Οι βιογραφίες παραμένουν ένα σημαντικό κομμάτι της κινηματογραφικής παραγωγής, ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται για επιφανή πρόσωπα. Με αφορμή λοιπόν την αντισυμβατική βιογραφία της «Jackie» Kennedy του Pablo Larrain, που εμφανίστηκε σε πολλές βραβεύσεις το τελευταίο διάστημα και κάνει πρεμιέρα στη χώρα μας στις 19 Ιανουαρίου, θυμόμαστε σήμερα μερικές ακόμα ταινίες που βασίστηκαν στις ζωές ανθρώπων που σχετίστηκαν με την πολιτική.
«Lincoln» του Steven Spielberg (2012)
Ο Daniel Day-Lewis έδωσε άλλο ένα ρεσιτάλ υποκριτικής στο ρόλο του Abraham Lincoln, ενός από τους πιο εμβληματικούς προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ταινία διαδραματίζεται στο ξεκίνημα της δεύτερης θητείας του, το 1865, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος μαινόταν ακόμη, κι ο ίδιος ακόμη πάλευε για την κατάργηση της δουλείας. Εκτός από τα καθήκοντά του, έχει να αντιμετωπίσει και τα ξεσπάσματα της γυναίκας του (Sally Field), όπως και την επιμονή του γιου του (Joseph Gordon-Levitt) να παρατήσει τη νομική και να καταταγεί στον πόλεμο. Με αυτή την ταινία, ο Lewis έσπασε κάθε ρεκόρ στην κατηγορία Πρώτου Αντρικού Ρόλου στα Όσκαρ, αφού κέρδισε το τρίτο του βραβείο.
«Frost/Nixon» του Ron Howard (2008)
Το 1977, τρία χρόνια μετά την παραίτηση του πρόεδρου Nixon εξαιτίας του σκανδάλου του Watergate, ο δημοσιογράφος και παρουσιαστής David Frost τον πολιορκούσε για μια σειρά συνεντεύξεων. Ο Nixon (Frank Langella) είχε αποσυρθεί από τη δημόσια ζωή, και υποτιμώντας τις ικανότητες του Frost ως δημοσιογράφου, το θεώρησε μια καλή ιδέα για να «καθαρίσει» το όνομά του. Ο Frost (Martin Sheen) από την άλλη ήθελε να αναστήσει την καριέρα του που είχε πάρει ελαφρώς καθοδική πορεία. Βασισμένη στο επιτυχημένο θεατρικό του Peter Morgan, η ταινία ήταν εξίσου επιτυχημένη στην αναπαράσταση αυτής της αναμέτρησης.
«Η Βασίλισσα» του Stephen Frears (2006)
Μπορεί η Ελισάβετ Β’ να μην είναι ακριβώς πολιτικός, αλλά βρίσκεται στο ανώτατο αξίωμα της χώρας της για περισσότερα από εξήντα χρόνια κι έχει αφήσει ανεξίτηλο το σημάδι της στη σύγχρονη Βρετανία. Η Helen Mirren κέρδισε Όσκαρ ενσαρκώνοντας τη βασίλισσα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι της πορείας της: όταν το 1997 η πολυαγαπημένη από τον κόσμο πριγκίπισσα Diana σκοτώθηκε σε τροχαίο. Για πρώτη φορά, η βρετανική κοινή γνώμη στάθηκε τόσο εναντίον της Ελισάβετ λόγω του φαινομενικά ψυχρού τρόπου που αντιμετώπισε το συμβάν, ενώ ο νεοεκλεγείς τότε πρωθυπουργός Tony Blair (Martin Sheen) ήρθε επίσης σε σύγκρουση μαζί της.
