Το Χρώμα του Ροδιού είναι μία ταινία που, αν τη δεις, δεν πρόκειται να τη ξεχάσεις. Ο σκηνοθέτης, Sergei Parajanov, μας παρουσιάζει μία σειρά σουρεαλιστικών στατικών εικόνων, εμπνευσμένες από τη ζωή και το έργο του ποιητή Sayat Nova (1712-1795). Η ταινία κυκλοφόρησε το 1969 κι από τότε έχει συμπεριληφθεί σε αναρίθμητες λίστες με τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών, έχει προβληθεί σε κινηματογραφικά φεστιβάλ όλου του κόσμου και έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες, καταφέρνοντας να ξεπεράσει τη φυσική φθορά του χρόνου.
Η ομιλία είναι περιορισμένη, σε σημείο που η έλλειψη υποτίτλων λίγο μόνο επηρεάζει την εμπειρία θέασης. Το στοιχείο που κάνει το Χρώμα του Ροδιού να ξεχωρίζει είναι η εικόνα. Τα χρώματα θα σε μαγέψουν, θα σε μεταφέρουν στον σουρεαλιστικό κόσμο του Parajanov, ακόμα κι αν δυσκολευτείς να καταλάβεις τι συμβαίνει στην οθόνη σου. Κάθε δευτερόλεπτο, κάθε καρέ θα μπορούσε να είναι ένας διαφορετικός πίνακας ζωγραφικής με περίτεχνες λεπτομέρειες και εντυπωσιακή εκφραστικότητα. Σε αυτό συντελούν και οι τοποθεσίες στις οποίες έλαβαν χώρα τα γυρίσματα. Πρόκειται για ένα ταξίδι ανάμεσα σε πανέμορφους αρχαιολογικούς χώρους της Αρμενίας, της Γερωγίας και του Αζερμπαϊτζάν.
Το Χρώμα του Ροδιού είναι μια ιστορία πόνου. Ταυτόχρονα είναι και ένα σπουδαίο παράδειγμα του πως μπορείς να πάρεις τη θλίψη και τις δυσκολίες της ζωής και να τα μετατρέψεις σε τέχνη. Ο Parajanov ένιωσε μια ταύτιση και μια σύνδεση με την ιστορία του ποιητή, γεγονός που του επέτρεψε να δημιουργήσει αφήνοντας σε κάθε λεπτομέρεια το προσωπικό του στίγμα. Ωστόσο, η εκδοχή που παρακολουθεί ολόκληρος ο πλανήτης σήμερα, δεν είναι ακριβώς αυτή που δημιουργήθηκε αρχικά. Πριν από την αρχική της κυκλοφορία, η ταινία δέχθηκε ορισμένες μετατροπές που επιβλήθηκαν από τη Σοβιετική Ένωση. Ο τίτλος, Το Χρώμα του Ροδιού, ήταν και αυτός επιλογή της Σοβιετικής Ένωσης. Αρχικά η ταινία ονομαζόταν Sayat Nova (όπως ο ποιητής) αλλά επιχειρήθηκε απομάκρυνση του έργου από τον βιογραφικό του χαρακτήρα. Η “πειραγμένη” εκδοχή ήταν αυτή που τελικά καθιερώθηκε.
Η επιρροή που μπορεί να ασκήσει μία αρμένικη ταινία του 1969 στην τέχνη του σήμερα είναι εντυπωσιακή. Έχει φτάσει να προβάλλεται και να διδάσκεται σε σχολές τέχνης από την Ευρώπη ως την Αμερική, ενώ παράλληλα ωθεί στη δημιουργία αμέτρητους καταξιωμένους και νέους καλλιτέχνες κάθε κλάδου. Χαρακτηριστικό και πολύ πρόσφατο παράδειγμα είναι η Lady Gaga, η οποία επηρεάστηκε από την ταινία για να δημιουργήσει το video clip του τραγουδιού “911” μέσα από το οποίο αφηγείται μία προσωπική της ιστορία ψυχολογικού πόνου.
Την πρώτη φορά που είδα το Χρώμα του Ροδιού πριν από μερικούς μήνες προσπαθούσα να συνδέσω μεταξύ τους όλα τα στοιχεία, να μη χάσω ούτε ένα κάδρο, ούτε την παραμικρή λεπτομέρεια αλλά παρ’ όλα αυτά, στο τέλος έμεινα αρκετά απορημένος και προβληματισμένος. Δεν ήταν ακριβώς έρωτας με την πρώτη προβολή. Όσο περνούσαν οι μέρες, η ταινία συνέχιζε να παίζει στο μυαλό μου, έβλεπα ξανά και ξανά εικόνες στο internet θέλοντας να θυμηθώ το κάθε τι και ένιωθα την ανάγκη να την ξαναδώ. Η δεύτερη φορά ήταν πιο απολαυστική από την πρώτη. Είμαι σίγουρος ότι η τρίτη θα είναι ακόμα πιο απολαυστική από τη δεύτερη.
