Άγιοι Δέκα

Οι Άγιοι Δέκα είναι ηπειρωτικός οικισμός της Κεντρικής Κέρκυρας. Ειδικότερα, οι Άγιοι Δέκα απέχουν 11 χιλιόμετρα από την πόλη της Κέρκυρας προς το Νότιο μέρος του νησιού. Επίσης, έχουν υψόμετρο 150 μέτρων και 481 κατοίκους και διοικητικά ανήκουν στην ομώνυμη τοπική κοινότητα του Δήμου Αχιλλείων και είναι από χωριά της Κέρκυρας που ξεχωρίζουν για το σημαντικό ιστορικό υπόβαθρο. Οι Άγιοι Δέκα, ακόμη, αποτελούν ένα τυπικό κερκυραϊκό χωριό, με τα παλαιά αγροτικά του σπίτια αλλά και σύγχρονα οικοδομήματα.
Άγιοι Δέκα – Ιστορικά Στοιχεία
Το χωριό δημιουργήθηκε από πρόσφυγες της Κρήτης που μετοίκησαν στην Κέρκυρα και σε άλλα μέρη. Αυτό συνέβη όταν οι Άραβες κατέλαβαν την Κρήτη δηλαδή, το 823. Ειδικότερα, οι Άγιοι Δέκα πήραν το όνομά τους από την εικόνα των Αγίων Δέκα μαρτύρων των εν Κρήτη μαρτυρησάντων. Αυτή την εικόνα, λοιπόν, την έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Κρήτη.
Άγιοι Δέκα – Μονή Αναλήψεως
Το όρος των Αγίων Δέκα έχει ύψος 576 μέτρων. Επίσης, το αρχικό όνομα του όρους ήταν Γαλίσιον ή Γαλίκιον όρος, όπου στην κορυφή του υπάρχει η μονή της Αναλήψεως. Αξιοσημείωτο είναι ότι, η οικογένεια Φιομάχου που είχε τη μονή στα μέσα του 16ου αιώνα την πούλησε στην οικογένεια Μορέλλο Τζουστινιάν. Στη συνέχεια, το 1965 ο κόμης Ιωάννης Μορέλλο Τζουστινιάν με τις αδελφές του πούλησαν τη μονή στον ιερομόναχο από την Κρήτη Νικόδημο Καροφυλάτο. Τέλος, το 1978 οι Δημοκρατικοί Γάλλοι εδήμευσαν τη μονή.
Το 1901 στην Κέρκυρα κυκλοφόρησε ένα διαφημιστικό μονόφυλλο με τίτλο: «Το αξιοσημείωτο όρος των Αγίων Δέκα». Αυτό το μονόφυλλο αναφέρει, για παράδειγμα, πως «από το όρος των Αγίων Δέκα βλέπει κανείς τας ετέρας Ιονίους Νήσους, αλλά εν καθαρά ατμοσφαίρα και αυτήν την νήσον Μάλτα». Επίσης, το φυλλάδιο αναφέρει πως η μονή της Αναλήψεως είναι «διευθυνομένη υπό του φιλοπονεστάτου και τιμιωτάτου Ηγουμένου μοναχού Καλλίνικου Βαρότση». Τέλος, το φυλλάδιο αναφέρει: «Βεβαιούμεν πάντα επισκεπτόμενον ότι επεριγραπτικωτέρα έσεται η ευχαρίστησις της ως είρηται επισκέψεως και περιηγήσεως του μέρους τούτου. Εν Κέρκυρα τη 21 Ιουλίου 1901, εις περιηγητής».
Άγιοι Δέκα – Ξεχωριστές προσωπικότητες
Ο Ερωτόκριτος Μωραΐτης, είναι ο τρίτη σπουδαία και γνωστή προσωπικότητα. Γεννήθηκε το 1895 και απεβίωσε το 1978. Εργάσθηκε ως ιατροφιλόσοφος με σπουδές στην Πάδοβα της Ιταλίας. Αξιοσημείωτο είναι ότι έφερε στο φως άγνωστα στοιχεία για τους ενδοκρινείς αδένες. Υπήρξε αγωνιστής για το δίκαιο και τη δημοκρατία και πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Αυτόνομου Οργανισμού Αγροτικής Πίστεως στην Κέρκυρα το 1929. Τέλος, ο τάφος του σώζεται στο νεκροταφείο του χωριού.
