Το 43ο Φεστιβάλ Δράμας ολοκληρώθηκε το Σάββατο 26.09 και -θέλοντας και μη- συνδέθηκε με δύο πολύ σημαντικά γεγονότα. Πρώτον, ήταν το πρώτο φεστιβάλ που διοργανώθηκε *φυσικά* στη χώρα μας από τότε που ο κορονοϊός εμφανίστηκε στις ζωές μας. Δεύτερον, είχε να διαχειριστεί την απώλεια του Αντώνη Παπαδόπουλου, του μέχρι πρότινος καλλιτεχνικού διευθυντή του φεστιβάλ και “φύλακα-άγγελου των μικρομηκάδων”. Και τα δύο αυτά γεγονότα θα μπορούσε κανείς να τα δει ως -σχεδόν- ανυπέρβλητα εμπόδια, τόσο από οργανωτικής όσο και από ψυχολογικής άποψης, το φεστιβάλ όμως τα ξεπέρασε-και μάλιστα με επιτυχία.
Το 43ο Φεστιβάλ Δράμας διοργανώθηκε τηρώντας όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, ενώ η online εκδοχή του κύλισε χωρίς τεχνικά προβλήματα. Ένα ακόμα θετικό στοιχείο της φετινής διοργάνωσης ήταν ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του. Ο Γιάννης Σακαρίδης, αν και είχε να καλύψει ένα μεγάλο κενό, φάνηκε να ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις του ρόλου του. Και όχι μόνο αυτό, αλλά έδωσε στο φεστιβάλ μια νέα πνοή, με αποτέλεσμα να είναι ανανεωμένο και εξωστρεφές.
Το περασμένο Σάββατο, λοιπόν, το 43ο Φεστιβάλ Δράμας απένειμε τα βραβεία του όσον αφορά και τα τρία τμήματα (Εθνικό Διαγωνιστικό, Διεθνές Διαγωνιστικό, Διεθνές Σπουδαστικό). Η Bella της Θέλγιας Πετράκη κατέκτησε τον Χρυσό Διόνυσο (και άλλα 4 βραβεία), και ξεχώρισε στο Εθνικό Διαγωνιστικό Τμήμα. Μπορείτε να δείτε αναλυτικά όλα τα βραβεία εδώ.
Εμείς μπορεί να μη βρεθήκαμε στη Δράμα, αλλά είδαμε online όλες ταινίες του Εθνικού Διαγωνιστικού Τμήματος, καθώς και τις ελληνικές συμμετοχές στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα και στο Διεθνές Σπουδαστικό Τμήμα. Εδώ σημειώνουμε 10 ταινίες από το Εθνικό Διαγωνιστικό που χαράχτηκαν στο μυαλό και την καρδιά μας.
1. Bella, της Θέλγιας Πετράκη (24′)
1986. Τσερνόμπιλ, τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η Ανθή γράφει στον Χρήστο. Εκείνη μένει στην Αθήνα και μεγαλώνει τον γιο τους και την κόρη μιας φίλης. Εκείνος μένει στη Μόσχα για καθοδήγηση. Αυτά τα γράμματα της Ανθής στον Χρήστο αναλαμβάνει να τα κάνει ταινία η Θέλγια Πετράκη, καθοδηγώντας την εύθραυστη Έλενα Τοπαλίδου και τον (πάντα) γοητευτικό Νίκο Κουρή. Και τι ταινία. Ένα οπτικοποιημένο ημερολογιακό ποίημα ενός κόσμου (και μιας οικογένειας) που αλλάζει. Απογοήτευση, νοσταλγία και ένα παγωμένο Bella Ciao στη Βικτώρια. Δίκαιος Χρυσός Διόνυσος.
2. Mare Nostrum, του Δημήτρη Αναγνώστου (26′)
Σε μια παραλία στα μέσα του 19ου αιώνα, μια ομάδα περιηγητών αναζητά την Αρκαδία και τα αρχαία ερείπια, σύμβολα μιας αναδυόμενης ελληνικής και ευρωπαϊκής ταυτότητας. Έναν αιώνα και κάτι μετά, στην ίδια ακτή, βρίσκεται το σώμα ενός νεκρού ανθρώπου. Ένα ανώνυμο πλήθος στέκεται μουδιασμένο και το παρατηρεί. Κανένας δεν το αναγνωρίζει. Ο Δημήτρης Αναγνώστου δείχνει το τέλος μιας πιο ανθρωποκεντρικής εποχής και τη μετάβαση προς μια ανώνυμη περίοδο. Ίσως η πιο αινιγματική ταινία που είδαμε στο 43ο Φεστιβάλ Δράμας. Βοήθησε, βλέπεις, και η ασπρόμαυρη οπτική (και η εκπληκτική φωτογραφία του Γιάννη Καραμπάτσου).
