Οι Ναβαταίοι, μια πανάρχαια φυλή, είχαν αναπτύξει τον πολιτισμό τους στη Βόρεια Αραβία από τον 4ο π.Χ. αιώνα, μέχρι το 106 μ.Χ. Αξίζει να σημειωθεί ότι, πριν εγκατασταθούν σε περιοχές όπως η νότια Ιορδανία, η έρημος Νεγκέβ, καθώς και η βόρεια Αραβία, οι Ναβαταίοι ήταν, αρχικά, νομάδες.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι, παρά την έκταση της αυτοκρατορίας τους στην έρημο, είχαν καταφέρει να αναπτύξουν εντυπωσιακές μεθόδους, όχι μόνο συντήρησης, αλλά και διαχείρισης του νερού, ενώ παράλληλα, είχαν τόσο ικανούς μηχανικούς, που μπορούσαν να δημιουργήσουν από δίκτυα φραγμάτων, μέχρι κανάλια και δεξαμενές.
Επιπλέον, ήταν ιδιαίτερα ικανοί και στο εμπόριο, καθώς οι εμπορικές τους σχέσεις είχαν εξαπλωθεί, τόσο με τους Έλληνες, τους Ρωμαίους και τους Αιγυπτίους, όσο και με την Ινδούς, τους Σύρους, αλλά και άλλους πολιτισμούς της Ασίας.
Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια των εμπορικών συναλλαγών τους συμπεριλαμβάνονταν τα μπαχαρικά, το θυμίαμα, ο χρυσός, τα ζώα και πολλά άλλα, με την πρωτεύουσά τους, την Πέτρα, να αναδεικνύεται σε σημαντικό εμπορικό κέντρο.
Όσον αφορά τη γλώσσα, θεωρείται ότι μιλούσαν μία διάλεκτο, που ήταν αραβική, ενώ θεωρείται, επίσης, ότι αργότερα υιοθέτησαν και τα αραμαϊκά, ενώ αξιοθαύμαστη είναι και η απουσία των δούλων, καθώς οι εργασίες μοιραζόντουσαν από όλα τα μέλη της οικογένειας.
Επιπλέον, ένα πάνθεον θεοτήτων αποτελούσε τη λατρεία τους, όπως ήταν, για παράδειγμα, ο θεός τους ήλιου Ντούσαρα, καθώς και η θεά Αλάτ.
Αναφορικά με την αρχιτεκτονική τους παράδοση, οι Ναβαταίοι ήταν επηρεασμένοι, όχι μόνο από πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, αλλά και από τους Έλληνες, ενώ ο όγκος των κειμένων τους και η γραμματεία τους, δυστυχώς, δεν έχει βρεθεί ακόμα σε σημαντικό βαθμό.
Επίσης, σχετικά πρόσφατα, επιστήμονες, με ειδίκευση στην υποβρύχια αρχαιολογία, ανακάλυψαν δύο μαρμάρινους βωμούς από έναν βυθισμένο ναό τους.
Πιο συγκεκριμένα, τα απομεινάρια του ναού βρίσκονται στη χερσόνησο της Φλεγραίας στα ανοιχτά του Ποτσουόλι στην ιταλική περιοχή της Καμπανίας, ενώ το Ποτσουόλι, γνωστό τότε και ως Πετεόλι, ήταν το πιο κομβικό σημείο για την εξαγωγή των αγαθών από την Καμπανία.
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να αναφερθεί ότι εκτός από την Πέτρα της Ιορδανίας που ήταν η πρωτεύουσά τους, όπως προαναφέρθηκε, σημαντικό κέντρο ήταν και η Έγρα στη Σαουδική Αραβία.
Με λίγα λόγια, η Έγρα, ως ο μεγαλύτερος και νοτιότερος οικισμός τους, ήταν επίσης ένα πολυσύχναστο εμπορικό κέντρο, ενώ παράλληλα, είχαν καταφέρει να συνδυάσουν και την αρχιτεκτονική τους με απόλυτη λαμπρότητα.
Στην ουσία, οι Ναβαταίοι μπόρεσαν να δημιουργήσουν ένα μείγμα ανθρωπογενών θαυμάτων, που ήταν αρμονικό, συνδυάζοντας τις δομές τους με το φυσικό τοπίο και αναδεικνύοντας την εκπληκτική ομορφιά της ερήμου.
Παράλληλα, είχαν αναπτύξει μία εξαιρετική υδραυλική μηχανική που, όχι μόνο είναι εμφανής σε όλη την περιοχή, αλλά δείχνει και την ικανότητά τους στην εξασφάλιση μιας παροχής νερού, που ήταν βιώσιμη σε μία άνυδρη περιοχή.
Τελικά, παρά το γεγονός ότι ήταν, γενικά, ανεξάρτητοι και παρά τις συγκρούσεις, το τέλος του πολιτισμού τους ήρθε όταν κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους, επί του αυτοκράτορα Τραϊανού, κατά τις αρχές του 2ου αιώνα μ.Χ.
Πηγές:
Νικήτας, Σ. (2023). Αρχαιολόγοι Ανακάλυψαν Βυθισμένο Ναό των Ναβαταίων στο Ποτσουόλι. HuffPost. Ανακτήθηκε από: https://www.huffingtonpost.gr/entry/archaioloyoi-anakalepsan-vethismeno-nao-ton-navataion-sto-potsoeoli_gr_6437c590e4b03031958ba19f (τελευταία πρόσβαση: 9/12/2024).
Μαυραγάνης, Κ. (2019). Τα Μυστικά των Ναβαταίων: Ένας Μυστηριώδης Αρχαίος Πολιτισμός Αποκαλύπτεται στη Σαουδική Αραβία. HuffPost. Ανακτήθηκε από: https://www.huffingtonpost.gr/entry/ta-mestika-ton-navataion-enas-mesteriodes-archaios-politismos-apokaleptetai-ste-saoedike-aravia_gr_5d9646a8e4b0da7f6623948f (τελευταία πρόσβαση: 9/12/2024).
Μακρής, Σ. (χ.χ.). Τα Μυστικά της Hegra και οι Μυστηριώδεις Ναβαταίοι. Διαδραστικά. Ανακτήθηκε από: https://www.diadrastika.com/2023/08/hegra.html (τελευταία πρόσβαση: 9/12/2024).