«Elizabeth» του Shekhar Kapur (1998)
Με πρωταγωνίστρια την Ελισάβετ Α’ αυτή τη φορά, που έπαιξε επίσης καθοριστικό ρόλο σε μια κρίσιμη εποχή για τη Βρετανία, η Cate Blanchett είναι εξαιρετική στο ρόλο της νεαρής βασίλισσας που ανέρχεται στο θρόνο μετά το θάνατο της αδερφής της. Βρίσκει ένα βασίλειο χρεοκοπημένο, διχασμένο από θρησκευτικές διαμάχες και απειλούμενο από τις πολύ πιο ισχυρές δυνάμεις της Γαλλίας και της Ισπανίας. Αρνούμενη να παντρευτεί και να μπει για πάντα στο προσκήνιο του συζύγου της, η Ελισάβετ κάνει μια ριψοκίνδυνη σχέση με τον Robert Dudley (Joseph Fiennes) πριν εγκαταλείψει τελικά κάθε ιδέα γάμου και αφοσιωθεί στα καθήκοντά της. Ακολούθησε και μια συνέχεια, το «Elizabeth: Η χρυσή εποχή», που αφορούσε τις προκλήσεις της μετέπειτα περιόδου της βασιλείας της.
«Η πτώση» του Oliver Hirschbiegel (2004)
Είναι σχετικά μικρός ο αριθμός των ταινιών που παρουσιάζουν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από την πλευρά των ηττημένων. Η ταινία του Hirschbiegel είναι μια σκοτεινή και αρκετά ακριβής αναπαράσταση των τελευταίων ημερών του Χίτλερ αλλά και του Βερολίνου πριν εισβάλλουν οι Σοβιετικοί. Ο Χίτλερ του Bruno Ganz έχει φτάσει στην ύψιστη παράνοια, ουρλιάζοντας στους στρατηγούς του και διατάζοντας τη μετακίνηση συνταγμάτων που δεν υπάρχουν πια. Γύρω του, στρατιωτικοί και στελέχη της κυβέρνησής του, όπως ο Goebbels και ο Himmler, είτε βυθίζονται στην απόγνωση είτε ενδιαφέρονται μόνο να σώσουν τον εαυτό τους, βλέποντας ότι το τέλος πλησιάζει. Εκτός από μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας, η ταινία έχει εμπνεύσει τα αναρίθμητα βιντεάκια στα οποία ο Χίτλερ αντιδρά στα πιο απίθανα πράγματα!
«Ο Τελευταίος Βασιλιάς της Σκωτίας» του Kevin Macdonald (2o06)
Ο τίτλος είναι λίγο παραπλανητικός (αν και εξηγείται στην ταινία!), μιας και δεν πρόκειται για Σκωτσέζο βασιλιά, αλλά για το δικτάτορα της Ουγκάντα Idi Amin (Forest Whitaker). Η σύνδεση της ταινίας με τη Σκωτία έγκειται στο νεαρό Σκωτσέζο γιατρό που ενσαρκώνει ο James McAvoy, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του ’70 πηγαίνει στην αφρικανική χώρα για να προσφέρει τις υπηρεσίες του και καταλήγει προσωπικός γιατρός του δικτάτορα, χωρίς να γνωρίζει ακόμα το μέγεθος των φρικαλεοτήτων που διέπραξε. Αν και η ταινία δεν καταδεικνύει την πλήρη έκταση αυτών των φρικαλεοτήτων και ο Σκωτσέζος γιατρός είναι εξολοκλήρου μια επινόηση, ο Forest Whitaker έδωσε μια ανατριχιαστική ερμηνεία στο ρόλο του παρανοϊκού και βάρβαρου Amin, που του χάρισε επάξια ένα Όσκαρ.
.jpg)
«Gandhi» του Richard Attenborough (1982)
Αν η ταινία γυριζόταν σήμερα, είναι αμφίβολο το κατά πόσο ο ρόλος του σημαντικού ηγέτη της Ινδίας θα δινόταν στο λευκό και Βρετανό Ben Kingsley, όμως ο ηθοποιός έκανε εκπληκτική δουλειά στην επικών διαστάσεων (και διάρκειας!) ταινία του Attenborough. Το φιλόδοξο εγχείρημα της ταινίας ήταν να παρουσιάσει πενήντα χρόνια από τη ζωή του Γκάντι, το πώς ηγήθηκε μιας μη βίαιης επανάστασης και κατάφερε τελικά να ελευθερώσει τη χώρα του από τους Βρετανούς αποικιοκράτες και να την κάνει ανεξάρτητο κράτος, αλλά και το πώς αντιμετώπισε τις μετέπειτα προκλήσεις. Το αποτέλεσμα είχε σαρώσει σχεδόν κάθε κινηματογραφικό βραβείο εκείνη τη χρονιά!
