Ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι είναι αναμφισβήτητα μια από τις σημαντικότερες μορφές της μεταπολεμικής μοντέρνας γλυπτικής. Δεν ήταν μόνο γλύπτης, αλλά εξέφρασε, επίσης, το όραμά του μέσω της ζωγραφικής και του σχεδίου.
Τα πρώτα χρόνια του Αλμπέρτο Τζιακομέτι
O Αλμπέρτο Τζιακομέτι γεννήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1901 στο Μποργκόνοβο, ένα μικρό χωριό στην περιοχή Val Bregaglia της Ελβετίας, κοντά στα ιταλικά σύνορα. Το μεγαλύτερο παιδί του Ελβετού ιμπρεσιονιστή ζωγράφου και χαράκτη Giovanni Giacometti (1868-1933) και της Annetta Stampa Stampa, που ήταν η κόρη μιας από τις οικογένειες των γαιοκτημόνων της κοιλάδας. Ο Αλμπέρτο είχε δύο αδέλφια, τον Ντιέγκο και τον Μπρούνο, και μια αδελφή, την Οτίλια.
Όταν ο Τζιακομέτι ήταν δέκα ετών, άρχισε να στέλνει σχέδια με μολύβι και μπογιές στον νονό του, Cuno Amiet, ο οποίος ήταν ζωγράφος του συμβολισμού, και τα περισσότερα σώζονται μέχρι σήμερα. Στα χρόνια που ακολούθησαν, άρχισε να πειραματίζεται με λάδια και νεκρές φύσεις, χρησιμοποιώντας συχνά τα αδέλφια του ως μοντέλα. Δημιούργησε τον πρώτο του πίνακα σε ηλικία δώδεκα ετών.
Τα βήματα στην τέχνη
Ο Αλμπέρτο φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή στο Schiers, κοντά στο Chur, όπου του δόθηκε ένα μικρό στούντιο. Αργότερα, γράφτηκε στην École des Arts Industriels στη Γενεύη και σπούδασε ζωγραφική, σχέδιο και γλυπτική υπό την καθοδήγηση του ζωγράφου David Estoppey και του γλύπτη Maurice Sarkissoff.
Τον Μάιο του 1920, ο Τζιακομέτι ταξίδεψε στην Ιταλία με τον πατέρα του, όπου είδε πίνακες του Jacopo Tintoretto στην Μπιενάλε της Βενετίας, τις τοιχογραφίες του Giotto στην Πάδοβα και την αρχαία αιγυπτιακή τέχνη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Φλωρεντίας. Αμέσως μετά, μετακόμισε στο Παρίσι και παρακολούθησε διάφορα μαθήματα τέχνης και αργότερα άρχισε να παρουσιάζει ενδιαφέρον στον κυβισμό. Το 1926 εξέθεσε το πρώτο του μεγάλο μπρούντζινο γλυπτό έργο, «Spoon Woman» στο Salon des Tuileries.
Το 1921, ο Αλμπέρτο πηγαίνει να ζήσει στη Ρώμη με την οικογένεια του Αντόνιο Τζιακομέτι, ξαδέρφου των γονιών του. Βρίσκει ένα μικρό στούντιο στη Via Ripetta, επισκέπτεται μουσεία και εκκλησίες, και φτιάχνει σχέδια κατά τους παλαιούς δασκάλους. Παρακολουθεί, επίσης, όπερες και συναυλίες, και διαβάζει αρχαίους και σύγχρονους συγγραφείς, οι οποίοι τον εμπνέουν να ζωγραφίζει. Στα τέλη Μαρτίου ή αρχές Απριλίου, ταξιδεύει στη Νάπολη, το Paestum και την Πομπηία, και λίγους μήνες μετά επιστρέφει στη Maloja. Στις 3 Σεπτεμβρίου, ταξιδεύει από το Ίνσμπρουκ στο απομακρυσμένο ορεινό χωριό Madonna di Campiglio με τον Pieter van Meurs, έναν εξηντάχρονο αρχειοφύλακα. Την επόμενη ημέρα, ο van Meurs παθαίνει κρίση και πεθαίνει το ίδιο βράδυ, με τον Τζιακομέτι στο πλευρό του. Ο Τζιακομέτι, που δεν ήταν ακόμη είκοσι ετών, δε θα ξεχάσει ποτέ αυτόν τον θάνατο και δε μπόρεσε ποτέ να κοιμηθεί ξανά χωρίς φως. Μετά από αυτό, επιστρέφει στο Stampa.