3. Ίσκιωμα, του Κώστα Γεραμπίνη (15′)
Ένας κτηνίατρος πηγαίνει σε μια απομακρυσμένη φάρμα για εξετάσει τον μυστηριώδη θάνατο ενός κριαριού. Συμβουλεύει τον ιδιοκτήτη να θανατώσει όλα τα ζώα του, καθώς η ασθένεια φαίνεται να είναι μολυσματική, και του λέει ότι θα επιστρέψει σε λίγες μέρες με τα αποτελέσματα. Ωστόσο, μια δυνατή καταιγίδα τον αναγκάζει να περάσει τη νύχτα στο αγρόκτημα. Μια ιστορία (με την υπογραφή του -συγγραφέα- Δημοσθένη Παπαμάρκου) που θα μπορούσε άνετα να είναι ένα φολκλόρ παραμύθι τρόμου, από αυτά που μεταφέρονται από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά. Μια ιστορία που δείχνει πως οι δεισιδαιμονίες (και η αγριότητα) αντέχουν ακόμα στον χρόνο. Μια ατμοσφαιρική ταινία που μπορεί να σου προσφέρει *καλοδεχούμενα* chills.
4. Goads, της Ίριδας Μπαγλανέα (15′)
Η Ήρα ζει με την οικογένειά της σε μια φάρμα κοντά σ’ ένα ποτάμι. Ο πατέρας είναι αυστηρός και έχει συγκεκριμένη άποψη για τη ζωή, τον φόβο και τον θάνατο. Μια μέρα θα αναγκάσει τα κορίτσια να δουν κάτι που θα τα σημαδέψει. Μια ωμή ταινία με λίγους διαλόγους που δείχνει το πέρασμα από την ανεμελιά στη ζοφερότητα. Και μιλάει για κάτι που το έχουν ζήσει πολλά παιδιά στην επαρχία, έτσι; Ένας σκληρός Χρήστος Πασσαλής κόντρα στις ανεπιτήδευτα φυσικές ερμηνείες των παιδιών σε μια ταινία που δυσκολεύεσαι να τη δεις ολόκληρη.
5. Το νόημα του Αυγούστου, του Μάνου Παπαδάκη (27′)
Ο Αντρέας έχει πάθει ένα εργατικό ατύχημα στο εργοστάσιο και δεν έχει πάρει ακόμα την αποζημίωση που δικαιούται. Παρόλα αυτά, αναλαμβάνει να προσέχει τη βίλα του αφεντικού όσο εκείνος λείπει, στην οποία ζει και ο Λέμπεν*, ένα ροτβάιλερ. Αδιάκριτοι γείτονες, τραμπούκοι συνάδερφοι, και ο Αντρέας με τον Λέμπεν που προσπαθούν να επιβιώσουν παρότι τραυματισμένοι. Έντονη ταινία χάρη στην εσωτερική και καθηλωτική ερμηνεία του Παύλου Ιορδανόπουλου, η οποία δικαίως βραβεύθηκε απ’ την κριτική επιτροπή του 43ου Φεστιβάλ Δράμας.
*Λέμπεν (γερμ.) σημαίνει ζωή.
6. Φυσαρμόνικα Μαν, του Αλέξανδρου Σκούρα (19′)
Ένας πατέρας έχει απαγάγει την κόρη του. Μπαίνουν σ’ ένα αμάξι και, χωρίς αρκετά χρήματα, προσπαθούν να φτάσουν όσο πιο μακριά μπορούν. Σ’ αυτή τη γλυκόπικρη ταινία του Αλέξανδρου Σκούρα, δεν έχει σημασία το ποιος, που, γιατί. Ο σκηνοθέτης επικεντρώνεται στη σχέση πατέρα – κόρης και μέσα σε λιγότερο από μισή ώρα βλέπουμε περισσότερες συναισθηματικά φορτισμένες σκηνές απ’ όσες μπορούμε να αντέξουμε. Ο Μάκης Παπαδημητρίου αποδεικνύει ξανά πόσο μεγάλος ηθοποιός είναι, και εμείς προσπαθούμε να μαζέψουμε τα -ασυμμάζευτα- κομμάτια μας.
