
Ο Νίκος Σταμπολίδης θα αποχαιρετίσει το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης με μία μοναδική έκθεση, με τίτλο, «Κάλλος. Η Υπέρτατη Ομορφιά». Η έκθεση θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο μήνα, σε μία χρονική περίοδο που όπως αναμένεται, ο διακεκριμένος αρχαιολόγος θα αναλάβει τη γενική διεύθυνση του Μουσείου Ακροπόλεως.
Μια αριστουργηματική έκθεση
Και αυτή η έκθεση θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά των εκθέσεων στις οποίες ο Νίκος Σταμπολίδης, ως διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, είχε συνηθίσει το κοινό. Ένα στέρεο κεντρικό πυρήνα, σύνθεση αμέτρητων ιστοριών, παρουσίαση σπουδαίων εκθεμάτων από το εξωτερικό. Με δυο λόγια, αναμένεται να είναι αριστουργηματική.
Η έκθεση που θα λειτουργήσει από τις 24 Σεπτεμβρίου έως και τις 16 Ιανουαρίου της επόμενης χρονιάς, συζητήθηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Θα παρουσιαστεί και στα δύο κτίρια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, και στην πτέρυγα της οδού Νεοφύτου Δούκα και στο Μέγαρο Σταθάτου.
Προβλέπεται να εκτεθούν διακόσια εβδομήντα τρία αρχαία έργα, αρμοδιότητας των Εφορειών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιολογικής και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, καθώς και δεκαεπτά έργα από Μουσεία της Ιταλίας και του Βατικανού.

Η έννοια του «Κάλλους»
Η αρχαία ελληνική λέξη «Κάλλος» σημαίνει «ομορφιά» και συσχετίζεται τόσο με το γυναικείο όσο και με το ανδρικό φύλο, σύμφωνα με το σκεπτικό του Ν. Σταμπολίδη, όπως παρουσιάστηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό συμβούλιο.
Η έννοια του «Κάλλους», ωστόσο, στην υπέρτατη διάστασή της, δεν είναι απλώς μια λέξη που παραπέμπει μόνο στη σωματική ομορφιά. Είναι ένα ιδεώδες που αναπτύχθηκε στην αρχαία ελληνική σκέψη, εκφράστηκε μέσα από τα ποιήματα των επικών (8ος αι. π.Χ.) και λυρικών (7ος – 6ος αι. π.Χ.) ποιητών και αποκρυσταλλώθηκε σταδιακά στα κείμενα των φιλοσόφων του 5ου/4ου αι. π.Χ. και εξής, οι οποίοι αναφέρθηκαν σε αυτό ως συνδυασμό της φυσικής εμφάνισης και των αρετών της ψυχής.
Σε αυτή τη διάσταση της έννοιας του «Κάλλους» επικεντρώνεται και η έκθεση στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, επιχειρώντας να παρουσιάσει τις διάφορες πτυχές του ιδεώδους αυτού στην καθημερινή ζωή και τη φιλοσοφική σκέψη της αρχαίας Ελλάδας.

Ακολουθώντας τη ροή της έκθεσης και των ενοτήτων της, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, και έπειτα από μια εισαγωγή στην έννοια του «Κάλλους» και στις διάφορες εκφάνσεις της, παρουσιάζονται οι μέθοδοι και τα υλικά μέσα για την απόκτησή του αναφορικά με το σώμα, η διαδικασία, δηλαδή, του καλλωπισμού σε όλα της τα στάδια, με βάση την ομηρική περιγραφή για τον καλλωπισμό της Ήρας στο Ξ’ της Ιλιάδος (λουτρό, χρήση αρωμάτων και αλοιφών, περιποίηση προσώπου και σώματος, κόμμωση, κόσμηση).
«Κάλλος θνητών»
Στην έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης παρουσιάζονται, επίσης, και οι «Καλοί και Καλαί της αρχαιότητας», ο έπαινος, δηλαδή, της φυσικής ομορφιάς νέων, ανδρών και γυναικών, της καθημερινής ζωής στην αρχαία Ελλάδα από τους συγχρόνους τους, μέσα από επιγραφές χαραγμένες επάνω σε αγγεία ή γραμμένες με χρώμα επάνω σε λίθινα αρχιτεκτονικά μέλη.
Η επόμενη ενότητα, είναι αφιερωμένη στο «Κάλλος θνητών» και πλαισιώνονται μυθικές, αλλά και υπαρκτές μορφές της αρχαιότητας, γνωστές για τη φυσική ομορφιά τους, όπως ο Άδωνις και η Ωραία Ελένη, αλλά και ο Μέγας Αλέξανδρος, μαζί με ανώνυμους θνητούς της καθημερινής ζωής.

