
Ο Καρλ Μαρξ (Karl Marx) γεννήθηκε 5 Μαΐου του 1818, στην πόλη Τριρ της Πρωσικής Ρηνανίας. Ήταν το δεύτερο από τα επτά παιδιά του μεγαλοδικηγόρου, Χάινριχ Μαρξ και της Ολλανδοεβραίας, Ενριέτα Πρέσμπουργκ. Το σπίτι τους, εκτός από απλό και άνετο, ήταν χώρος υποδοχής μεγάλων διανοουμένων, καλλιτεχνών, εμπόρων και πελατών του πατέρα του. Ο θαυμασμός του Μαρξ απέναντι στον πατέρα του τον οδηγούσε στην επιθυμία να συμμετάσχει στους κύκλους συζητήσεων ενώ παράλληλα κορόιδευε την αμόρφωτη μητέρα του για την έλλειψη παιδείας και την ολλανδική προφορά της. Ως παιδί, η συμπεριφορά του έχει χαρακτηριστεί ως δύστροπη, επίμονη, αυταρχική και προσηλωμένη σε ό,τι τον αφορούσε πολύ.
Η πορεία της εκπαίδευσης του Μαρξ
Παρά τον δύσκολο και απαιτητικό του χαρακτήρα, ο Μαρξ ήταν πολύ καλός μαθητής με άψογη διαγωγή. Στο γυμνάσιο των Ιησουιτών στο Τριρ, που θα φοιτήσει για 5 χρόνια, θα αριστεύσει. Οι εντυπωσιακές γνώσεις του, του δημιουργούσαν αισθήματα ανωτερότητας απέναντι στους συνομήλικούς του, τους οποίους θεωρούσε «μικρούς». Πράγματι, μέχρι να τελειώσει το γυμνάσιο, ο Μαρξ θα ξέρει να διαβάζει λατινικά, αρχαία ελληνικά, ισπανικά και ιταλικά ενώ θα αποκτήσει ένα πολύ καλό επίπεδο στα αγγλικά και τα γαλλικά. Δύο εργασίες του θα αποσπάσουν τιμητικές διακρίσεις.
«Ολόκληρη η κοινωνική ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά η πάλη των τάξεων».

Οι πανεπιστημιακές του σπουδές έχουν ως αφετηρία το πανεπιστήμιο της Βόννης, για να σπουδάσει νομική. Ωστόσο, το πρώτο έτος των σπουδών του θα είναι μια ολοκληρωτική καταστροφή, τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένειά του. Οι επιδόσεις του ήταν χαμηλές και τα χρήματα της οικογένειάς του ξοδεύονταν σε πάρτι και μπυραρίες. Συλλαμβάνεται πολλές φορές για μέθη και διατάραξη της κοινής ησυχίας ενώ γίνεται μέλος της Λέσχης Ποιητών. Έτσι, οι σπουδές του στην Βόννη θα σταματήσουν απότομα και θα συνεχίσει στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, αφήνοντας την νομική για την φιλοσοφία. Στο σπίτι που νοικιάζει, είχε ζήσει ο ποιητής Λέσινγκ και σύντομα ο ίδιος θα ενταχθεί στους κύκλους των μεγαλύτερων διανοουμένων της Γερμανίας, με «φωτεινό φάρο» τον Γκέοργκ Χέγκελ.
