
Ο «Moby Dick» ή «Η Φάλαινα» είναι μια νουβέλα που γράφτηκε το 1851, από τον Αμερικανό συγγραφέα Herman Melville. Το βιβλίο κυκλοφόρησε πρώτα στην Αγγλία στις 18 Οκτωβρίου 1851 και στις 14 Νοεμβρίου του ιδίου έτους στις ΗΠΑ. Επρόκειτο για ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Της ίδιας αξίας και εμβέλειας με τα έργα του Άγγλου ποιητή και θεατρικό συγγραφέα William Shakespeare. Το μυθιστόρημα του Melville διαδραματίζεται στην θάλασσα, με αφηγητή τον ναύτη Ismael και πρωταγωνιστή τον σαλεμένο Ahab, καπετάνιο του φαλαινοθηρικού πλοίου Pequod. Ο καπετάνιος Ahab έχει βάλει σκοπό της ζωής του, να βρει και να σκοτώσει μια τεράστια λευκή φάλαινα με το όνομα Moby Dick. Η μανία για εκδίκηση είναι μεγάλη αφού η φάλαινα σε προηγούμενο ταξίδι στην θάλασσα, του έχει κόψει το πόδι. Ο Moby Dick, ήταν μια εμπορική αποτυχία αρχικά. Η επιτυχία ήρθε εκατό χρόνια μετά την γέννηση του συγγραφέα, μόλις τον 20ο αιώνα.
«Σκεφτείτε τη λεπτότητα της θάλασσας. Πως τα πιο τρομακτικά του πλάσματα γλιστρούν κάτω από το νερό, αφανή ως επί το πλείστον και κρυμμένα ύπουλα κάτω από τις πιο όμορφες αποχρώσεις του γαλάζιου… Σκεφτείτε όλα αυτά. Και μετά γυρίστε σε αυτή την πράσινη ευγενική και πιο υπάκουη γη. Θεωρήστε τους και τους δύο, τη θάλασσα και τη γη και δεν βρίσκεις μια περίεργη αναλογία με κάτι στον εαυτό σου;». – Herman Melville, Moby Dick
Ο Moby Dick: Η εμπειρία του συγγραφέα ως ναύτη και η φαλαινοθηρία
Ο Herman Melville ξεκίνησε να γράφει τον «Moby Dick», τον Φεβρουάριο του 1850. Το βιβλίο βασίστηκε στην εμπειρία που είχε ο συγγραφέας ως ναύτης την περίοδο από 1839 – 1841, αλλά και στην λογοτεχνία που είχε διαβάσει για τις φάλαινες και τη φαλαινοθηρία. Ο χαρακτήρας της φάλαινας «Moby Dick» στηρίχτηκε στην λευκή φάλαινα Mocka Dick. Και την αληθινή ιστορία βύθισης του φαλαινοθηρικού Essex το 1820. Η γραφή του Melville είναι εμφανέστατα επηρεασμένη από τη Βίβλο και τον William Shakespeare. Τον Αύγουστο του 1850, το μισοτελειωμένο χειρόγραφο είχε πέσει στα χέρια του Αμερικανού μυθιστοριογράφου Nathaniel Hawthorne. Τον συνέκρινε αμέσως με τον Shakesperare. Το βιβλίο ήταν αφιερωμένο στον Hawthorne με τα λόγια: Σε ένδειξη του θαυμασμού μου για την ιδιοφυΐα του Hawthorne.

Ο συγγραφέας του Moby Dick και η μαρτυρία του καπετάνιου του βυθισμένου φαλαινοθηρικού Essex
Ο συγγραφέας Herman Melville για να γράψει το βιβλίο του, είχε συναντήσει τον πλοίαρχο του φαλαινοθηρικού Essex. Το Essex, είχε δεχτεί επίθεση και βυθίστηκε από μια λευκή φάλαινα το 1820. Ο καπετάνιος ήταν ο George Pollard Jr. και ήταν μόλις 29 ετών όταν κατέρρευσε το Essex. Κατόρθωσε και επέζησε και επέστρεψε στην θάλασσα για να κυβερνήσει το επίσης φαλαινοθηρικό «Two Brothers». Το πλοίο βυθίστηκε σε έναν κοραλλιογενή ύφαλο και έτσι η καριέρα του καπετάνιου τελείωσε νωρίς και άδοξα. Επιπλέον μετά από αυτά τα γεγονότα, κανένας πλοιοκτήτης δεν τον ήθελε στην δουλειά. Έτσι αναγκάστηκε ο Pollard να εργαστεί ως νυχτοφύλακας.
«Για τους νησιώτες ήταν κανείς, για μένα ήταν ο πιο εντυπωσιακός άντρας, εντελώς ανεπιτήδευτος, ακόμη και ταπεινός, που συνάντησα ποτέ». – Herman Melville
George Polllard Jr: Ο επιζών καπετάνιος
Ο καπετάνιος George Pollard Jr, όταν είχε διασωθεί είχε πει την τραγωδία που έζησε και σε άλλους καπετάνιους, και μάλιστα και σε έναν ιεραπόστολο που ονομαζόταν George Bennet. Ο Pollard είχε καταφέρει να επιζήσει με 92 ημέρες και νύχτες μέσα σε μια βάρκα στην θάλασσα μαζί με άλλους ναύτες. Η βάρκα είχε διαρροή, φαγητό δεν είχε για να φάει και ο ήλιος τρέλαινε το πλήρωμα. Η τραγωδία όμως δεν σταματούσε εκεί. Δύο ναύτες έφηβοι κανιβαλίστηκαν από τους υπόλοιπους. Ο ένας μάλιστα ήταν και ο πρώτος ξάδερφος του George Pollard Jr.
«Αλλά δεν μπορώ να σας πω περισσότερα – το κεφάλι μου έχει πάρει φωτιά από την ανάμνηση. Δεν ξέρω σχεδόν τι λέω». – Καπετάνιος George Pollard Jr. στην εξομολόγηση του στον Ιεραπόστολο

