O Φινλανδός Aki Κaurismaki είναι η ήρεμη δύναμη του ευρωπαϊκού σινεμά, που το «πονάει» και το τιμάει όσο λίγοι εκεί έξω. Διαπρύσιος κήρυκας του παραδοσιακού φιλμ, αντίμαχεται σθεναρά -μέχρι και σήμερα- την επέλαση του ψηφιακού που έχει εδραιωθεί για τα καλά πια, κερδίζοντας τον τίτλο της πολύ σπάνιας σκηνoθετικής φιγούρας που η παρουσία του στον χώρο δεν είναι πομπώδης και σαρωτική, πλην όμως, είναι ένας απλός στρατιώτης και η φιλμογραφία του ένα βαρύ πυροβολικό, που χωρίς αυτήν το σινεμά αναντίρρητα θα ήταν κατά πολύ φτωχότερο. Εξαιρετικά λιτός και ουσιαστικός σχολιάζει ευθαρσώς, με καυστικό τρόπο στις ταινίες του και με μια υπερχειλίζουσα χαρμολύπη, την ερεβώδη, αθέατη πλευρά της χώρας του που δυστυχώς κρύβεται επιμελώς. Απεικονίζει με πολύ σεβασμό και λεπτότητα τους ανθρώπους του περιθωρίου, τους αποσυνάγωγους της κοινωνίας που στον στίβο της ζωής ξεκινήσαν από διαφορετική αφετηρία και ζουν την απόλυτη αλλοτρίωση σε μια οδυνηρά πληκτική καθημερινότητα, με παρόν το ανέκαθεν βιτριολικό βορειοευρωπαϊκό, υποβόσκoν χιούμορ του, που είναι μοναδικό στην οικουμένη.
Στο σύμπαν του παρουσιάζει μια χώρα που η οικονομική της ευρωστία ωχρία μπροστά στα ψυχικά της συντρίμμια, εκεί που ο υλισμός έχει επισκιάσει την ανθρωπιά, και η φυγή είναι μια λυτρωτική, συμβολική πράξη αυτοπραγμάτωσης. Ξεχασμένες, μίζερες υπάρξεις που υπάρχουν αντί να ζουν, που αναζητούν την συναισθηματική θαλπωρή, που η εργασιακή εκμετάλλευση και ο κοινωνικός αποκλεισμός κατέχουν την πρωτοκαθεδρία. Η μινιμαλιστική του φόρμα και το πολύ ιδιαίτερο στυλ του τον διαφοροποιεί από την χάβρα των υπολοίπων σκηνοθετών, κάνοντάς τον μια πολύ ιδιάζουσα περίπτωση auteur, που χωρίς να εκβιάσει τα συναισθήματα, μας ποτίζει κατά ριπάς με αυτά. Δεν υπάρχουν πολλά λόγια για να χαρακτηρίσουν τις ταινίες του, ίσως και έτσι να είναι το προσήκον, καθότι αυτό θα ήθελε και αυτός όντας πάντα λακωνικός. Αφήνει την εικόνα να μιλάει από μόνη της και ευτυχώς αυτή είναι… λαλίστατη! Το 1990 λοιπόν γύρισε την ταινία «I Hired a Contract killer» με πρωταγωνιστή τον πασίγνωστο πάλαι ποτέ Jean-Pierre Léaud κερδίζοντας επάξια την θέση της ακόμα και σε cult ταινίες απορροφώντας και το αντίστοιχο κοινό.

Ένας τυποποιήμενος υπάλληλος έπειτα από την 15 ετη αφοσιωμένη υπηρεσία του σε ένα τυπογραφείο, απολύεται απροειδοποίητα και επιχειρεί να βάλει τέλος στην ζωή του. Αφού θα αποτύχει ποικιλοτρόπως να αυτοκτονήσει, θα προσλάβει έναν επαγγελματία δολοφόνο να τον απαλλάξει από την βυθισμένη στην μιζέρια ύπαρξή του.
Ο Henry, γρανάζι μιας σάπιας μηχανής ενός αμείλικτου συστήματος που τρέχει με εξουθενωτικούς ρυθμούς, περιπλανιέται άσκοπα σαν την άδικη κατάρα στους αποσαθρωμένους δρόμους, αναζητώντας τον λυτρωτή του που θα τον απαλλάξει από την οικονομική του δυσπραγία και την απόλυτη κενότητα της ζωής του με αιτία (;) την απόλυσή του. Όντας ξένος σε αυτή την χώρα ως Γάλλος μετανάστης, αντιμετωπίζει την ξενοφοβία σε όλες της τις εκφάνσεις ένθεν και ένθεν, παραπονούμενος ότι δεν είναι πουθενά αρεστός -ούτε στην ίδια του τη χώρα. Όταν οι εκτελεστες-δολοφόνοι ζητούν από τον ίδιο να τους υποδείξει το θύμα που πρόκειται να ξεπαστρέψουν, αυτός -σε μια πολύ αστεία ομολογουμένως σκηνή- τους δίνει την φωτογραφία του εαυτού του και την διέθυνσή του. Ο Henry στο μεταξύ της συμφωνημένης δολοφονίας του που πλησιάζει οσονούπω, θα γνωρίσει την κόντρα στο χαρακτήρα του, Margaret, ενώνοντας και οι δύο τις μοναξιές τους. Με τους δολοφόνους του να τον παρακολουθούν μέχρι το επικείμενο τέλος του, είναι και αυτοί δύσπιστοι για την απόφασή του και εκείνος σιγά σιγά θα αρχίσει να ανασκευάζει τα λεγόμενα του, θέλοντας να αδράξει την ζωή και πάλι χάρη στο ερωτικό σκίρτημα προς την κοπέλα. Όταν θα κατασταλάξει στην ακύρωση της συμφωνίας, θα βρει εμπόδια στην υλοποίηση της.

Ο Kaurismaki με την διακριτικότητα που τον χαρακτηρίζει παρουσιάζει έναν κόσμο όπου το νόημα της ζωής ενός ανθρώπου είναι μια δουλειά χωρίς… νόημα. Και όταν χαθεί αυτή η δουλειά χάνεται και το ανύπαρκτο νόημα ή είναι ευκαιρία για ενδοσκόπηση και συνειδητοποίηση της ματαιότητας της ζωής του που πριν δεν είχε τον χρόνο να το κάνει -η αποζημίωση του όταν απολύθηκε ήταν ένα ρολόι χαλασμένο(;). Σκηνοθετεί όπως αυτός ξέρει την λούμπεν πραγματικότητα και διαγράφει στο ψυχρό πρόσωπο του πρωταγωνιστή την εκφυλισμένη κοινωνία στην ολότητά της.
Δείτε εδώ το trailer της ταινίας «I Hired a Contract killer»: