευαστεί ένα φράγμα. Μια -σπαραχτική- ωδή σ’ έναν παραδοσιακό τρόπο ζωής που αναμένεται να εξαφανιστεί στο όνομα της προόδου. Ο Μοσέσε βάζει στο τραπέζι προβληματισμούς οικολογικής και φιλοσοφικής φύσης, με εθνογραφικό ενδιαφέρον, με όπλα του μια δυνατή πρωταγωνίστρια, την όμορφη φωτογραφία και την υπέροχη μουσική. Η ταινία πήρε δίκαια το Βραβείο Χρυσή Αθηνά Καλύτερης Ταινίας του Διεθνούς Διαγωνιστικού, όπως και το Βραβείο Europa Film Festivals.
2. Nomadland, της Κλοέ Ζάο (108′)
H ταινία ακολουθεί μια γυναίκα γύρω στα 60, η οποία αφού χάσει τα πάντα εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ξεκινά ένα ταξίδι στη σύγχρονη Άγρια Δύση, ζώντας ως νομάδας σ’ ένα βαν. Η Κλοέ Ζάο σκηνοθετεί μια συγκλονιστική Φράνσις ΜακΝτόρμαντ, στα μάτια της οποίας αντανακλάται η γερασμένη Αμερική του σήμερα. Φράνσις, μακάρι να σαρώσεις όποιο βραβείο βρεθεί στον δρόμο σου.
3. Με Έναν Ψίθυρο, των Πατρίσια Πέρεζ Φερνάντεζ & Χάιντι Χασάν (80′)
Δύο κολλητές φίλες γυρίζουν μαζί ταινίες στην Κούβα. Η μία πηγαίνει μόνιμα στην Ευρώπη, αφήνοντας την άλλη πίσω. Η σχέση τους θα συνεχιστεί μέσω μιας βίντεο αλληλογραφίας η οποία δείχνει τον πόνο του εκπατρισμού, τη δύναμη της (γυναικείας) φιλίας και την αγάπη για την ελευθερία. Χάρη στις 26ες Νύχτες Πρεμιέρας, είχαμε την ευκαιρία να δούμε ένα ντοκιμαντέρ που μίλησε σιγανά, σχεδόν ψιθυριστά, στις καρδιές μας.
4. Γιοσέπ, του Ορέλ (80′)
Φεβρουάριος 1939. Η Γαλλική κυβέρνηση κατακλύζεται από Ισπανούς που αποδρούν από τη δικτατορία του Φράνκο οι οποίοι συσσωρεύονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου οι πρόσφυγες θα καταλήξουν να πεθάνουν ανά εκατοντάδες λόγω της έλλειψης υγιεινής και νερού. Σε ένα από αυτά τα στρατόπεδα, δύο άνδρες, που χωρίζονται από τα συρματοπλέγματα, θα γίνουν φίλοι μεταξύ τους. Ο ένας είναι αστυνομικός, ο άλλος είναι ο Γιοσέπ Μπαρτολί, σχεδιαστής που μάχεται κατά του Φράνκο. Ο Ορέλ, κομίστας της Le Monde, στήνει ένα συγκλονιστικό animation, απ’ αυτά που σε κάνουν να φωνάξεις “ΑΥΤΑ ΤΑ ANIMATION ΘΕΛΟΥΜΕ”.
5. Ο Μικρός Σαμεντί, της Παλόμα Σέρμον – Ντάι (78′)
O Νταμιάν Σαμεντί είναι ένας 43χρονος τοξικομανής που ζει με την μητέρα του σ’ ένα μικρό χωριό της Βαλλονίας. Η αδερφή του καταγράφει τον εθισμό του, όσο εκείνος προσπαθεί να επανέλθει στην κανονικότητα ενώ βρίσκεται σε μια κατάσταση μεταξύ ευφορίας και του…τίποτα. Και όλα αυτά ενώ η -υπομονετική- μητέρα τους τού εξασφαλίζει τον χώρο και τον χρόνο για να συνεχίσει να ονειρεύεται. Οι 26ες Νύχτες Πρεμιέρας άγγιξαν το θέμα του εθισμού στα ναρκωτικά μέσα από ένα ιδιαίτερο ντοκιμαντέρ που αγγίζει τα όρια της μυθοπλασίας.