7. Τεό, ο γείτονάς μου, του Χρήστου Καρτέρη (14′)
Όλοι μας έχουμε δει σε κάποια φάση της ζωής μας έναν περίεργο γείτονα. Έναν γείτονα που θα θέλαμε να του χτυπήσουμε την πόρτα και να ρίξουμε, έστω για λίγο, μια αδιάκριτη ματιά στον μικρόκοσμό του. Εδώ ο Χρήστος Καρτέρης μάς δείχνει έναν τέτοιο άνθρωπο. Έναν άνθρωπο που μιλά ακανόνιστα, γρήγορα, σχεδόν παραληρηματικά για την οικογένεια, το σεξ, τον ανδρισμό, την ταυτότητα (και πολλά άλλα θέματα). Αυτή η -μοναχική- ταινία σε βγάζει απ’ τα νερά σου, σε προ(σ)καλεί να χορέψεις στον ρυθμό της και να αναρωτηθείς πού τελειώνει το σενάριο και πού αρχίζει η πραγματικότητα. Το 43ο Φεστιβάλ Δράμας μάς οδήγησε για λίγο στο χάος του ανθρώπινου μυαλού.
8. Απόδραση από τον εύθραυστο πλανήτη, του Θανάση Τσιμπίνη (17′)
Ο πλανήτης πρόκειται να καταστραφεί εξαιτίας ενός δηλητηριώδους ροζ νέφους. Λίγο πριν γίνει αυτό, ένα αγόρι γνωρίζει ένα άλλο αγόρι σ’ ένα υπόγειο δισκάδικο. Θα παίξουν, θα χορέψουν χωρίς μουσική, θα φιληθούν, θα μιλήσουν σαν να μην υπάρχει αύριο. Τι έχουν να χάσουν; Να σας πούμε την αλήθεια μας, πιστεύουμε πως ο κορονοϊός ήρθε στις ζωές μας *και* για να εκτιμήσουμε την ομορφιά αυτής της ταινίας που θυμίζει κάτι από Βασίλη Κεκάτο.
9. Στα βήματά της, της Αναστασίας Κρατίδη (24′)
Η Λένα βρίσκεται σε ένα πρόγραμμα κοινωνικής επανένταξης και πιάνει δουλειά ως συλλέκτης γάλακτος σε μια αγροτική φυλακή. Εκεί βρίσκεται και ο γιος της, με τον οποίο προσπαθεί να επανασυνδεθεί μετά από χρόνια απουσίας της. Η εκφραστική Μαντώ Γιαννίκου καθηλώνει με την ερμηνεία της σε μια ταινία που τη λες καθαρά ανθρωποκεντρική. Θα θέλαμε να βλέπουμε πιο συχνά ταινίες που επικεντρώνονται στις γυναικείες φιγούρες.
10. Άγρια Δύση, της Δέσποινας Κούρτη (18′)
Ο Αργύρης, που θυμίζει κάτι από τον καουμπόι των oldschool γουέστερν, δεν μπορεί να αποδεχτεί τα πρώτα σημάδια της άνοιας. Η Σοφία, η κόρη του, είναι πλάι του και φροντίζει για τα πάντα. Και να που έρχεται η ώρα να πάρει μια απόφαση. Η Δέσποινα Κούρτη σκηνοθετεί ένα συναισθηματικό, αλλά χαμηλών τόνων, δράμα, γεμάτο εκκωφαντικές σιωπές. Και έχει μαζί της έναν στιβαρό Γιώργο Κέντρο, aka τον δικό μας Εντ Χάρρις. Η Άγρια Δύση είναι μία από τις ταινίες που δεν είδαμε κάπως επιφυλακτικά στο 43ο Φεστιβάλ Δράμας. Τελικά, μας έκανε να δακρύσουμε. Λίγο, έτσι; Τι είμαστε, τίποτα ευαίσθητοι;