Τον Ιούνιο του 1929, μαζί με έργα του Massimo Campigli, η Galerie Jeanne Bucher εκθέτει δύο έργα του Τζιακομέτι: το Gazing Head και Figure. Ο ίδιος γνωρίζεται με τον André Masson, τον Hans Arp, Joan Miró, Max Ernst, Alexander Calder, Jean Lurçat, και Pablo Picasso, καθώς και με Σουρεαλιστές συγγραφείς, όπως ο Λουί Αραγκόν και ο Georges Bataille. Συγκεκριμένα, η φιλία του με τον Πάμπλο Πικάσο κατά τη διάρκεια αυτών των ετών ήταν θεμελιώδης.
Όταν συναντήθηκαν για πρώτη φορά, στους κύκλους των Σουρεαλιστών, οι δύο καλλιτέχνες γνώριζαν και θαύμαζαν ήδη ο ένας το έργο του άλλου. Ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι είχε δει τους πίνακες του Πικάσο, όπως και ο Πικάσο τα γλυπτά του Τζιακομέτι. Μάλιστα, ο Ισπανός καλλιτέχνης είχε παρακολουθήσει την πρώτη παρισινή έκθεση του γλύπτη.
Μεταξύ του 1936 και 1940, ο Τζιακομέτι επικέντρωσε τη γλυπτική του στο ανθρώπινο κεφάλι, εστιάζοντας στο βλέμμα του εικονιζόμενου. Προτιμούσε μοντέλα τα οποία ήταν κοντά, την αδελφή του και την καλλιτέχνιδα Isabel Rawsthorne (τότε γνωστή ως Isabel Delmer). Ακολούθησε μια φάση κατά την οποία τα αγάλματα της Isabel έγιναν τεντωμένα και τα άκρα της επιμηκύνθηκαν. Τον ίδιο καιρό, γνώρισε τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και τον Ζαν-Πολ Σαρτρ. Έφυγε για την Ελβετία τον Δεκέμβριο.
Προσωπική ζωή και αναγνώριση του Αλμπέρτο Τζιακομέτι
Ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι πέρασε τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Γενεύη, επειδή δεν μπορούσε να επιστρέψει στο Παρίσι, και εκεί γνώρισε την Annette Arm, τη μέλλουσα σύζυγό του.
Το 1946, μετά τον πόλεμο, επέστρεψε στο Παρίσι και ξαναβρέθηκε με τον αδελφό του, Ντιέγκο. Ξεκίνησε αμέσως μια φάση, κατά την οποία τα γλυπτά του έγιναν μακρόστενα, με τα άκρα τους να μεγαλώνουν.
Το 1948, τα νέα έργα του προβλήθηκαν για πρώτη φορά στην γκαλερί Pierre Matisse στη Νέα Υόρκη. Ο κατάλογος περιλαμβάνει φωτογραφίες της Patricia Mattà, το δοκίμιο του Sartre “Η αναζήτηση του απόλυτου”, και το έργο του Τζιακομέτι, μια αυτοβιογραφική επιστολή, μαζί με έναν κατάλογο των έργων. Η έκθεση δίνει στον Τζιακομέτι μια μεταπολεμική φήμη εκτός Ευρώπης. Η πρώτη από τις πολυπρόσωπες συνθέσεις του είναι η City Square. Ο Τζιακομέτι νοίκιασε ένα επιπλέον δωμάτιο δίπλα στο ατελιέ του ως ένα ταπεινό υπνοδωμάτιο για την Annette και τον εαυτό του. Εκεί, η Annette πόζαρε γι’ αυτόν για ώρες, κυρίως για πίνακες ζωγραφικής.
Στις 19 Ιουλίου 1949, η Annette Arm και ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι παντρεύτηκαν στο ληξιαρχείο στον 14ο δήμο.
