Ο σχεδιασμός κτηρίων θα πρέπει να ενθουσιάζει και να αλληλεπιδρά με τους χρήστες στους οποίους απευθύνεται, να παντρεύει την κοινωνική και περιβαλλοντική ευθύνη με την αισθητική φιλοδοξία, να επιτυγχάνει τη σύνδεση με τον τόπο και πάνω απ’ όλα να προκαλεί τη φαντασία. Η τέχνη αυτή έχει να παρουσιάσει μερικά ιδιαίτερα δείγματα αρχιτεκτονικής την δεκαετία που αφήσαμε πίσω μας.
The children’s Village//Formoso do Araguaia, Brasil//Rosenbaum + Aleph Zero//2017
Σχολικό σύμπλεγμα 25.000 τετραγωνικών μέτρων που βρίσκεται στην άκρη τροπικού δάσους στη βόρεια Βραζιλία, κέρδισε το βραβείο RIBA για το 2018 και είναι σχεδιασμένο από τα αρχιτεκτονικά γραφεία Aleph Zero και Scott Rosenbaum Architecture. Μπορεί να φιλοξενεί έως 540 παιδιά, τα οποία προέρχονται από απομακρυσμένα μέρη της χώρας όπου δεν υπάρχει σχολείο.
Σκοπός του σχεδιασμού ήταν τα παιδιά να αντιλαμβάνονται τον χώρο ως «ένα σπίτι μακριά από το σπίτι». Υπαίθριοι και ημιυπαίθριοι χώροι, αίθρια και εντυπωσιακά στέγαστρα, με κυρίαρχο υλικό το ξύλο δημιουργούν ένα εξαιρετικό περιβάλλον, σχεδιασμένο για να βελτιώσει τη ζωή και την ευημερία των παιδιών του σχολείου, αναδεικνύοντας παράλληλα τον ρόλο της αρχιτεκτονικής τέχνης ως εργαλείο για κοινωνικό μετασχηματισμό.
The Heydar Aliyev Center//Baku, Azerbaijan//Zaha Hadid Architects//2013
Πιθανότατα το πλέον αντιπροσωπευτικό κτήριο της Zaha Hadid, μιας από τις σημαντικότερες αρχιτέκτονες της εποχής της, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα δείγματα αρχιτεκτονικής. Το σύμπλεγμα κτηρίων σχεδιάστηκε με σκοπό να γίνει ο κύριος πόλος της πολιτιστικής δραστηριότητας της πρωτεύουσας του Αζερμπαϊτζάν και ταυτόχρονα να διαφοροποιηθεί από την αυστηρή σοβιετική αρχιτεκτονική που υπάρχει παντού στην πόλη, εκφράζοντας ένα κράτος που κοιτάει στο μέλλον.
Η βασική συνθετική αρχή εδώ, είναι η δημιουργία μιας ρευστής σχέσης μεταξύ του κτηρίου του υπαίθριου χώρου που το περιβάλλει. Έτσι με τις μοναδικές καμπύλες του, το κτήριο αναδιπλώνεται και δημιουργεί τους δημόσιους χώρους που υποδέχονται τον επισκέπτη. Ακόμη παρατηρώντας το καλύτερα, μπορεί κάποιος να αναλογιστεί τα βήματα που έχει πραγματοποιήσει η αρχιτεκτονική σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες για να μπορεί να υλοποιηθεί ένα τέτοιο κτήριο.
Villa Verde Housing//Constitution, Chile//Elemental Architects//2010
Εδώ έχουμε ένα παράδειγμα που καταδεικνύει τον ρόλο της αρχιτεκτονικής και πως αυτή είναι συνδεδεμένη με την κοινωνία και τα προβλήματα που σε αυτή εμφανίζονται. Ένας σεισμός 8.8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ είναι η αιτία για τον θάνατο περισσότερων από 350 ανθρώπων και για την καταστροφή του 75% των κτηρίων της πόλης Constitucion στη Χιλή τον Φεβρουάριο του 2010. Με σκοπό την ανοικοδόμηση της πόλης o αρχιτέκτονας Alejandro Aravena έχει μία καταπληκτική ιδέα, προτείνει την κατασκευή κατοικιών κατά το ήμισυ. Δηλαδή να κατασκευαστούν πλήρεις κατοικίες που να είναι λειτουργικές και κατοικίσημες αλλά να υπάρχει η δυνατότητα ο ιδιοκτήτης να συνεχίσει, αν επιθυμεί, την κατασκευή όπως αυτός θα ήθελε, με το δικό του ρυθμό και τα δικά του έξοδα.
