Με το όνομα Δρακόλιμνη αναφέρονται οι αλπικές λίμνες που σχηματίζονται κυρίως σε βουνά της Ηπείρου. Γνωστότερες δρακόλιμνες είναι η Δρακόλιμνη Τύμφης, η Δρακόλιμνη του Σμόλικα, η αλπική λίμνη Γκιστόβα του Γράμμου, οι αλπικές λίμνες Φλέγκες στο Μαυροβούνι και η αλπική λίμνη Βερλίγκα στον Λάκμο, κοντά στις πηγές του Αχελώου. Η μία δρακόλιμνη βρίσκεται σε αλπικό λιβάδι της Τύμφης, σε υψόμετρο 2.050 μ., το σχήμα της είναι ελλειψοειδές και η έκτασή της περίπου 8 στρέμματα, ΒΔ της κορυφής Πλόσκος (2.377 μ.), ΒΑ της κορυφής Αστράκας (2.436 μ.), Ν της μονής Στομίου από την οποία απέχει 3,5 ώρες και ΔΒΔ της κορυφής Γκαμήλα (2.497 μ.), η οποία είναι και η υψηλότερη κορυφή της Τύμφης. Αποτελεί πολυσύχναστο ορειβατικό προορισμό και είναι γνωστή για τους αλπικούς Τρίτωνες που φιλοξενεί στα νερά της. Η λίμνη απέχει 1 ώρα πεζοπορίας από το οργανωμένο καταφύγιο στο διάσελο της Αστράκας και 4 ώρες πεζοπορίας από το Μικρό Πάπιγκο. Η πρόσβαση είναι δυνατή μόνο με τα πόδια.
Σπάνια χλωρίδα και πανίδα στη Δρακόλιμνη Τύμφης
Σε μια από τις ομορφότερες αλπικές ζώνες της χώρας, στην άκρη ενός οροπεδίου του ορεινού όγκου της Τύμφης, βρίσκεται η Δρακόλιμνη Τύμφης, η διασημότερη ίσως δρακόλιμνη στην Ελλάδα. Η λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 2.050 μέτρων ανάμεσα στις μεγάλες κορυφές του βουνού, τον Πλόσκο στα δυτικά (2.377 μ.) και την Γκαμήλα (2.497 μ.) στα ανατολικά. Στα βόρεια της λίμνης και σε απόσταση μόλις 25 μέτρων βρίσκεται ο μεγάλος γκρεμός που αποτελεί το νότιο «τείχος» της χαράδρας του Αώου. Το σχήμα της είναι σχεδόν ελλειψοειδές με περίμετρο 350 μέτρων και καλύπτει μια έκταση που φτάνει τα 10 στρέμματα. Για το βάθος της λίμνης υπάρχει ένας όμορφος μύθος που λέει ότι ένας Μπέης επί Τουρκοκρατίας έβαλε ένα πρωτοκολυμβητή από την Πρέβεζα να καταδυθεί και να μετρήσει το βάθος της. Αυτός χάθηκε για 10 λεπτά και όταν αναδύθηκε, κατατρομαγμένος άφησε εντολή να μην επιχειρήσει κανείς το ίδιο εγχείρημα. Το πραγματικό βάθος της λίμνης δεν ξεπερνάει τα 3 με 5 μέτρα, ανάλογα την εποχή και τα νερά που δέχεται. Η Δρακόλιμνη Τύμφης οφείλει την ύπαρξη της στους παγετώνες που υπήρχαν στη περιοχή πριν από 10.000 χρόνια. Πρόκειται για έναν πολυσύχναστο ορειβατικό προορισμό, καθώς απέχει 1 ώρα πεζοπορίας από το καταφύγιο στο διάσελο της Αστράκας και 4 περίπου ώρες από το Μικρό Πάπιγκο. Το γυμνό τοπίο γύρω από την λίμνη, με τα πράσινα χορτολίβαδα των αλπικών και τις εντυπωσιακές κορυφές είναι από τα ομορφότερα ορεινά τοπία της χώρας μας.