«Malcolm X» του Spike Lee (1992)
Η πολύ ενδιαφέρουσα ταινία του Spike Lee ακολουθεί μια από τις πιο χαρακτηριστικές και αμφιλεγόμενες φυσιογνωμίες του κινήματος των Αφροαμερικανών στην προσπάθειά τους για ίσα δικαιώματα στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Ξεκινώντας την ενήλικη ζωή του ως gangster, ο Malcolm X θα κατηγορήσει οργισμένα τη λευκή Αμερική για τα εγκλήματά της κατά της φυλής του, θα μυηθεί στον ισλαμισμό και τελικά θα ταχθεί υπέρ της μαύρης υπεροχής και της βίας. Αυτές του οι ιδέες ήταν που τον έφεραν σε σύγκρουση με τον Martin Luther King που ήταν υπέρμαχος της μη βίας και δεν είχε τόσο ακραίες απόψεις. Ο Denzel Washington ήταν μοναδικός στον πρωταγωνιστικό ρόλο (για μια ταινία που εστιάζει περισσότερο στον αγώνα και τις ιδέες του King, υπάρχει το αξιόλογο «Selma» του 2014).
«Ημερολόγια Μοτοσικλέτας» του Walter Salles (2004)
Θα μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί και ως ταινία ενηλικίωσης: ο Gael Garcia Bernal πρωταγωνιστεί στο ρόλο του Che Guevara όταν ήταν ακόμα φοιτητής ιατρικής στην Αργεντινή και διέκοψε για ένα διάστημα τις σπουδές του για να ταξιδέψει με μια μοτοσικλέτα στη Νότια Αμερική, μαζί με το φίλο του Alberto Granado (Rodrigo de la Serna). Το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο βιβλίο που έγραψε ο Guevara για το ταξίδι του, όπως και στο βιβλίο αλλά και στις προσωπικές μαρτυρίες του Granado, που ζούσε όταν γυρίστηκε η ταινία. Δεν ακολουθεί φυσικά τον πρωταγωνιστή της όταν αργότερα αναμίχθηκε ενεργά στην πολιτική, αλλά δείχνει το πώς αυτό το ταξίδι, που αρχικά είχε καθαρό σκοπό τη διασκέδαση, τον έφερε σε επαφή με την ανέχεια και την αδικία που επικρατούσε στη Λατινική Αμερική και τον έκανε να αλλάξει σκοπό στη ζωή του.
.jpg)
«Milk» του Gus Van Sant (2008)
Ο Sean Penn πρωταγωνιστεί στο ρόλο του Harvey Milk, του πρώτου ανοιχτά ομοφυλόφιλου πολιτικού στις ΗΠΑ. Ο Milk στα τεσσαρακοστά του γενέθλια μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη στο Σαν Φρανσίσκο για να αγωνιστεί για τα δικαιώματα των γκέι και να προσπαθήσει να εκλεγεί στο συμβούλιο της πόλης. Το κατάφερε το 1978, για να δολοφονηθεί δέκα μήνες αργότερα από συνάδερφό του στο συμβούλιο. Η συγκινητική΄ερμηνεία του Penn ως ένα από τα πρώτα μέλη του γκέι κινήματος του χάρισε Όσκαρ, ενώ με το ίδιο βραβείο τιμήθηκε και το σενάριο της ταινίας.
*Honorable Mention: η ταινία «Η Σιδηρά Κυρία» της Phyllida Lloyd δεν είναι και το πιο ακριβές πορτρέτο των χρόνων της διακυβέρνησης της Margaret Thatcher και μπερδεύεται κάπου στην προσπάθειά της να είναι ταυτόχρονα συναισθηματικό δράμα και πολιτική βιογραφία, παρά το γεγονός ότι με το σωστό σενάριο, θα μπορούσε να προκύψει ένα πολύ ενδιαφέρον αποτέλεσμα. Αξίζει ωστόσο η εκπληκτική ερμηνεία της Meryl Streep που είναι ανατριχιαστικά όμοια με την επί δωδεκαετίας πρωθυπουργό της Αγγλίας.
