Χρυσή τομή είναι ένα σύστημα αναλογιών, που χρησιμοποιείται για την άρτια δόμηση μιας σύνθεσης. Πολλοί καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες ανά τους αιώνες προσάρμοσαν τα έργα τους ώστε να προσεγγίζουν την χρυσή τομή – αναλογία. Η αιτία όλης αυτής της μελέτης δεν είναι απλώς η ανθρώπινη ιδιοτροπία αλλά έχει ως στόχο την ανάδειξη της ιδεώδους ομορφιάς.
Κύριο μέλημα της αρχιτεκτονικής είναι ή Σύνθεση. Συνθέτει φόρμες, μορφές, γεωμετρίες, σχήματα και όγκους, συνδυάζοντας ρυθμούς, τάσεις, εποχές, με κύριο στόχο να επιλύσει και να προσπελάσει τις καθημερινές ανθρώπινες ανάγκες, μετουσιώνοντας τα όνειρα σε πραγματικότητα. Επιτελεί τον ρόλο της ξεκινώντας από τον σχεδιασμό όλων των κτιστών υποδομών ως και τον σχεδιασμό επίπλων καθώς και των προϊόντων καθημερινής χρήσης.
Γράμμα ‘Φ’
Ο υπολογισμός για την χρυσή τομή βασίζεται στην αναλογική σχέση 8:13 και στη χρήση του αριθμού Φ=1,618. Το γράμμα “Φ” αντιπροσωπεύει την χρυσή τομή. Ονομάζεται επίσης και χρυσός λόγος, χρυσός κανόνας, χρυσή μετριότητα και Θεϊκή αναλογία. Η ίδια η φύση χαρίζει στον “Φ” έναν ειδικό ρόλο, προσδίδοντας τις ιδανικές αναλογίες σε κάποιες μορφές ή και σε ολόκληρη τη σύνθεση.
Τα στοιχεία αυτά γνωστά από την αρχαιότητα, εφαρμόστηκαν από τους Έλληνες γλύπτες και αρχιτέκτονες Φειδία και Ικτίνο, από καλλιτέχνες της Αναγέννησης όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι και Μιχαήλ Άγγελος και απασχόλησαν μαθηματικούς όπως ο Ευκλείδης, ο Fibonacci κ.α.
Παρθενώνας & χρυσή τομή
Στο σχέδιο του Παρθενώνα δεν υπάρχει ούτε µία ευθεία γραμμή αλλά παντού συναντάμε απαλές καμπύλες. Το χρυσό ορθογώνιο εμφανίζεται συνέχεια στην κατασκευή του Παρθενώνα και στις αναλογίες του συναντάμε το χρυσό αριθμό “Φ”. Λέγεται πως το γράμμα “Φ” δόθηκε χάριν του Φειδία του μεγάλου αυτού αρχιτέκτονα και γλύπτη, καθώς ήταν αυτός που χρησιμοποίησε τον χρυσό κανόνα για να ολοκληρώσει την απόλυτη αρμονία του.
Le Corbusier & Villa Stein
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα για χρυσή τομή και ο Ελβετός αρχιτέκτονας Le Corbusier, o οποίος σε πολλά από τα έργα του εφήρμοσε την χρυσή τομή και συνεισέφερε σε αυτό που καλείται σήμερα μοντερνισμός. Η πίστη του στη μαθηματική τάξη του σύμπαντος ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χρυσή αναλογία και τη σειρά Fibonacci.Εστίασε τη φιλοσοφία του σχεδιασμού του σε συστήματα αρμονίας και αναλογίας. Υπό αυτή τη συλλογιστική ενέταξε και χρησιμοποίησε ως αφετηρία για να βελτιώσει την εμφάνιση και τη λειτουργία της αρχιτεκτονικής τον «Άνθρωπο του Βιτρούβιου» του Leonardo Da Vinci, έργο το οποίο αναδεικνύει τις χρυσές αναλογίες του ανθρώπινου σώματος.
Villa Stein
Ένα από τα κτήρια στα οποία εμφανίζετε η παραπάνω λογική, είναι και η Villa Stein στη Γαλλία η οποία σχεδιάστηκε το 1927 από τον μεγάλο αυτόν αρχιτέκτονα. Στο έργο αυτό εντοπίζουμε παντού το χρυσό ορθογώνιο. Ένα πρώτο στοιχείο είναι η ορθογώνια κάτοψη της βίλας, το υψόμετρο, και η εσωτερική δομή που προσεγγίζονται από ορθογώνια με χρυσές αναλογίες.
Επομένως από την αρχαιότητα έως και τη σύγχρονη εποχή όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες, ως άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους σε ολότητα, αλληλεπιδρούν, επηρεάζονται, διαμορφώνονται και τελικώς πλάθονται και αναπλάττονται, δημιουργώντας κατά αυτόν τον τρόπο την αρχιτεκτονική τάση βάση της χρυσής αναλογίας.
Εν κατακλείδι ο χρυσός κανόνας καθοδηγεί την αρχιτεκτονική και όλες τις υπόλοιπες μορφές των τεχνών, καθώς κυρίαρχο στοιχείο και αφετηρία του είναι η φύση, το σύμπαν, οι φυσικές αναλογίες και προεκτάσεις τους. Κατά την εφαρμογή του στη σύγχρονη αρχιτεκτονική προσαρμόζεται στις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις προτάσσοντας ως κύριο μέλημά του την ανάδειξη της ιδεώδους ομορφιάς σε ολόκληρο το φάσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