Το βιβλίο του Herman Melville: Επιτυχία μετά θάνατον
Το βιβλίο είχε τόση απήχηση διότι έκανε αναφορά στους γάμους των ομοφυλοφίλων, τη δουλεία, τον ιμπεριαλισμό και την κλιματική αλλαγή. Δυστυχώς ο Herman Melville δεν έζησε για να δει την επιτυχία του έργου του. Ο κριτικός Lewis Mumford το είχε αποκαλέσει ως ένα από τα υπέρτατα ποιητικά μνημεία της Αγγλικής γλώσσας. Ποιος θα φανταζόταν πως ο Melville θα ενέπνεε τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο! Η ουσία του βιβλίου δεν είναι απλά μια θαλασσινή περιπέτεια και το κυνήγι της λευκής φάλαινας. Έχει να κάνει με την προσπάθεια του συγγραφέα να κατανοήσουμε τα ζώα.

Η αναφορά σε καυτά θέματα
Ο Herman Melville, γεννήθηκε την 1η Αυγούστου του 1819 στη Νέα Υόρκη. Απέτυχε ως δάσκαλος και πήγε ως ναυτικός σε ένα εμπορικό πλοίο το 1839 και στη συνέχεια στο φαλαινοθηρικό Acushnet. Το πρώτο του βιβλίο ήταν το Typee και ακολούθησε το Omοo (1847). Επρόκειτο για ταξίδια περιπέτειες βασισμένα στα ήθη και έθιμα με του λαούς των νησιών Marquesas. Εγκατέλειψε το φαλαινοθηρικό Acushnet, ένα χρόνο αργότερα. Το βιβλίο απέτυχε παταγωδώς στις ΗΠΑ κυρίως γιατί έθιγε θέματα όπως ήταν η ομοφυλοφιλία και περιέγραφε και ερωτικές σκηνές ανάμεσα σε ναύτες. Ο ίδιος είχε δηλώσει γι’ αυτό: «Έχω γράψει ένα βλάσφημο βιβλίο και νιώθω πεντακάθαρος όσο ένα αρνί. Η κακία ζει».
Ο Melville ως ο πιο σαγηνευτικός συγγραφέας των ωκεανών
Η πεζογραφία του Moby Dick του Herman Melville έχει να κάνει με μια τραγωδία μέσα στη θάλασσα. Δεν χρησιμοποιεί μυθοπλασία. Επιπλέον στο πρώτο μέρος, δεν υπάρχουν καθόλου γυναίκες. Στο δεύτερο υπάρχει μια μεγάλη και απειλητική γυναίκα. Άλλωστε για τον Melville οι γυναίκες έχουν λίγο γούστο για τη θάλασσα, όπως είχε πει στη Sofia Hothorn. Ο Melville έμεινε στην ιστορία ως ο πιο σαγηνευτικός συγγραφέας των ωκεανών με ένα βιβλίο που στην ουσία το έγραψε εξ ολοκλήρου στη στεριά. Ο συγγραφέας πέθανε στην Νέα Υόρκη το 1891 σε ηλικία 72 ετών.
Την 1η Αυγούστου του 1984 η ταχυδρομική υπηρεσία των ΗΠΑ, εξέδωσε γραμματόσημο στην μνήμη του. Απεικόνιζε το Μουσείο Φαλαινοθηρίας στο New Bedford. To 1985 η Εταιρεία Herman Melville, έδωσε το όνομα του στη διασταύρωση της Park Avenue και της 26th Street. Το 2010, ένα είδος εξαφανισμένης γιγάντιας φάλαινας, η Livyatan Melvillei πήρε το όνομα του.

Ακολουθεί βίντεο σχετικά με την νουβέλα Moby Dick.
Πηγές που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο:
King G. (2013). The True-Life Horror That Inspired Moby-Dick – The whaler Essex was indeed sunk by a whale—and that’s only the beginning. Ανακτήθηκε από https://www.smithsonianmag.com/. Τελευταία πρόσβαση στις 12/11/2021.
Herman Melville. Ανακτήθηκε από https://www.biography.com/. Τελευταία πρόσβαση στις 12/11/2021.
Moby Dick novel by Melville. Ανακτήθηκε από https://www.britannica.com/. Τελευταία πρόσβαση στις 12/11/2021.