Τα γνωρίζουμε όλοι μας. Λευκά ψέματα. Μικρές λέξεις, χαμήλωμα φωνής, ένα ακίνδυνο ή ασήμαντο ψέμα το οποίο ξεστομίζουμε για να αποφύγουμε κάποιον, για να απαλλαγούμε από μια κατάσταση ή να μην πληγώσουμε τα συναισθήματα άλλου.
Τα “αθώα” λευκά ψέματα
Κάποιες φορές επιθυμούμε να ακούσουμε αυτό που εμείς θέλουμε, κι όχι αυτό που πράγματι χρειαζόμαστε. Όλοι νιώθουμε μόνοι και μοναχικοί κατά καιρούς, βρισκόμαστε να σκεφτόμαστε πολύ και να αναλύουμε καταστάσεις και με το παραπάνω. Εξαφανιζόμαστε, οι ήχοι της ζωής μας είναι στην ουσία άδειοι γύρω μας και όλες οι ιστορίες που γράφουμε με αυτήν αλλά και με τους ανθρώπους μας παραμένουν ατέλειωτες. Θέλουμε κάποιον να μας “χρυσώσει το χάπι”, να μας πει πως τα πράγματα δεν είναι όπως σκεφτόμαστε, είναι καλύτερα, πως θα αλλάξουν, πως θα φτιάξουν με τον τρόπο που εμείς θέλουμε κι όχι με αυτόν που είναι ο σωστός.
Τι θέλουμε λοιπόν να ακούσουμε; Αθώα λευκά ψέματα. Ακούμε, συνεπώς, αυτό που θέλουμε μα ξεχνάμε πως η πραγματικότητα παραμονεύει εκεί στη γωνιά για να μας χτυπήσει την πόρτα, και το κάνει, αλλά χτυπάει ψυχικά κι εμάς.
Είναι σωστό να λέμε λευκά ψέματα;
Ένα λευκό ψέμα είναι ψέμα. Η μισή αλήθεια είναι ψέμα. Μια κρυμμένη αλήθεια είναι ψέμα. Ένα ψέμα από παράλειψη είναι ψέμα. Το ψέμα είναι ψέμα, και δεν αλλάζει αυτό σε καμία του μορφή. Η ψυχολογία λέει ότι ακόμη και τα λευκά ψέματα μπορούν να γυρίσουν πίσω σε εμάς μπούμερανγκ. Κάθε φορά που λες ένα λευκό ψέμα, αυτομάτως θέτεις το άτομο απέναντι σου που το ακούει στη θέση να επαναξιολογήσει πόσο αξιόπιστος -ή όχι- είσαι πραγματικά. Ίσως σε συγχωρήσει. Αυτήν τη φορά. Ίσως και ξανά στο μέλλον. Αλλά ποια η ουσία του να περνάς από το ένα ψέμα στο άλλο εφόσον η ανθρώπινη σχέση στην οποία βρίσκεται είναι υγιής; Την αλήθεια όλοι τη θέλουν, αλλά την ειλικρίνεια κανείς, και αυτό είναι γεγονός. Μα δεν υφίσταται ανθρώπινη σχέση, οποιουδήποτε είδους, αν δεν υπάρχει αλήθεια, ειλικρίνεια και εμπιστοσύνη. Πως διαφορετικά θα την χτίσεις; Αν δεν έχεις την εμπιστοσύνη ως βάση, την αλήθεια πάνω από τις ευκολίες και την τιμή σου πάνω απ’ όλα, πως θα καταφέρεις να την κρατήσεις ζωντανή;
Όχι, δεν είναι σωστό να λέμε λευκά ψέματα, γιατί όπως είπαμε, το ψέμα είναι ψέμα και δεν αλλάζει σε καμία του μορφή. Έλα μωρέ, ένα αθώο ψεματάκι, πειράζει; Φυσικά και πειράζει, επειδή αυτή είναι η αρχή της αλυσίδας. Γιατί να θυσιάσεις την εμπιστοσύνη που σου έχει ένας άνθρωπος ακόμη και για ένα λευκό ψέμα; Ναι, εξαρτάται, κάποιες φορές μπορεί όντως να είναι για καλό, μα η πραγματική του γεύση και ουσία είναι εξίσου το ίδιο πικρή με ένα κανονικό ψέμα. Πρέπει να έχουμε ενσυναίσθηση και να προσέχουμε τα συναισθήματα των άλλων. Ακόμη κι αν νοιαζόμαστε όμως γι’ αυτούς και νοιάζονται κι εκείνοι για εμάς το ίδιο αυτό δε σημαίνει πως είναι το πράσινο φως για μια σειρά από λευκά ψέματα μόνο και μόνο για να φανούμε καλοί, ευγενικοί, να τους προστατέψουμε ή να τους κάνουμε να νιώσουν καλά. Ναι, πολλές φορές τα αθώα λευκά ψέματα παρέχουν εξίσου μια μικρή δόση αγάπης, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις όπου μπορούν να αποδυναμώσουν τις σχέσεις ή να προσφέρουν μια ψευδή αίσθηση ελπίδας και εμπιστοσύνης. Κάνε μια παύση στις αλήθειες και στα μικρά λευκά ψέματα που λες, εξετάζοντας προσεκτικά πότε τα χρησιμοποιείς και γιατί – κι αν είναι πραγματικά η καλύτερη απάντηση και λύση δεδομένης της ιδιαίτερης κατάστασης και της φύσης της σχέσης στην οποία βρίσκεσαι.
Τα λευκά ψέματα είναι σαν να βάζουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλάκι, σαν να χτυπάμε τον ώμο κάποιου μην πιστεύοντας όμως στην ουσία ότι όντως θα γίνει καλά, σαν να βάζεις σελοτέιπ στη ρωγμή ενός βάζου, σαν ένα προσωρινό μούδιασμα και ευχαρίστηση που παίρνεις από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και το τσιγάρο όταν νιώθεις πολύ χάλια ή είσαι προβληματισμένος. Πίσω απ’ όλα αυτά η πραγματικότητα είναι ακόμη εκεί και σε περιμένει, όπως και να χει, για να την αντιμετωπίσεις. Το πιο άσχημο πράγμα όταν σου λένε ψέματα είναι πως αναγνωρίζεις ότι δεν σου άξιζε η αλήθεια. Γιατί να βάλεις κάποιον σε αυτήν τη θέση ή να δέχεσαι να βρίσκεσαι εσύ στην ίδια; H ειλικρίνεια είναι η πιο σημαντική μορφή της οικειότητας. Αντί να χάσεις συνεπώς την οικειότητα αναρωτήσου πόσο ψηλά στις αξίες σου είναι η ειλικρίνεια…
