Πηγή εικόνας: www.alkizei.com
Η Άλκη Ζέη, η πολυαγαπημένη συγγραφέας και πεζογράφος υπήρξε ιδιαίτερη αγαπητή στο εφηβικό και ενήλικο αναγνωστικό κοινό και ξεχώρισε ως μια από τις σπουδαιότερες λογοτεχνικές προσωπικότητες της ελληνικής λογοτεχνικής πραγματικότητας. Το έργο της αρκετά μεγάλο και γνωστό στο ευρύ κοινό καθώς η σημερινή γενιά έχει την ευκαιρία να γνωρίσει τα κείμενα της και μέσα από τα σχολικά βιβλία.
Πηγή εικόνας: www.alkizei.com
Βιογραφία
Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1923. Οι γονείς της είχαν νησιώτικη καταγωγή, καθώς ο πατέρας καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από την Σάμο. Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε στο νησί της μητέρας της και στη συνέχεια μετακόμισαν στην Άθηνα επειδή θα ξεκινούσαν τα σχολικά της χρόνια. Στη συνέχεια, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου αλλά και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.
Για κάποιο χρονικό διάστημα, η Άλκη Ζέη θα ζήσει ως πολιτικός πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση (1954-1964) και στη συνέχεια μετά το 1964, θα επιστρέψει στην Ελλάδα μαζί με την οικογένεια της. Όμως, σύντομα και συγκεκριμένα το 1967, θα αναγκαστούν να απομακρυνθούν πάλι από τη χώρα εξαίτιας της Χόυντας και των δυσμενών συνθηκών που επικρατούσαν τότε στη χώρα. Ο τελικός προορισμός τους δεν είναι ο ίδιος, καθώς αυτη τη φορά μεταβαίνουν στην Γαλλία και συγκεκριμένα στο Παρίσι. Θα επιστρέψουν, ωστόσο στην Ελλάδα, μετά το τέλος της δικτακτορίας.
Η Άλκη Ζέη πραγματοποίησε έναν γάμο με τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά, την Ειρήνη και τον Πέτρο.
Πηγή εικόνας: www.alkizei.com
Η πρώτη επαφή με το γράψιμο
Η ενασχόληση με το γράψιμο ξεκίνησε από τα παιδικά της κιόλας χρόνια. Στα πρώτα χρόνια του δημοτικού σχολείου, η Άλκη Ζέη γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο αλλά και άλλα είδη λογοτεχνικού λόγου, όπως νουβέλες και διηγήματα, τα οποία θα δημοσιευόνται σε περιοδικά. Η τριβή με τη συγγραφή θα γίνει εντονότερη ύστερα από την γνωριμία της με τη Διδώ Σωτηρίου, όπου θα τη βοηθήσει να ενστερνιστεί περισσότερο στο γράψιμο. Η επαφή της ωστόσο με το κουκλοθεάτρο, θα δημιουργήσει έναν χαρακτήρα, τον Κλόυβιο. Ο χαρακτήρας αυτός αποτέλεσε έναν από τους πρωταρχικής σημασίας ήρωες του κουκλοθεάτρου <<Μπάρμπα>> , που ίδρυσε η Περράκη – Θεοχάρη.
Το Καπλάνι της Βιτρίνας αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα της Άλκης Ζέη, το οποίο είναι εμπνευσμένο από τα παιδικά της χρόνια και ίσως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και αυτοβιογραφικό. Το βιβλίο αυτό αναμφισβήτητα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κλασικής παιδικής λογοτεχνίας με συνεχείς επανεκδόσεις απο το 1963 που πρωτοκυκλοφόρησε και φέρει πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις από το εξωτερικό.
Πηγή εικόνας: www.blogspot.com
Τα έργα της
Στη συνέχεια , συγγράφει το βιβλίο «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», ένα βιβλίο με κεντρικό άξονα την Κατοχή και την απελευθέρωση. Πέρα από το λογοτεχνικό ταλέντο του συγγραφικού υποκειμένου, αυτό που παράλληλα ξεχωρίζει στα έργα κυρίως τα ιστορικά είναι η προσθήκη του αυτοβιογραφικού στοιχείου των πρωταγωνιστών.
Η Άλκη Ζέη κατάφερε να ενσωματώσει μια νέα τάση στο νεανικό – εφηβικό μυθιστόρημα όχι μόνο από την άποψη του λογοτεχνικού ύφους αλλά και από την προσθήκη του πολιτικού, ιστορικού, κοινωνικού πλαισίου. Το 2003 με το έργο της «Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της» κέρδισε το βραβείο εφηβικού μυθιστορήματος του Κύκλου Ελληνικού παιδικού βιβλίου, ενώ ήταν υποψήφια για άλλα βραβεία και διακρίσεις.