Πρόκειται για έναν μαγικό τόπο που τον αγκαλιάζουν πολλοί προαιώνιοι μύθοι. Σύμφωνα με το θρύλο στη Δρακόλιμνη Τύμφης ζούσε ένας δράκος που είχε έχθρα με τον δράκο που ζούσε στη δρακόλιμνη του Σμόλικα. Κάθε μέρα οι δυο δράκοι μάλωναν μεταξύ τους εκσφενδονίζοντας ο ένας στον άλλο αντικείμενα. Ο δράκος της Τύμφης πετούσε τεράστιες πέτρες προς τον δράκο του Σμόλικα και ο τελευταίος απαντούσε με τεράστιους κορμούς δέντρων. Από τις πέτρες του δράκου της Τύμφης δημιουργήθηκαν άσπρα κριάρια και από τους κορμούς που πέταγε ο δράκος του Σμόλικα μαύρα πρόβατα. Κάποια στιγμή τα δυο κοπάδια συναντήθηκαν αλλά τα γεννήματα τους δεν είχαν τύχη και πνίγηκαν όλα τους στα παγωμένα νερά της δρακόλιμνης της Τύμφης. Ένας άλλος μύθος λέει ότι οι δύο δράκοι πέταγαν πέτρες μεταξύ τους και αυτό εξηγεί, σύμφωνα με τους ντόπιους, πώς οι όχθες της δρακόλιμνης του Σμόλικα έχουν άσπρο χρώμα με διάσπαρτες μαύρες πέτρες, ενώ οι όχθες αυτής της Τύμφης μαύρο χρώμα με διάσπαρτες άσπρες πέτρες. Ακόμα και ο Αλή Πασάς έχει συνδεθεί με τη Δρακόλιμνη Τύμφης. Οι κάτοικοι διηγούνται, ότι ο διάσημος άρχοντας της Ηπείρου θέλησε να ανεβάσει στη δρακολίμνη δύο βάρκες από τη λίμνη των Ιωαννίνων. Η μια βάρκα όμως καταστράφηκε και διαλύθηκε στη διαδρομή και από τότε ή κορυφή εκείνη ονομάζεται Μονόξυλο. Την άλλη την ανέβασαν ως το χωριό Ροδόβολη, όπου ξαφνικά ξέσπασε τρομερή καταιγίδα με κεραυνούς και χοντρό χαλάζι. Ο Αλή Πασάς τρομοκρατήθηκε τόσο που καβάλησε αμέσως το άλογό και εγκατέλειψε το εγχείρημα. Μόλις εγκατέλειψε το βουνό αμέσως η καταιγίδα σταμάτησε και ο ουρανός καθάρισε.
Η Δρακόλιμνη Τύμφης βρίσκεται σε τέτοιο υψόμετρο όπου μόνο τα χορτολίβαδα των αλπικών επιβιώνουν. Η βλάστηση της λίμνης αποτελείται από είδη, όπως το Sparganium angustifolium, η Eleocharis palustris, η Sagittaria sagittaria, ο Alopecurus aequalis, το Callitriche palustris, το Plantago lanceolata και η νεραγκούλα Ranunculus trichophyllus. Κοντά στη Δρακόλιμνη Τύμφης, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, ανθίζουν και πολλά σπάνια και ενδημικά λουλούδια της Πίνδου, τα οποία προσελκύουν δεκάδες βοτανολόγους κάθε χρόνο. Από αυτά ξεχωρίζουν η κενταύρια Centaurea epirota, η Gentiana verna balcanica, η Aubrieta glabrescens, ο Edraianthus graminifolius, ο νάρκισσος Narcisus poeticus, το Sedum tymphaeum, η Saxifraga paniculata, το Geranium macrorrhizum, η Minuartia pseudosaxifraga, ο Rhinanthus pindicus, το Ptilotrichum cyclocarpum pindicum, η Malcolmia orsiniana angulifolia, η Alchemilla plicatula, το Cynoglossum officinale, η Saxifraga porophylla frederici-augusti, η Scorzonera purpurea, ο κρόκος Crocus veluhensis, η Corydalis blanda, η Globularia cordifolia, οι βιόλες Viola dukadjinica, V. albanica, V. epirota και οι ορχιδέες Dactylorhiza sambucina, D. baumanniana και Neotinea ustulata.
Η ορνιθοπανίδα των αλπικών αποτελείται από σπάνια αρπακτικά, όπως ασπροπάρηδες και χρυσαετούς, ενώ τα όρνια που παλιότερα υπήρχαν σε αφθονία έχουν πλέον εκλείψει. Άλλα αρπακτικά του βουνού είναι οι φιδαετοί, οι γερακίνες, οι πετρίτες, τα χρυσογέρακα, τα διπλοσάινα, τα ξεφτέρια και τα βραχοκιρκίνεζα. Παντού συναντά κανείς μεγάλα κοπάδια από κιτρινοκαλιακούδες και αρκετά κοράκια, ενώ τα μικροπούλια αντιπροσωπεύονται με σπάνια είδη των ψηλών κορυφών όπως, χιονοκότσυφες, τοιχοδρόμους, χιονάδες, πυρροκότσυφες, φανέτα, χιονόστρουθους, χιονοτσίχλονα, χρυσοτσίχλονα, βουνοτσίχλονα, νεροκελάδες, σταρήθρες, δεντροσταρήθρες, σταχτοπετρόκληδες, γαλαζοκότσυφες, αετομάχους, κ.ά.