Η συνέχεια της πορείας του Μαρξ: Η δημοσιογραφία και ο Ένγκελς
Με την διαμονή του στο Βερολίνο, θα αφιερωθεί ακόμη περισσότερο στο συγγραφικό του έργο. Θα γράψει τετράδια ολόκληρα με ποιήματα όπως «Τα Βιβλία του Έρωτα» καθώς και μια κωμική νουβέλα, την «Ο Σκορπιός και ο Ευτύχιος», τα οποία θα φτάσουν σε εκδοτικούς οίκους αλλά δεν θα εκδοθούν ποτέ λόγω του εξεζητημένου ύφους και των πολλών μεταφορών που χρησιμοποιούσε. Το 1838, όταν θα είναι 20 χρονών, θα χάσει τον πατέρα του. Η αποτυχία του ως ποιητής και ο θάνατος του πολυαγαπημένου του πατέρα, θα τον οδηγήσουν σε βαριά κατάθλιψη. Έτσι, σταματά να ασχολείται με τους κύκλους των διανοουμένων και να παρακολουθεί τα μαθήματά του. Για το επόμενο διάστημα ασχολείται μόνο με την φιλοσοφία. Η πτυχιακή του εργασία, αφορά την σύγκριση των αρχαίων φιλόσοφων του υλισμού, του Δημόκριτου και του Επίκουρου.
Μετά τις σπουδές του, φεύγει στην Γαλλία και εκεί έρχεται σε επαφή με βρετανικές οικονομικές θεωρίες καθώς και τις θεωρίες των Γάλλων σοσιαλιστών. Το 1842 θα εργαστεί ως δημοσιογράφος στην «Εφημερίδα του Ρήνου» και το πρώτο του άρθρο θα δημοσιευτεί πέντε μήνες αργότερα, ανυπόγραφο. Η εφημερίδα πουλά πολύ λιγότερα φύλλα από άλλες ανταγωνιστικές της εποχής και ο ίδιος αναλαμβάνει την θέση του διευθυντή. Μέσα από την εφημερίδα, ο Μαρξ θα τεθεί ενάντια στην λογοκρισία και ένα δημοσίευμα σχετικά με ένα διαζύγιο, οδηγεί σε μια ανεπανόρθωτη ρήξη με την εκκλησία και την αναστολή της κυκλοφορίας της εφημερίδας.
«Από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητές του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του».

Το 1848, συντάσσει μαζί με τον Ένγκελς, το «Κομμουνιστικό μανιφέστο». Η στενή τους φιλία και η κοινή ιδεολογική τους πορεία αποτυπώνεται στην αναλυτική ανάπτυξη της θεωρίας του κομμουνισμού. Το 1849, απαλλάσσεται και από την πρωσική κυβέρνηση και εγκαθίσταται στο Λονδίνο όπου διαμένει για τα επόμενα 34 χρόνια, κάτω από άσχημες συνθήκες διαβίωσης. Τον στηρίζει οικονομικά ο πιστός του φίλος Ένγκελς και συγγράφει τα σημαντικότερα έργα του, την «Κριτική της πολιτικής οικονομίας» (1859) και «Το κεφάλαιο» (1867).
Η αποτύπωση της ιδεολογίας του Μαρξ στα έργα του και η Παρισινή Κομμούνα
Στα βιβλία του ο Μαρξ αναλύει διεξοδικά πια το καπιταλιστικό σύστημα και θεμελιώνει τον επιστημονικό σοσιαλισμό, που ονομάζεται αργότερα Μαρξισμός. Οι προσεγγίσεις του θα αποτελέσουν την βάση για τα σοσιαλδημοκρατικά και κομμουνιστικά κινήματα και ο ίδιος θα είναι ο πρώτος φιλόσοφος που θα σταθεί απέναντι στο καπιταλιστικό μοντέλο, στηριζόμενος σε πολιτικά και κοινωνικά επιχειρήματα.
Υποστήριξε πως η απόλυτη μορφή δημοκρατίας είναι η διάλυση του κράτους, που θα μπορούσε να επέλθει με την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας. Σύμφωνα με την θεωρία του, το κράτος είναι η πηγή του παραγωγικού συστήματος, που διαμορφώνεται ανάλογα με τις ανάγκες του κοινωνικού σχηματισμού. Αντίθετα, το καπιταλιστικό σύστημα διαμορφώνει μια κοινωνία ιδιωτών, με βάση την ελεύθερη αγορά. Ο Μαρξ δεν ασχολήθηκε ποτέ ιδιαίτερα με την εκπαίδευση αλλά οι θεωρίες του δημιούργησαν πολλά μεθοδολογικά εργαλεία για την ανάλυση της κοινωνικής δομής.
