Με την παγκόσμια ημέρα γυναίκας να πλησιάζει και την όλη κίνηση της στήλης για την ανάδειξη κινηματογραφικών ιστοριών για γυναίκες που άλλαξαν τον κόσμο, προσπάθησα να βρω αυτή τη μια ταινία για την γυναίκα που ενέπνευσε το κοινό. Μπορεί να μην ήταν για μια μεγάλη καλλιτέχνιδα ή μια πολιτικό ή τέλος πάντων για κάποιον άνθρωπο που άφησε ιστορία, το «All About My Mother» του Αλμοδοβάρ όμως έβαλε τη γυναίκα στο επίκεντρο και ήταν όσο αληθινό το χρειαζόμασταν.
Ο Αλμοδοβάρ μας ταξιδεύει για άλλη μια φορά στην Ισπανία, όπου και βρίσκουμε τη Manuela (της εξαιρετικής Cecilia Roth), μια εργαζόμενη σε ένα νοσοκομείο με ξεκάθαρες αρτιστικές τάσεις. Η Manuela ζει με τον 18χρονο γιο της Esteban, για τον οποίο προγραμματίζει ως γενέθλιο δώρο, να τον πάει σε μια παράσταση της πασίγνωστης ηθοποιού Huma Rojo (Marisa Paredes). Εκεί χτυπά και η πρώτη τραγωδία. Όταν ο Esteban δει τη Rojo στον δρόμο και τρέξει να της ζητήσει ένα αυτόγραφο, παρασύρεται από ένα αυτοκίνητο και αυτό τον αφήνει σε κρίσιμη κατάσταση.
Λίγο παραπάνω μίλησα για τις αρτιστικές τάσεις της Manuela, αλλά δεν ήταν απλώς πληροφοριακή αναφορά. Στο νοσοκομείο που δούλευε, πολλές φορές πρωταγωνιστούσε σε βίντεο με σκοπό να προσκαλέσει ανθρώπους να γίνουν δωρητές οργάνων. Τα βίντεο λοιπόν, όπου παίζει τη μητέρα ή τη σύζυγο που θρηνεί, μέσα σε καταστάσεις τραγικής ειρωνείας ζωντανεύουν καθώς πλέον η ίδια πρέπει να βρει δωρεά για τον γιο της. Ξεκινάει λοιπόν μια οδύσσεια για να βρει τον βιολογικό πατέρα του Esteban, που για 18 χρόνια είχε προσπαθήσει να διαγράψει την ύπαρξη του για τον γιο της. Στο ταξίδι αυτό βασίζεται και όλη η ταινία, γνωρίζοντας μας τις καθημερινές, εξαιρετικά γραμμένες πρωταγωνίστριες του «All About My Mother».
Εδώ βιώνουμε και το μεγάλο plot twist της ταινίας. Όταν επιτέλους η Manuela βρίσκει τον πατέρα του Esteban, έρχεται αντιμέτωπη με κάτι που ομολογουμένως δεν περίμενε. Ο πατέρας είναι πλέον μια τρανσέξουαλ γυναίκα που εκδίδει τον εαυτό της με το όνομα Lola. Μέσω της Lola ερχόμαστε σε επαφή με άλλους δύο θηλυκούς χαρακτήρες. Αρχικά την Agrado, μια ακόμη τρανσέξουαλ την οποία έχει κλέψει η Lola και στη συνέχεια μια καλόγρια που έχει μείνει έγκυος αλλά και οροθετική. Και αν μέχρι στιγμής αναρωτιόσασταν που είναι η Penelope Cruz στην ταινία, πήρες μόλις την απάντηση σου. Η μούσα του Ισπανού σκηνοθέτη παίζει την καλόγρια που αναφέραμε παραπάνω. Η παρουσίαση των χαρακτήρων ολοκληρώνεται με την επανεμφάνιση της Huma Rojo, η οποία αποκαλύπτει την τοξικομανή ερωμένη της.
Όπως καταλάβατε, η ταινία περιστρέφεται αποκλειστικά γύρω από γυναικείους χαρακτήρες, με τον Esteban να αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση, ο ρόλος του οποίου όμως είναι ελάχιστος. Ο Αλμοδοβάρ βέβαια σε κανένα σημείο της ταινίας δεν έδωσε την εντύπωση, ότι προσπαθεί να περάσει μια άποψη ή μια στάση πλαισιώνοντας το κάστ του σχεδόν αποκλειστικά με γυναικείους χαρακτήρες. Το αποτέλεσμα όμως αποτελεί μια εξαιρετική ωδή στη γυναικεία δυναμική, τη διαφορετικότητα και την εσωτερική δύναμη του θηλυκού φύλου που χρειάστηκε, χρειάζεται και θα χρειάζεται για να αντιμετωπιστούν οι κοινωνικές «δυσκολίες».
Εμπλουτισμένη με εμφανή κωμικά στοιχεία μέσα στη γενικότερη τραγικότητα που χαρακτηρίζει την ταινία, η ιστορία του Αλμοδοβάρ για την πιο ετερόκλητη «παρέα» γυναικών μιλάει στο κοινό και αποτελεί μια συναισθηματική γιορτή για τον δυναμισμό των γυναικών μέσα σε καταστάσεις συνεχούς κακουχίας. Η νοσοκόμα, η καλόγρια, η πόρνη αλλά και η celebrity είναι γυναίκες που όχι απλά βλέπουμε καθημερινά αλλά πολλές φορές αποτελούν τη μητέρα, τη φίλη, την ερωμένη κλπ.
Μπορεί το «All About My Mother» να μην είναι μια ταινία για γυναικείους χαρακτήρες που άλλαξαν τον κόσμο σαν την Έριν Μπρόκοβιτς ή τις Σουφραζέτες, αποτελεί όμως ένα εξαιρετικό παράδειγμα αντιπροσώπευσης του γυναικείου φύλου. Και επειδή μιλήσαμε αποκλειστικά για το περιεχόμενο της, δεν είναι λίγο αυτό που κατάφερε και «εξωαγωνιστικά». Σχεδόν 20 χρόνια πίσω δεν ήταν και το πιο συχνό φαινόμενο να βλέπουμε παραγωγές αποκλειστικά πλαισιωμένες από γυναικείους, δυνατούς χαρακτήρες. Η ταινία του θρυλικού σκηνοθέτη όμως όχι απλά κέρδισε τη συντριπτική πλειοψηφία των κριτικών και του κοινού, αλλά έφτασε μέχρι τα Όσκαρ, όπου και κέρδισε ασυζητητί το βραβείο ξενόγλωσσου κινηματογράφου. Χρησιμοποιήσαμε ως αφορμή τη παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, αλλά όποτε βρείτε χρόνο βάλτε να δείτε ή να ξαναδείτε το «All About My Mother», δεν θα το μετανιώσετε.