Άγιοι Δέκα – Εκκλησίες και σημαντικοί επισκέπτες

Στο χωριό των Αγίων Δέκα υπάρχουν αρκετές εκκλησίες, όπως ο Ιερός Ναός Αγίων Δέκα, ο Άγιος Σπυρίδωνας, η Παναγία η Οδηγήτρια, ο Άγιος Ιάκωβος. Επίσης, άλλες εκκλησίες του χωριού είναι: ο Άγιος Στυλιανός, ο Άγιος Νικόλαος Πέτρας, ο Άγιος Δημήτριος, ο Παντοκράτορας και ο Προφήτης Ηλίας.
Άγιοι Δέκα – Πανηγύρια – Λιτανείες – Εκδηλώσεις
Στο χωριό των Αγίων Δέκα πραγματοποιούνται τρία πανηγύρια στη διάρκεια κάθε χρονιάς, του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου, του Παντοκράτορος στις 5 Αυγούστου, παραμονή της γιορτής του Σωτήρος και το πανηγύρι της Οδηγήτριας στις 23 Αυγούστου. Το πανηγύρι του Σωτήρος είναι από τα πιο δημοφιλή στην ευρύτερη περιοχή και λαμβάνει χώρα στον αύλιο χώρο της ομώνυμης εκκλησίας στην κορυφή του βουνού. Την παραμονή για το πανηγύρι της Οδηγήτριας στις 22 Αυγούστου πραγματοποιείται στο χωριό η περιφορά του επιταφίου.
Την περίοδο του Πάσχα, στους Αγίους Δέκα, εκτός από τον επιτάφιο λαμβάνουν χώρα δύο ακόμα λιτανείες. Τη Δευτέρα του Πάσχα, όπου από νωρίς το πρωί τελείται η λειτουργεία στον Ιερό Ναό Παντοκράτορος στο βουνό και ύστερα γίνεται η λιτανεία της εικόνας της Παναγίας προς τον Ιερό Ναό Οδηγήτριας. Επίσης την Κυριακή του Θωμά πραγματοποιείται η λιτανεία της εικόνας της Ανάστασης προς τον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου.
Άγιοι Δέκα – Αξιοθέατα και Έθιμα
Υπάρχουν σημεία στο χωριό των Αγίων Δέκα που μπορεί κανείς να σταθεί και να απολαύσει μία υπέροχη και μαγευτική θέα. Τέτοια σημεία είναι: η θέση Αλώνι και το ξέφωτο Νίκανδρου. Αξιοσημείωτο είναι ότι, παλιότερα υπήρχαν πολλά ελαιοτριβεία στο χωριό, τώρα αυτό που δεσπόζει είναι το ελαιοτριβείο «Αφών Γρηγορόπουλου» με τη χαρακτηριστική επιγραφή που έχει χαραγμένη την επωνυμία του σε πέτρα. Στο χωριό, επίσης, υπάρχουν πολλά παλιά σπίτια τυπικής αρχιτεκτονικής της κερκυραϊκής υπαίθρου.
Τη Μεγάλη Πέμπτη αναβιώνει στο χωριό το έθιμο Τριζονιών. Αυτό το έθιμο, λοιπόν, είναι ένα πολύ παλιό έθιμο του χωριού στο οποίο τα παιδιά ανεβαίνουν στη θέση Σκαφιδούλη στους πρόποδες του βουνού. Επίσης, την Παραμονή του Αγίου Σπυρίδωνος στις 11 Δεκεμβρίου και την Παραμονή των Αγίων Δέκα στις 22 Δεκεμβρίου στο προαύλιο των δύο εκκλησιών ανάβουν μεγάλη φωτιά για να ξορκίσουν το κακό.
Άγιοι Δέκα – Σύλλογος και Δράσεις
Πηγές:
- Άγιοι Δέκα Κέρκυρας – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Άγιοι Δέκα (www.corfuhistory.eu) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Άγιοι Δέκα (routesofdiscovery.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Θωμάς Παλαιολόγος – Βικιπαίδεια (en.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Ζωχιός Γεράσιμος (1811 – 1881) (liksouri.reasonablegraph.org) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Ιωάννης Ζωχιός – Βικιπαίδεια (el.wikipedia.org) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Ιερά μονή Παντοκράτορα Αγίων Δέκα, Ανάληψη Γαλήσιου όρους (imcorfu.gr) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Oscar Wilde 1854 – 1900 (www.poetryfoundation.org) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Βραδιά Καντάδας στους Αγίους Δέκα (enimerosi.com) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.
- Πολιτιστικός Μορφωτικός Σύλλογος Αγίων Δέκα (www.facebook.com) / Τελευταία πρόσβαση: 17/1/2025.