Το μουσείο Γκρενόμπλ αγόρασε το “Κλουβί”, το πρώτο έργο του καλλιτέχνη που μπήκε στις δημόσιες συλλογές της Γαλλίας το 1951, όπως και η πρώτη έκθεση του στη Galerie Maeght στο Παρίσι. Ακολουθούν περισσότερες εκθέσεις το 1954, το 1957 και το 1961. Με αφορμή το γεγονός αυτό, δημιούργησε τις πρώτες λιθογραφικές πλάκες που δημοσιεύονται από τη Maeght, για το περιοδικό Derrière le miroir. Ακολουθούν και άλλες το 1954 και κάθε χρόνο από το 1957 έως το 1961.
Τον Οκτώβριο του 1959 ο Τζιακομέτι γνωρίζεται με μια εικοσιενάχρονη πόρνη, που λεγόταν Καρολίν, στο μπαρ Chez Adrien στην οδό Vavin. Μεταξύ του 1960 και 1965 έχει ζωγραφίσει αμέτρητα πορτρέτα της και αποτελούν το αποκορύφωμα του νέου του τρόπου απεικόνισης της πραγματικότητας. Για χάρη της Καρολίν, ο Τζιακομέτι ξόδεψε μεγάλα χρηματικά ποσά.
Το 1961, έλαβε το Βραβείο Carnegie και την επόμενη χρονιά το Μεγάλο Βραβείο Γλυπτικής στην Μπιενάλε της Βενετίας, όπου ένας χώρος ήταν αποκλειστικά για το έργο του.
Υπήρξαν και άλλες σημαντικές εκθέσεις στην Tate Gallery του Λονδίνου, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, στο Μουσείο Louisiana στο Humlebaek της Δανίας και στο Stedelijk Museum του Άμστερνταμ. Την ίδια χρονιά, η γαλλική κυβέρνηση του απένειμε το Grand Prix National des Arts. Αλλά ίσως η μεγαλύτερη τιμή ήταν όταν ο καλλιτέχνης και ορισμένα από τα έργα του τυπώθηκαν στο ελβετικό χαρτονόμισμα των 100 φράγκων.
Το τέλος του Αλμπέρτο Τζιακομέτι
Στις 10 Ιανουαρίου, 1966 μια εξέταση του θώρακα υποδεικνύει μια σοβαρή νέα διάγνωση, την περικαρδίτιδα. Ο Τζιακομέτι έχασε κάθε ενδιαφέρον για τη δουλειά. Την επόμενη μέρα, φτάνει ο Ντιέγκο από το Παρίσι. Μόλις ο Τζιακομέτι είδε όλους τους συγγενείς του, την Annette, τον Ντιέγκο, τον Μπρούνο και τη σύζυγό του, Οντέτ, και την Καρολίν συγκεντρωμένους γύρω του, αναγνωρίζει ότι το τέλος πλησιάζει. Στις 10:00 το βράδυ της 11ης Ιανουαρίου, πεθαίνει από επιπλοκές της περικαρδίτιδας. Τάφηκε στο κοιμητήριο του Borgonovo στις 15 Ιανουαρίου.
Στο παρακάτω βίντεο, ο ίδιος ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι στο στούντιο του στο Παρίσι:
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το άρθρο:
- Alberto Giacometti. Ανακτήθηκε από: www.fondation-giacometti.fr. Τελευταία πρόσβαση 3/11/23.
- Giacometti Chronology. Ανακτήθηκε από: www.moma.org. Τελευταία πρόσβαση 3/11/23.
- The 8 most famous sculptures by Alberto Giacometti. Ανακτήθηκε από: www.blog.artsper.com.Τελευταία πρόσβαση 3/11/23.
- Alberto Giacometti. Ανακτήθηκε από: www.theartstory.org. Τελευταία πρόσβαση 3/11/23.
- Alberto Giacometti. Ανακτήθηκε από: www.presidence.fr. Τελευταία πρόσβαση 3/11/23.
- Alberto Giacometti. The core of life. Ανακτήθηκε από: www.iitaly.org. Τελευταία πρόσβαση 3/11/23.
