Δραπετσώνα Αττικής. Μια από τις πιο γνωστές περιοχές του νομού Αττικής καθώς και του Πειραιά. Όπως είναι γνωστό, η Δραπετσώνα είναι δημοτική ενότητα που ανήκει στο Δήμο Κερατσινίου- Δραπετσώνας, στο συγκρότημα Πειραιά στην Αθήνα. Διαθέτει περίπου 13.000 πληθυσμό σύμφωνα με τη πιο πρόσφατη απογραφή του 2011. Ωστόσο, βρίσκεται “οικοδομημένη” στο Νοτιοδυτικό άκρο της ευρύτερης περιοχής Πειραιά συμπεριλαμβάνοντας έτσι την Ηετώνεια ακτή με τις πύλες Ε1 για Δωδεκάνησα και τις πύλες Ε2 για Χίο και Μυτιλήνη. Συγγενεύει στα όρια της με την Ανάσταση Κερατσινίου στα βόρεια και νότια με την Ηετώνεια ακτή. Τώρα, στα ανατολικά βρίσκεται οριακά με τη συνοικία Παπαστράτος και δυτικά βρέχεται από τον Σαρωνικό κόλπο σε πολύ κοντινή απόσταση από τη νήσο Ψηττάλεια όπου γίνεται η απαραίτητη επεξεργασία των λυμάτων της Αττικής. Μέσα στα όρια του Δήμου Δραπετσώνας στα ανατολικά στα σύνορα με τον Παπαστράτο πολύ κοντά στην εκκλησία του Αγίου Διονυσίου βρίσκεται η πασίγνωστη Πειραϊκή συνοικία Βούρλα που είχε διατελέσει στο παρελθόν περιοχή οίκων ανοχής και πολιτικών κρατούμενων.
Έτσι, η Ηετώνεια ακτή, περιβάλει τον συνοικισμό της Δραπετσώνας στα νότια και στα δυτικά, περιλαμβάνει μια σύγχρονη, εντυπωσιακή φαρδιά λεωφόρο με αρκετές γέφυρες και τούνελ που ενώνει απευθείας τη Δραπετσώνα με το συνοικισμό του Κερατσινίου. Η λεωφόρος αυτή κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου για τις απαιτητικές ανάγκες των τότε Ολυμπιακών Αγώνων που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα και δη στην Αθήνα, το 2004. Η οδός Εθνικής Αντιστάσεως διασχίζει την Δραπετσώνα στην μέση, είναι ο κεντρικότερος δρόμος που ξεκινά από το Δημοτικό Στάδιο Δραπετσώνας πάνω από την Ηετώνεια ακτή και καταλήγει στο μεγάλο πάρκο Ηλία Ηλιού απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου. Είναι ο κεντρικότερος δρόμος με πολλά καταστήματα, με fast food και μικροκαφετέριες.
Ιστορική Αναδρομή
Οι πρώτες ενδείξεις οικήσεως στη περιοχή έγιναν γύρω στη δεκαετία του 1830, όταν οι νησιώτες εγκαταστάθηκαν μόνιμα στη Πρωτεύουσα. Η περιοχή που συγκροτήθηκε για να φιλοξενήσει τους νησιώτες ήταν η περιοχή που ονομάστηκε: Βούρλα στον Πειραιά. Έπειτα, και από τη Μικρασιατική Καταστροφή έρχεται ένα δεύτερο υπεράριθμο πλήθος προσφύγων της Πόλης και στήνεται ένας ακόμη προσφυγικός συνοικισμός.

Από το 2011 έως και σήμερα η περιοχή της Δραπετσώνας, σύμφωνα με τα σχέδια του Καλλικράτη, υπήρξε ενοποιημένος δήμος με το Κερατσίνι και αποτελούν τον Δήμο Κερατσινίου – Δραπετσώνας. Ο παλιός Δήμος Δραπετσώνας είχε αποσπαστεί από την πόλη του Πειραιά το 1950 και υπάχθηκε στο Δήμο Κερατσινίου. Ένα χρόνο μετά, το 1951 αναγνωρίστηκε ως Δήμος, χάρη στις προσπάθειες του Ιωάννη Χριστόπουλου, κατοίκου της περιοχής από πριν την Μικρασιατική καταστροφή. Στην περιοχή αυτή κατά την αρχαιότητα πιθανολογείται και η θέση του αρχαίου δήμου Θυμοιταδών, που αποτελούσε τμήμα του Τετρακώμου του Πειραιά.
Πρώτος οικιστής και δήμαρχος του δήμου ήταν ο Γεώργιος Μ. Αφάρας (1899-1967).
Παλαιότερα, η ανατολική πλευρά της περιοχής αυτής ονομαζόταν “Βούρλα”, που συνεχίζει να ονομάζεται έτσι η πειραϊκή συνοικία, από τα ομώνυμα βούρλα που φύτρωναν στις προσχώσεις στη σημερινή περιοχή του Ναού του Αγίου Διονυσίου όπου και ο αρχαίος λιμένας Φωρών του Πειραιά. Στα Βούρλα και γύρω από τον Άγιο Διονύση από το 1873 λειτούργησαν αρκετοί οίκοι ανοχής. Με τη Μικρασιατική καταστροφή μεγάλος αριθμός προσφύγων εγκαταστάθηκε σε ξύλινες παράγκες στη γύρω περιοχή. Οι περισσότερες διατηρήθηκαν μέχρι το 1968, όταν άρχισε η ανοικοδόμηση των προσφυγικών κατοικιών.
Το όνομα του Δήμου κατ΄ άλλους προέρχεται από την αρβανίτικη ονομασία του ρέματος και του κτηματία της περιοχής ντραπ (=ρέμα) + Τσώνης (ντραπιτσώνης , ντραπιτσώνα), κατ΄ άλλους πιθανολογείται από παραφθορά του αρχαίου ονόματος ενός από τους τρεις λόφους του αρχαίου Πειραιά, και τέλος κατ΄ άλλους από τους μονίμως δραπέτες των παλαιών φυλακών των Βούρλων, που υπήρχαν στην περιοχή, (δραπετοσώνα, δραπετσώνα).
Η περιοχή αυτή κατοικήθηκε κυρίως από Μικρασιάτες πρόσφυγες που διέμεναν σε ξύλινες παράγκες. Αργότερα, στα επόμενα χρόνια παίρνουν τεράστια άνθηση τα μπουζουκτζίδικα που συγκεντρώνουν τους μάγκες του Πειραιά καθώς και το ρεμπέτικο τραγούδι, ενώ στα Βούρλα αργότερα λειτουργούν οίκοι ανοχής. Πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο δικτάτωρ Ιωάννης Μεταξάς επιχείρησε ανεπιτυχώς να μετονομάσει την συνοικία της Δραπετσώνας σε “Συνοικισμό της 4ης Αυγούστου”.
Advertising

Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι μετακατοχικές κυβερνήσεις επιχείρησαν να “αναμορφώσουν” την παραγκούπολη της Δραπετσώνας προχωρώντας στην ανέγερση προσφυγικών πολυκατοικιών, αποσκοπώντας ταυτόχρονα και στην εξασθένηση των “αριστερών” τάσεων της εν λόγω εργατικής συνοικίας. Ότι βέβαια δεν κατάφεραν οι κυβερνήσεις προ της επταετίας, το επέβαλε η δικτατορία των συνταγματαρχών μετά το 1967, οπότε και εκτάσεις απαλλοτριώθηκαν υπέρ του κράτους και οι παράγκες γκρεμίστηκαν. Το 1968 αρχίζει η ανέγερση μεγάλων οικοδομικών συγκροτημάτων εργατικών κατοικιών για τη στέγαση αυτών, όπου και δύο χρόνια μετά ο τότε δήμαρχος του Πειραιά Αριστείδης Σκυλίτσης απομάκρυνε και τις τελευταίες παράγκες από την περιοχή δυτικά του λιμένα απελευθερώνοντας τον αρχαιολογικό χώρο της Ηετιωνείας.
Αθλητισμός στη Δραπετσώνα
Κατά τα τέλη του 1960, τα προσφυγικά σπίτια στην ευρύτερη περιοχή της Δραπετσώνας, έδιναν τώρα πια τη θέση τους στις σημερινές εργατικές κατοικίες. Λίγο πιο πάνω από την κεντρική Εκκλησία της περιοχής εν ονόματι : Εκκλησία Αναλήψεως δημιουργήθηκε ένας ακάλυπτος χώρος που τα παιδιά της περιοχής ευθείς αμέσως το μετέτρεψαν σε γήπεδο ποδοσφαίρου. Στο μικρό αυτό γηπεδάκι, που δεν υπήρχε πλέον, ιδρύθηκε το Σωματείο Νέων από τις παρέες που σύχναζαν στα γύρω καφενεία.
Η αρχική ονομασία της ομάδας ήταν «Κουπαϊκός» και σήμα της φανέλας μία κούπα. Όταν όμως προχώρησαν οι διαδικασίες για την έγκριση του καταστατικού και την ένταξη της ομάδας στη δύναμη της Ένωση Ποδοσφαιρικών Σωματείων Πειραιώς, η ονομασία αυτή δεν έγινε δεκτή. Το 1969 μετονομάστηκαν σε «Νέοι Δραπετσώνας».
Σήμερα στη Δραπετσώνα εδρεύουν ιστορικά σωματεία του Πειραιά: Α.Σ. Ποντίων Δραπετσώνας, Α.Σ. Δραπετσώνας, Νέοι Δραπετσώνας και Α.Σ. Αστέρια Δραπετσώνας.

Αξίζει να σημειωθεί πως η περιοχή της Δραπετσώνας αποτέλεσε σημαντική πηγή έμπνευσης για πολλούς, μεγάλους καλλιτέχνες, στιχουργούς, συνθέτες που εμπνέονταν από τη “βιοπάλη” της λαϊκής τάξης σε περιοχές Δραπετσώνα και Κερατσίνι, μεταφέροντας έτσι ένα κλίμα ήσυχο, αληθινό! Όλο αυτό το συναίσθημα θα το καταλάβεις παρακολουθώντας το παρακάτω βίντεο (Απόσπασμα από την εκπομπή του σταθμού Άλφα: Στη Γειτονιά μας).
Πηγή:
Σύνταξη κειμένου: Ανθή Σακκά
Επιμέλεια κειμένου: Ελευθερία Σακελλαρίου