Στις επόμενες ενότητες, του «Αθλητικού» και του «Ηρωικού κάλλους», αναφέρονται στα πρότυπα σωματικού σε συνδυασμό με το ψυχικό κάλλος κατά την αρχαιότητα, ενώ το πρώτο τμήμα της έκθεσης στην πτέρυγα της Νεοφύτου Δούκα κλείνει με τους «Ωραίους Άωρους»: «Ωραίοι» (<ώρα) είναι οι νέοι που βρίσκονται στην ώρα τους, στο αποκορύφωμα της νεότητάς τους, και «άωροι» αυτοί που η μοίρα τούς πήρε πριν φτάσουν στο σημείο αυτό της ζωής τους.
Το δεύτερο τμήμα της έκθεσης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, το οποίο αναπτύσσεται στο Μέγαρο Σταθάτου, ξεκινά με το «Αρχαϊκό και Κλασσικό/Ελληνιστικό κάλλος», όπου παρουσιάζεται η απόδοση της ανθρώπινης μορφής αλλά και του ήθους της μέσα από μια σειρά έργων εξαιρετικής τέχνης, κυρίως γλυπτών, των αντίστοιχων περιόδων.
Οι «Αρπαγές κάλλους και συνευρέσεις» είναι το θέμα της επόμενης ενότητας, καθώς η έλξη από την ομορφιά των ωραίων ανθρώπων οδηγεί θεούς και ήρωες στο να τους καταδιώξουν και να τους αρπάξουν για να συνευρεθούν μαζί τους ή να τους έχουν για πάντα δικούς τους.
Μια πολυτελή όψη του Κάλλους
Η έκθεση συνεχίζει με τα «Καλλιστεία θεοτήτων», την «Κρίση του Πάρι» για την ανάδειξη της πιο όμορφης θεάς, μια ενότητα που προεξαγγέλλει το «Θεϊκό κάλλος», καθώς η ομορφιά προέρχεται πάντοτε από τους θεούς, οι οποίοι την κατέχουν στον απόλυτο βαθμό.
Τέλος, το «Δαιμονικό κάλλος» αναφέρεται σε μιξογενή όντα, όπως η Σφίγγα, η Μέδουσα, η Σκύλλα, που στην αρχική τους απόδοση στην τέχνη παρουσιάζονται με άγρια και άσχημη όψη, ενώ με την πάροδο των χρόνων εξανθρωπίζονται και αποκτούν ομορφιά.
Ανάμεσα στα έργα που θα εκτεθούν στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης είναι, το κεφάλι αγάλματος Αλεξάνδρου (μετά το 338 π.Χ. από το Μουσείο Ακρόπολης), η «Χιώτισσα» Κόρη καθώς και κεφάλι Κόρης, τμήμα μετόπης του Εκατόμπεδου (όλα από το Μουσείο Ακρόπολης). Χρυσά κοσμήματα κεφαλής με δικτυωτό, χρυσά στεφάνια και άλλα πολλά από πολλά μέρη της Ελλάδας θα δώσουν την πολυτελή όψη του Κάλλους.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
Ύμνος στο «Κάλλος» στη μεγάλη έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης. Ανακτήθηκε από https://anaskafi.blogspot.com/2021/07/blog-post_90.html?fbclid=IwAR3entv4fxlhRLZFKsvRSvKnwPz0ofRXtXu6Clot6djvPAd3DVYvde7KbFg (Τελευταία προβολή 19/07/2021)
Αρχαίο Κάλλος αθάνατο και Υπέρτατη Ομορφια στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Ανακτήθηκε από https://www.liberal.gr/politismos/archaio-kallos-athanato-kai-upertati-omorfia-sto-mouseio-kukladikis-technis/390934 (Τελευταία προβολή 19/07/2021)