«Όταν εκλείψουν οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στις τάξεις κάθε έθνους, τότε η εχθρότητα μεταξύ των εθνών θα πάρει τέλος».

Η Παρισινή Κομμούνα ξεσπά όταν ο ίδιος βρίσκεται στο Λονδίνο και στέλνει οδηγίες και συμβουλές στους επαναστάτες. Στις 30 Μαΐου του 1871 συντάσσει την προκήρυξη προς την Κομμούνα, παρόλο που έχει προβλέψει ήδη την αποτυχία της. Η άποψη του ήταν πως το κίνημα χρειαζόταν να ταχθεί ενάντια στην κυβέρνηση των Βερσαλλιών προκειμένου να μην κλειστούν οι επαναστάτες στο Παρίσι. Στο έργο του «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία» θα γράψει: «Το Παρίσι των εργατών με την Κομμούνα του θα γιορτάζεται πάντα σαν δοξασμένος προάγγελος μιας νέας κοινωνίας. Τους μάρτυρές της τους έχει κλείσει μέσα στη μεγάλη της καρδιά η εργατική τάξη. Τους εξολοθρευτές της τους κάρφωσε κιόλας η Ιστορία στον πάσσαλο της ατίμωσης, απ’ όπου δεν μπορούν να τους λυτρώσουν μήτε όλες οι προσευχές των παπάδων τους».
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του
Το 1872, είναι 54 χρονών και η υγεία του επιδεινώνεται ενώ η απογοήτευσή του είναι μεγάλη. Τα επόμενα χρόνια τον βρίσκουν επικεντρωμένο στην συγγραφή του Κεφαλαίου. Οι κακουχίες εξακολουθούν να τον ταλανίζουν αλλά ο επιστήθιος φίλος του Ένγκελς και η πολυαγαπημένη του σύζυγος, Τζένη φον Βεστφάλεν, βρίσκονται συνεχώς στο πλευρό του. Η σχέση του με την Τζένη ήταν ολόκληρη η ζωή του, η σημαντικότερη σχέση του, ο μεγάλος του έρωτας από την εφηβική του ηλικία. Μαζί αντιμετώπισαν όλες τις δυσκολίες της ζωής του και απέκτησαν επτά παιδιά. Ο θάνατος της Τζένη του στοίχισε όσο τίποτα, με αποτέλεσμα να χάσει κάθε κίνητρο για την ζωή.
«Η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα».

Ο Καρλ Μαρξ πεθαίνει στις 14 Μαρτίου του 1883, στο Λονδίνο, χωρίς καμία αναγνώριση ή ένδειξη πως θα θεωρηθεί ο μεγαλύτερος διανοητής του 19ου αιώνα. Υπήρξε φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ιστορικός, πολιτικός οικονομολόγος, δημοσιογράφος και ένας από τους πιο επιδραστικούς ανθρώπους στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Ακολουθεί σύντομο βίντεο με την πολιτική θεωρία του Καρλ Μαρξ.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο
Καρλ Μαρξ: Τα παιδικά χρόνια, ο μεγάλος έρωτας και η κληρονομιά που άφησε, ανακτήθηκε από www.cnn.gr, τελευταία πρόσβαση 14/3/2021
Καρλ Μαρξ, ανακτήθηκε από www.sansimera.gr, τελευταία πρόσβαση 14/3/2021
Η ζωή και το έργο του Καρλ Μαρξ, ανακτήθηκε από www.koutipandoras.gr, τελευταία πρόσβαση 14/3/2021
Καρλ Μαρξ, ανακτήθηκε από el.wikipedia.org, τελευταία πρόσβαση 14/3/2021
Η Παρισινή Κομμούνα, ανακτήθηκε από www.sansimera.gr, τελευταία πρόσβαση 14/3/2021
Καρλ Μαρξ, ανακτήθηκε από www.gnomikologikon.gr, τελευταία πρόσβαση 14/3/2021