Το αποτέλεσμα ήταν να κατασκευαστούν κατοικίες πού ήταν μεγαλύτερες και καλύτερες από αυτό που θα μπορούσε η πολιτεία να προσφέρει, ενώ ταυτόχρονα δεν θα έμοιαζαν με το κλασικό επαναλαμβανόμενο μοτίβο αντίστοιχων περιπτώσεων καθώς ο καθένας συνεχίζει τον σχεδιασμό όπως θέλει, δημιουργώντας ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα.
Elbphilharmonie//Hamburg, Germany//Herzog & de Meuron//2016
Το Elbphilharmonie είναι ένα κτήριο που φιλοξενεί χρήσεις σχετικές με τον ήχο, όπως αίθουσες για την φιλαρμονική, συναυλιακούς χώρους αλλά και χρήσεις για όλη την πόλη. Επίσης ένα από τα χαρακτηριστικά δείγματα αρχιτεκτονικής της δεκαετίας, βρίσκεται στην περιοχή Hafencity του Αμβούργου στη Γερμανία και διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες και ακουστικώς προηγμένες αίθουσες συναυλιών στον κόσμο.
Στο ήδη υπάρχον κτήριο μιας παλιάς αποθήκης της πόλης, το αρχιτεκτονικό γραφείο Herzog & de Meuron σχεδίασε ένα νέο κτήριο που θα εδράζεται πάνω ακριβώς στο παλαιότερο. Βασική ιδέα πίσω από αυτή την αντιμετώπιση ήταν ο συμβολισμός μιας μικρής πόλης και οι αντιθέσεις που συνεχώς συναντά κανείς σε αυτή. Όπως σε μία πόλη βρίσκεις αναφορές σε διάφορες χρονολογίες και αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, έτσι και στο κτήριο της φιλαρμονικής έχουμε τον παλαιό και αυστηρό όγκο στο κάτω μέρος και τον σύγχρονο, εμβληματικό όγκο με τις έντονες καμπυλότητες και τα ιδιαίτερα ανοίγματα στο πάνω μέρος.
The Cineroleum//London, UK//Assemble Architects//2010
Το συγκεκριμένο αρχιτεκτονικό project αποτελεί το παράδειγμα για το πως η αρχιτεκτονική μπορεί να προσαρμοστεί και να δώσει λύσεις εκεί που κανείς δεν φαντάζεται. Το όνομα προέρχεται από τις λέξεις cinema+petroleum=cineroleum και αυτό γιατί πρόκειται για σινεμά σε χώρο που βρισκόταν ένα εγκαταλελειμμένο βενζινάδικο. Η μετάλλαξη ενός χώρου με τόσο συγκεκριμένη χρήση όπως ένα βενζινάδικο σε κάτι εντελώς διαφορετικό όπως ένα χώρος παρακολούθησης ταινιών, που θα είναι ξανά λειτουργικός, ήταν και ο κύριος στόχος πίσω από τον σχεδιασμό.
Ακόμη, σκοπός ήταν να αναδείξει το γεγονός πως θα μπορούσε να υπάρχει μέλλον για τα περίπου 4.000 εγκαταλελειμμένα βενζινάδικα που υπάρχουν στην Αγγλία. Επίσης, όλο το εγχείρημα ήταν συμμετοχικό, καθώς κατασκευάστηκε από 1000 άτομα-εθελοντές με το κύριο χαρακτηριστικό του να είναι μία μεγάλη κουρτίνα που απομονώνει τον χώρο από τον πολυσύχναστο δρόμο, έτσι ώστε να δημιουργήσει τον χώρο για τον επισκέπτη αλλά και για τον περιπατητή του πεζοδρομίου.
