Ο διάλογος είναι μία πράξη η οποία φανερώνει την κοινωνική μας ανάγκη να συνερχόμαστε με τους άλλους και αποτελεί μία κορυφαία δημοκρατική διαδικασία στην οποία δύο ή περισσότεροι άνθρωποι συζητούν και επιλύουν ένα πρόβλημα.
Όμως, ακόμα και αυτός δεν είναι μία πράξη η οποία είναι αφηρημένη και δεν υπόκειται αποκλειστικά και μόνο στην αυθαιρεσία των ανθρώπων που συμμετέχουν σε αυτή. Ας δούμε κάποια βασικά γνωρίσματα του πραγματικά καλού διαλόγου.
- Σεβασμός στη διαφορετική άποψη: Οι συνομιλητές είναι βέβαιο πως δε θα έχουν την ίδια άποψη για το ίδιο θέμα και οι εντάσεις είναι βέβαιο πως θα έρθουν. Δεν αφήνουμε τη μανία να μας πλημμυρίσει, διατηρούμε το σεβασμό μας απέναντι στο άλλο άτομο και την προσωπικότητά του.
- Αποφυγή προσβολών/λεκτικής βίας: Δε χειροδικούμε, δεν ασκούμε σωματική βία στο συνομιλητή και δεν προσπαθούμε να τον κατευθύνουμε στη δική μας θέση με βίαιο τρόπο. Η βία θα μας κάνει να χάσουμε το δίκιο μας, ακόμα και το έχουμε όλο με το μέρος μας. Ας είναι η δύναμη του λόγου μας εκείνη που θα λυγίσει ακόμα και τον πιο σκληρό συνομιλητή.
- Αποφεύγουμε την κατάκριση και την ενοχοποίηση του άλλου: Ο συνομιλητής μας δεν παύει να είναι ένας άνθρωπος, τον οποίο και οφείλουμε να σεβαστούμε παρά τις όποιες αντιθέσεις μας. Αποφεύγουμε τις συνεχείς επιθέσεις στον χαρακτήρα και την ηθική του άλλου, δεν προσπαθούμε να ενοχοποιήσουμε και να κάνουμε κάποιον να αισθανθεί άσχημα με απότομο τρόπο. Η επιχειρηματολογία μας είναι αρκετή και δε χρειάζεται να μειώνουμε και εμείς οι ίδιοι την ηθική του χαρακτήρα μας. Γι’ αυτό και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τα όποια επιχειρήματα μπορεί να έχει ο άλλος και να είμαστε έτοιμοι να απαντήσουμε με γνώσεις και επιχειρήματα.
- Έχουμε φροντίσει να έχουμε δυνατά επιχειρήματα: Ο λόγος μας πρέπει να έχει πλούσια επιχειρήματα, να διαθέτει γνώσεις και να στέκεται με δύναμη και αυτοπεποίθηση απέναντι στον άλλο. Αν δεν είμαστε ενήμεροι, αυτό θα φανερώσει την αδυναμία μας και το πιθανότερο θα είναι το ξεσκέπασμα της άγνοιας μας. Γι’ αυτό καλό είναι να έχουμε διαβάσει για το θέμα και να έχουμε αντλήσει όσο περισσότερες πληροφορίες μπορούμε από έγκυρες πηγές.
Ο διάλογος είναι ένα σπουδαίο γνώρισμα της ανθρώπινης συνύπαρξης, το οποίο μας καλεί να βελτιωθούμε, να καλλιεργήσουμε δημοκρατικά αντανακλαστικά και το σεβασμό απέναντι στο συνάνθρωπο και συνομιλητή. Είναι μία τέχνη για τη ζωή, ένα μαγικό γνώριμα του δημοκρατικού θεσμού ο οποίος είναι ικανός να φέρει ανθρώπους κοντά και να συμφιλιώσει σε διαπληκτισμούς και έριδες.