Το 1987, η Άλκη Ζέη έγραψε το έργο «Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα», ένα έργο που περιγράφει την εποχή και τα γεγονότα του 1940-1970. Το έργο αυτό αναντίρρητα, έχει ιστορικές βάσεις αλλά δεν χάνει την λογοτεχνική του χροιά. Έχει χαρακτηριστεί το βιβλίο της τριπλής εξορίας. Το βιβλίο αυτό αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα μεταπολιτευτικά best seller και η κυκλοφορία του επέφερε έντονες αντιδράσεις .
Το 2017, κυκλοφορεί το βιβλίο με τίτλο «Πόσο θα ζήσεις ακόμα γιαγιά;», η οποία στην πραγματικότητα είναι η αθώα ερώτηση των εγγονιών της. Πρόκειται για μια συλλογή αυτοβιογραφικών ιστοριών και ένα ταξίδι στα πιο σημαντικά γεγονότα του 20ου αιώνα.
Πηγή εικόνας: www.blogspot.com
Οι Διακρίσεις
Η Άλκη Ζέη αποτελεί πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας στο εξωτερικό καθώς μεγάλο μέρος του έργου της έχει μεταφραστεί και κυκλοφορεί σε πληθώρα χωρών ανά τον κόσμο. Η Άλκη Ζέη επίσης έχει μεταφράσει από τα γαλλικά, ιταλικά και ρώσικα αρκετά βιβλία.
Το 2010 η Άλκη Ζέη πήρε το βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών για το συνολικό της έργο. Επίσης, το 2012 έγινε επίσημη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου, ενώ το 2014 έγινε επίσημη διδάκτωρ του τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Επιπρόσθετα, η Άλκη Ζέη το 2015 έλαβε το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, μια ιδιαίτερη διάκριση που λαμβάνουν οι άνθρωποι των τεχνών, των γραμμάτων και των επιστημών , ενώ το 2015 έλαβε από την Γαλλία τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).
Ωστόσο, η Άλκη Ζέη απέσπασε και άλλα βραβεία και τιμές για τα λογοτεχνικά της βιβλία και από τον Ελλαδικό χώρο αλλά και από το εξωτερικό.
Πηγή εικόνας: www.alkizei.com
Η πολιτική της δράση
Η Άλκη Ζέη δεν περιόρισε τον εαυτό της μόνο στο πηγαίο λογοτεχνικό ταλέντο της και την άμεση ενασχόληση της με τη συγγραφή. Κατέβαλε ιδιαίτερη προσπάθεια και αγώνα για πληθώρα ανθρώπινων δικαιωμάτων σε δύσκολες εποχές και συνθήκες. Συμμετείχε έντονα και ενεργά στο αριστερό κίνημα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής , διεκδικώντας αξίες όπως η ελευθερία, η δικαιοσύνη , δημοκρατία. Η ίδια δήλωνε πως η χειρότερη περίοδος στη ζωή της ήταν ο Δεκέμβρης του 1944 , : «όταν δεν ήξερες αν θα φας μια σφαίρα στον δρόμο και από που θα σου έρθει», όπως έλεγε.
Πηγή εικόνας: www.schoolpress.sch.gr
Η συγγραφέας Άλκη
Η Άλκη Ζέη, πέρα από τα δυο δικά της παιδιά, έχει μεγαλώσει και αναθρέψει πλήθωρα παιδιών με τα λογοτεχνικά της βιβλία. Αναμφισβήτητα, το έργο της αποτελεί μια σταθερή αξία στα λογοτεχνικά δεδομένα. Το αναγνωστικό της κοινό δεν έχει απαραίτητα ηλικία και αυτό γιατί η ίδια έχει καταφέρει μέσα από τα κειμενά της να μετουσίωσει τα προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις. Είχε το ίδιαιτερο χαρακτηριστικό οι χαρακτήρες της να αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα μέσα από τη δικής της θεώρηση για τα πράγματα, διαχωρίζοντας ωστόσο το αυτοβιογραφικό στοιχείο.
Παρά το γεγονός, ότι τα έργα της δομούνται πάνω σε ένα ιστορικό πλαίσιο , ανάλογα και με τις συνθήκες της επόχης, απώτερος στόχος της δεν ήταν η νουθεσία και ο διδακτισμός του αναγνώστη. Περισσότερο, μια έντιμη προσπάθεια αφύπνισης και τροφής για σκέψη για πληθώρα σύγχρονων και ιδιαίτερης σημασίας θεμάτων και προβλημάτων.
Η Άλκη Ζέη πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου 2020.
Ακολουθεί βίντεο για την Άλκη Ζέη
Πηγές:
Άλκη Ζέη, www.alkizei.com,τελευταία πρόσβαση 21/2/2023
Άλκη Ζέη, www.wikipedia.org, τελευταία πρόσβαση 21/2/2023
Άλκη Ζέη, www.pronews.gr, τελευταία πρόσβαση 21/2/2023