Μέσα στη λίμνη ζούνε δεκάδες αλπικοί τρίτωνες. Πρόκειται για τα όμορφα, μικρά αμφίβια που ζούνε σε όλες σχεδόν τις αλπικές λίμνες της Ελλάδας τα οποία ονομάζονται και δρακάκια. Στη λίμνη ζούνε επίσης κιτρινομπομπίνες, ενώ η ερπετοπανίδα συπμληρώνεται με είδη, όπως πρασινόφρυνους, τοιχογουστέρες και οχιές. Στα βράχια του Πλόσκου και της Γκαμήλας, ακόμα ζούνε κοπάδια σπάνιων αγριόγιδων, στα λιβάδια το καλοκαίρι ανεβαίνουν οι λαγοί, ενώ η περιοχή είναι πέρασμα για αρκούδες και λύκους.
Μύθοι σχετικοί με τις Δρακολίμνες
Σύμφωνα με ένα μύθο, στη Δρακόλιμνη του Σμόλικα και στη Δρακόλιμνη Τύμφης ζούσαν δύο Δράκοι. Οι Δράκοι είχαν έχθρα μεταξύ τους και κάθε φορά που αγρίευαν πετούσαν ο ένας στον άλλο πέτρες. Ο μύθος εξηγεί, σύμφωνα με τους ντόπιους, το γιατί οι όχθες της Δρακολίμνης του Σμόλικα έχουν άσπρο χρώμα με διάσπαρτες μαύρες πέτρες και οι όχθες στη Δρακόλιμνη Τύμφης έχουν μαύρο χρώμα με διάσπαρτες άσπρες πέτρες.
Σύμφωνα με άλλο θρύλο, ένα βράδυ βγήκε από τα νερά της Δρακολίμνης του Σμόλικα ένα μεγάλο άγριο κριάρι, που πρώτη φορά το έβλεπαν οι γύρω βοσκοί. Το κριάρι βέλαξε, καλώντας τα πρόβατα που έβοσκαν στο βουνό γύρω από τη λίμνη, και τότε όλα έτρεξαν ξοπίσω του. Τότε κι’ εκείνο πήδησε μέσα στη Δρακολίμνη και τα νερά κατάπιαν τα κοπάδια των τσοπάνηδων, που απόμειναν μονάχοι να κλαίνε την ξαφνική συμφορά τους. Το μεγάλο εκείνο κριάρι ήταν ο Δράκος της λίμνης τού Σμόλικα, πού είχε επιθυμήσει αρνίσιο κρέας. Από τότε, οι Σαρακατσάνοι αποφεύγουν να βοσκούν τα κοπάδια τους κοντά στις Δρακολίμνες.
Ο θρύλος του Αλή Πασά. Σύμφωνα με το θρύλο, οι Δράκοι δεν επιτρέπουν να αναμειχθεί στις λίμνες τους κανένας άλλος και βομβαρδίζουν με άγριο χαλάζι εκείνον πού θα επιχειρήσει να το κάνει. Οι κάτοικοι στα Ζαγόρια διηγούνται, ότι ο Αλή Πασάς. τον Ιούλιο τού 1814, θέλησε να ανεβάσει πάνω στη Δρακολίμνη της Γκαμήλας δύο βάρκες, δύο μονόξυλα, από τη λίμνη των Ιωαννίνων. Κατόρθωσε να φέρει τις βάρκες του ως την κορυφή των Ζαγοριών, αγγαρεύοντας άντρες και γυναίκες της περιοχής. Η μια βάρκα όμως καταστράφηκε και διαλύθηκε επί τόπου και από τότε ή κορυφή εκείνη ονομάζεται Μονόξυλο. Την άλλη την ανέβασαν ως το χωριό Ροδόβολη. Ξαφνικά ξέσπασε απροσδόκητα τρομερή καταιγίδα με βροχή, κεραυνούς και χοντρό χαλάζι, που αναποδογύρισε τις τέντες τού Πασά και κατέστρεψε τη βάρκα. Τόσο πολύ τρομοκρατήθηκε ο Αλή Πασάς από τη φοβερή εκείνη χαλαζοθύελλα, ώστε καβάλησε αμέσως το άλογό του και μέσα από στενά μονοπάτια κατρακύλησε ως το Σκαμνέλι. Μόλις εγκατέλειψε το βουνό αμέσως η καταιγίδα σταμάτησε και ο ουρανός καθάρισε. Εκείνος όμως δεν τόλμησε να ξαναγυρίσει. Λίγο διάστημα αργότερα, κάποιος Φάλαρης προσπάθησε κι’ αυτός ν’ ανεβάσει βάρκα στη μια Δρακολίμνη. Αλλά και αυτός δέχθηκε επίθεση σφοδρότατης χαλαζοθύελλας. Από τότε κανείς ποτέ, δεν επιχείρησε να ανεβάσει βάρκα στις Δρακολίμνες, οι οποίες παραμένουν απομονωμένες και ανεξερεύνητες.
Πηγές:
- xromonastiri.wordpress.com
- old.ntua.gr
- naturagraeca.com
- youtube.com
Σύνταξη κειμένου: Μίλτος Γήτας
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου
