Ο Φρανσουά Τρυφώ (François Truffaut) γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1932 και απεβίωσε την 21η Οκτωβρίου του 1984. Είναι ένας από τους ιδρυτές του γαλλικού Νέου Κύματος (Νουβέλ Βαγκ) στον κινηματογράφο και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες της χώρας, με το έργο του να επηρεάζει πλήθος καλλιτεχνών μέχρι και σήμερα. Ο αγαπημένος του σκηνοθέτης ήταν ο Χίτσκοκ, από τον οποίο οι επιρροές είναι εμφανείς. Ο θεματικές του ήταν αρκετά τολμηρές για την εποχή, ενώ η αδυναμία του είναι, αδιαμφισβήτητα, τα ερωτικά τρίγωνα. Το σκηνοθετικό του ντεμπούτο στη μεγάλη οθόνη έγινε το 1959 και η καριέρα του συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του. Το maxmag επισκέφθηκε όλη του τη φιλμογραφία και σας παρουσιάζει τις 10 καλύτερες στιγμές του.
10. Φαρενάιτ 451 (1966)
Αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του ομότιτλου μυθιστορήματος του Ρέι Μπράντμπερι. Ο Τρυφώ μας μεταφέρει σε μία αυταρχική κοινωνία, όπου οι κανόνες αποκλείουν τις νέες ιδέες, την πρωτοτυπία κι οτιδήποτε άλλο αποκλίνει από τα συνηθισμένα. Δουλειά των πυροσβεστών είναι να βάζουν φωτιά στα βιβλία, ώστε ο λαός να μην ονειρεύεται επίπλαστες πραγματικότητες. Η ταινία ακολουθεί τη ζωή ενός εξ αυτών, ο οποίος αρχίζει να αμφισβητεί τα καθήκοντά του. Πρόκειται για μία ταινία-σχόλιο πάνω στη μαζοποίηση και την ελεύθερη έκφραση, ικανή να προβληματίσει τον θεατή μέχρι και σήμερα. Ειδικά σήμερα.
Fun fact: Ο Τρυφώ είχε δηλώσει πως σε αυτή την ταινία ήταν η μόνη φορά που ήρθε σε μεγάλη αντιπαράθεση με ηθοποιό του. Πρόκειται για τον πρωταγωνιστή, Όσκαρ Βέρνερ, με τον οποίον διαφωνούσαν διαρκώς για την προσέγγιση του ρόλου. Ο Τρυφώ έφτασε στο σημείο να πει πως αν δεν είχε περάσει έξι χρόνια προετοιμάζοντας την ταινία, θα είχε εγκαταλείψει το σετ από πολύ νωρίς.
9. Η Σειρήνα του Μισισιπή (1969)
Ένας εργοστασιάρχης αποφασίζει να αναζητήσει σύζυγο μέσω αλληλογραφίας. Όταν βρίσκει την κατάλληλη, βλέπει τη ζωή του να ακολουθεί την πορεία που ονειρευόταν. Η χαρά όμως δεν κρατάει πολύ, με τη νέα του σύζυγο να μην είναι όσο αθώα όσο θα ήθελε να δείχνει. Ο Τρυφώ μας δείχνει την διπολικότητα των ανθρώπινων σχέσεων. Η αγάπη και το μίσος διαδέχονται συνέχεια το ένα το άλλο, ενώ σε πολλές στιγμές καταφέρνουν να συνυπάρξουν. Ο Ζαν Πωλ Μπελμόντο και η Κατρίν Ντενέβ δίνουν ζωή στην ιστορία δύο ανθρώπων που κάποτε είχαν πολλά, έφτασαν στο τίποτα και συνεχίζουν να ονειρεύονται τα πάντα.
Fun fact: Ο Τρυφώ επέλεξε να γυρίσει τις σκηνές της ταινίας με σχεδόν απόλυτη χρονολογική σειρά για να αφήσει τη χημεία των πρωταγωνιστών να αναπτυχθεί σε φυσικό χρόνο. Το αποτέλεσμα τον αποζημίωσε.
8. H Νύφη Φορούσε Μαύρα (1968)
Η ταινία ξεκινά με μία νεαρή κοπέλα, την Τζούλι, να επιχειρεί να βάλει τέλος στη ζωή της. Η προσπάθεια αποτρέπεται από την μητέρα της και η κοπέλα αποφασίζει να εξοπλιστεί με θάρρος και να αφήσει πίσω της τη ζωή που είχε συνηθίσει. Αρχίζει να επισκέπτεται, φαινομενικά άσχετους μεταξύ τους, άνδρες με σκοπό να τους σκοτώσει. Όσο το κουβάρι ξεδιπλώνεται, η ιστορία και η αποφασιστικότητα της Τζούλι καταφέρνουν να καθηλώσουν και να διχάσουν.
Fun fact: Τα θρυλικά “Kill Bill” του Ταραντίνο αντλούν βασικές επιρροές τους από τη συγκεκριμένη ταινία.
7. Αμαρτωλές σχέσεις (1964)
Η ιστορία που εκτυλίσσεται είναι αυτή του Πιερ Λασνέ, ενός γνωστού εκδότη και λέκτορα. Ο γάμος του με τη Φράνκα σταδιακά βαλτώνει έχοντας μετατραπεί σε ρουτίνα. Κατά τη διάρκεια ενός επαγγελματικού ταξιδιού, γνωρίζει μία γοητευτική αεροσυνοδό, που κάνει άνω κάτω τη ζωή του. Το παρόν συγκρούεται με το παρελθόν και ο Λασνέ παίρνει βιαστικές αποφάσεις, για τις οποίες μετανιώνει αμέσως μετά. Μία από τις πολλές ταινίες του Τρυφώ στις οποίες πραγματεύεται ζητήματα συζυγικής απιστίας και παράνομου έρωτα. Η ένταση με την οποία αποτυπώνονται όλες οι διαπροσωπικές σχέσεις των ηρώων σε συνδυασμό με τις απροσδόκητες εξελίξεις που προκύπτουν -με αποκορύφωμα το φινάλε-, την κάνουν να ξεχωρίσει και την αναγάγουν σε ένα από τα πολλά αριστουργήματα του σκηνοθέτη.
Fun fact: Ο Τρυφώ είχε αγοράσει ήδη τα δικαιώματα του βιβλίου Φαρενάιτ 451, που συναντήσαμε πιο πάνω. Αυτή η ταινία γράφτηκε και γυρίστηκε επειδή υπήρχαν αρκετές καθυστερήσεις στην παραγωγή της άλλης ταινίας.
6. Ένα Όμορφο Κορίτσι σαν Εμένα (1972)
Ένας νεαρός κοινωνιολόγος ασχολείται με τις «Γυναίκες Εγκληματίες» για τις ανάγκες της διατριβής του. Αυτό του το εγχείρημα τον οδηγεί στην Καμίλ Μπλις, η οποία κατηγορείται για φόνο. Εκείνη ξεκινάει να του διηγείται την ιστορία της ζωής της, μία ιστορία την οποία η ίδια η Καμίλ αποφάσιζε να περιπλέκει όλο και περισσότερο. Ο κοινωνιολόγος αρχίζει να δένεται με την Καμίλ και η ιστορία της αποκτά ένα νέο κεφάλαιο. Το χιούμορ, είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο βαθμό, υπάρχει πάντα στις ταινίες του Τρυφώ. Σε αυτή την περίπτωση το κωμικό στοιχείο είναι και το βασικότερο. Απολαυστικό σενάριο που το συνοδεύει μία απολαυστική ερμηνεία από την Μπερναντέτ Λαφόντ, χαρίζοντάς μας μιάμιση ξεκαρδιστική ώρα.
Fun fact: Αν και είχαν μία πολύ καλή συνεργασία, ο Τρυφώ δεν δούλεψε ξανά με τη Λαφόντ, γεγονός αξιοπερίεργο καθώς ο σκηνοθέτης συνήθιζε να συνεργάζεται συχνά με τους πρωταγωνιστές του.
5. Ένα αγρίμι στην πόλη (1970)
Είμαστε στο μακρινό 1978. Σε ένα δάσος εντοπίζεται ένα παιδί το οποίο έχει μάθει να ζει ως αγρίμι. Δεν έχει καμία επαφή με τον πολιτισμό, η γλώσσα του είναι τα γρυλίσματα και οποιαδήποτε επαφή με άλλους ανθρώπους του προκαλεί φόβο και ανησυχία. Ένας γιατρός αναλαμβάνει την κηδεμονία του με στόχο να τον κάνει να γνωρίσει τον κόσμο από την αρχή, εξετάζοντας τις δυνατότητές του και μέχρι που μπορεί να φτάσει. Πρόκειται για μία πραγματική ιστορία, γεγονός από μόνο του συγκλονιστικό, για την οποία ο Τρυφώ χρησιμοποίησε, ως βάση του, τα ιατρικά δεδομένα της υπόθεσης. Αν και πρόκειται για την πιο μικρή του ταινία, καταφέρνει να συγκινήσει και να δώσει μαθήματα ζωής. Ποτέ δεν είναι αργά να ξεκινήσεις τη ζωή σου από το μηδέν.
Fun fact: Μία εβδομάδα μετά την πρεμιέρα της ταινίας στο Λος Άντζελες βρέθηκε στην Αμερική ένα αντίστοιχο «αγρίμι». Ήταν ένα κορίτσι χωρίς καμία επαφή με τον δυτικό πολιτισμό. Οι γιατροί και οι ερευνητές, που δούλευαν στην υπόθεση, κανόνισαν μια ιδιωτική προβολή της ταινίας για μεγαλύτερη έμπνευση.
4. Το τελευταίο μετρό (1980)
Γερμανική κατοχή στο Παρίσι του 1942. Ένας Εβραίος σκηνοθέτης και θιασάρχης πρέπει να παραμείνει κρυμμένος. Το υπόγειο του θεάτρου γίνεται το καταφύγιό του, όσο η σύζυγός του αναλαμβάνει τη διαχείριση του θεάτρου. Οι συντελεστές της νέας παράστασης που πρόκειται να ανέβει δεν γνωρίζουν τίποτα, ενώ ταυτόχρονα έχουν και οι ίδιοι μυστικά που προσπαθούν να διαφυλάξουν. Το κοινωνικό πλαίσιο της εποχής δίνει μεγάλο αβαντάζ στην ταινία, αν και δεν είναι ο κεντρικός άξονας που μας απασχολεί. Όπως πάντα, στο επίκεντρο βρίσκονται οι ανθρώπινες σχέσεις. Η χημεία των ηθοποιών είναι αξιοσημείωτη, σε μια ταινία γεμάτη αγάπη για το θέατρο, έναν χώρο που δε σε εγκαταλείπει ποτέ.
Fun fact: Η συγκεκριμένη ταινία του Τρυφώ, μαζί με το Συρανό ντε Μπερζεράκ (1990) του Ζαν Πωλ Ραπενό, έχουν το ρεκόρ για τα περισσότερα βραβείο Σεζάρ (10 η καθεμία).
3. Τα 400 χτυπήματα (1959)
Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Τρυφώ είναι και σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτοβιογραφική. Πρωταγωνιστής είναι ο Αντουάν Ντουανέλ, το alter ego του Γάλλου σκηνοθέτη, ένα παιδί στις αρχές της εφηβείας που αναγκάζεται να μεγαλώσει νωρίς. Ο Αντουάν δεν περνάει καλά στο σπίτι του, βιώνει στο πετσί του την αδικία και μπλέκει σε καταστάσεις που δυσχεραίνουν την καθημερινότητά του ακόμα περισσότερο. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές, ο κόσμος την «αγκάλιασε» από την πρώτη στιγμή, η πρωτοποριακή ματιά του Τρυφώ τον καθιέρωσε ήδη από το ντεμπούτο του και η ταινία συνεχίζει να ασκεί επιρροή στον παγκόσμιο κινηματογράφο μέχρι και σήμερα.
Fun fact: Αν και δεν ήταν στα αρχικά σχέδιά του, ο Τρυφώ δημιούργησε 4 sequels της ταινίας. Η ιστορία του Αντουάν Ντουαέλ συνεχίζεται στα: Αντουάν και Κωλέτ (1962), Κλεμμένα Φιλιά (1968), Παράνομο Κρεβάτι (1970) και Η αγάπη το βάζει… στα πόδια (1979).
2. Αμερικανική νύχτα (1973)
Ένας σκηνοθέτης είναι αποφασισμένος να τελειώσει την ταινία του. Το συνεργείο και οι συνθήκες μετατρέπουν αυτό το απλό εγχείρημα σε άθλο. Οι σχέσεις μπερδεύονται, ξεσπούν συνεχώς προσωπικές και ομαδικές κρίσεις και η ταινία περνάει διαρκώς σε δεύτερη μοίρα. Ο Τρυφώ σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί (ως σκηνοθέτης) σε μια ταινία με πολλά αυτοαναφορικά στοιχεία. Το σινεμά συναντά το σινεμά και η αγάπη του σκηνοθέτη για την δουλειά του είναι φανερή από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο λεπτό. Όπως και στις Αμαρτωλές Σχέσεις που συναντήσαμε λίγο νωρίτερα, είναι μία η σκηνή που σου έρχεται από κει που δεν την περιμένεις και συνειδητοποιείς ότι αυτό που βλέπεις είναι ένα μικρό διαμαντάκι.
Fun fact: Η ταινία που έδωσε στον Τρυφώ την μοναδική του υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας.
1. Απολαύστε το κορμί μου (1962)
Ίσως σας είναι γνωστή ως Ζιλ και Τζιμ. Τα δύο αυτά ονόματα ανήκουν στους πρωταγωνιστές, δύο αχώριστους φίλους που ερωτεύονται την ίδια γυναίκα. Τα ερωτικά τρίγωνα είναι η αδυναμία του Τρυφώ, όμως κατάφερε να τα παρουσιάσει όπως κανείς άλλος. Οι τρεις φίλοι και εραστές καταφέρνουν, σε μεγάλο βαθμό, να βρουν έναν δικό τους κώδικα επικοινωνίας κάνοντας αυτή τη σχέση να προχωρήσει. Κάθε σκηνή είναι μια ανατροπή, κάθε ατάκα θέλεις να τη σημειώσεις για να μην την ξεχάσεις, κάθε πλάνο είναι μια εξαιρετική φωτογραφία. Το μακρινό 1962 ο Τρυφώ δημιούργησε μια ταινία με θέματα που συνεχίζουν να είναι ταμπού μέχρι και το 2021 και το έκανε αριστοτεχνικά.
Fun fact: Τη νύχτα της πρεμιέρας ο Τρυφώ ήταν τόσο αγχωμένος που αποφάσισε να δει μια άλλη ταινία αντί για τη δική του.