6. Πρώτος Έρωτας, του Χάρη Ραφτογιάννη (15′)
Δυο μοναχικοί άνθρωποι συναντιούνται για πρώτη φορά. Τα σκυλιά τους επικοινωνούν. Ίσως και οι ίδιοι. Η αλήθεια είναι πως δυσκολευόμαστε να περιγράψουμε αυτή την κυνική (#διπλής) ταινία μικρού μήκους για την αγάπη και τη μοναξιά, γι’ αυτό κρατάμε την περιγραφή του σκηνοθέτη. Μάλλον θα αναρωτηθείς τι στο καλό είδες, αλλά σίγουρα θα αναγνωρίσεις τη σπουδαία ερμηνεία του Κώστα Κορωναίου. Το ίδιο έκαναν το 43ο Φεστιβάλ Δράμας και οι 26ες Νύχτες Πρεμιέρας.
7. Το Τέλος του Πόνου (Μία Πρόταση), της Ζακλίν Λέντζου (14′)
Άλλη μια -βραβευμένη- ταινία που ήρθε με φόρα στην Αθήνα από το 43ο Φεστιβάλ Δράμας. Η Σοφία τρέχει πανικόβλητη, πάλι. Το Σύμπαν αποφασίζει να της μιλήσει για πρώτη φορά. Μια πλανητική συμφωνία για τον ‘Αρη, όπου οι άνθρωποι ονειρεύονται ξύπνιοι και τα ακόντια δεν τραυματίζουν. Μια ονειρική ταινία με φιλοσοφικές και οικολογικές προεκτάσεις ήταν αυτή που πήρε το Βραβείο Χρυσή Αθηνά Καλύτερης Ταινίας στο Διαγωνιστικό Ελληνικές Μικρές Ιστορίες.
8. Αύγουστος, του Αρμάντο Κάπο (85′)
Αύγουστος του 1994, Κούβα. Η Σοβιετική Ένωση έχει καταρρεύσει και η Κούβα αντιμετωπίζει μια όλο και πιο δραματική έλλειψη βασικών αγαθών. Πολλοί Κουβανοί εγκαταλείπουν με σχεδίες την χώρα, με συνήθη προορισμό τις ΗΠΑ. Και κάπως έτσι, ο κόσμος του Κάρλος καταρρέει. Οι φίλοι του φεύγουν, η γιαγιά του πεθαίνει, ενώ ο ίδιος εξερευνά τη σεξουαλικότητα. Το καλοκαίρι δεν είναι έτσι όπως το ονειρευόταν. Ένα τρυφερό, αυτοβιογραφικό coming of age ντεμπούτο (με πολιτικό υπόβαθρο) από τον Αρμάντο Κάπο που ακολουθεί την πορεία του Κάρλος, μέσα από την ερωτική αφύπνιση, από την ανεμελιά στην έγνοια.
9. Τραγούδια της Καταπίεσης, των Εστέφαν Βάγκνερ & Μαριάν Χούγκεν Μοράγκα (90′)
To 1961, στους πρόποδες των Άνδεων στην Χιλή, ο Γερμανός Πολ Σέιφερ δημιούργησε για τους ακολούθους της θρησκευτικής σέκτας του μια κλειστή κοινότητα. Η “Αποικία της Αξιοπρέπειας”, για περισσότερα από 35 χρόνια, υποσχέθηκε μια ζωή πιο κοντά στον Θεό καταπατώντας κάθε ανθρώπινο δικαίωμα. Ο Σέιφερ και οι ακόλουθοί του προέβαιναν έδερναν σε καθημερινή βάση αγόρια και κορίτσια “για εκπαιδευτικούς σκοπούς”, ο ίδιος ασελγούσε συστηματικά πάνω τους, ενώ η διοίκησή του υποστήριξε και συνεργάστηκε με την δικτατορία του Πινοσέτ. Είναι φοβερό το πώς το ειδυλλιακό τοπίο έρχεται σε τρομακτική αντίθεση με τις πρακτικές που ακολουθούνταν, ενώ οι σημερινοί κάτοικοι προσπαθούν να διώξουν -και μέσω της σιωπής- τα ίχνη του βίαιου παρελθόντος.
10. Ο Κιούμπρικ με Δικά του Λόγια, του Γκρέγκορι Μονρό (73′)
Ο Κιούμπρικ δεν συνήθιζε να μιλάει πολύ, με αποτέλεσμα να θεωρείται ένας αινιγματικός δημιουργός. Ε, στις 26ες Νύχτες Πρεμιέρας τον είδαμε να μιλάει. Ο Μονρό έκανε ένα ντοκιμαντέρ που παρουσιάζει τις συζητήσεις του σκηνοθέτη με τον έμπιστο κριτικό του, τον Μισέλ Σιμάν του γαλλικού περιοδικού Ποζιτίφ. Και -ξέρεις τι- χαρήκαμε που το έκανε.
