
Άλλη μια σχολική χρονιά ξεκίνησε όπου αρκετοί μαθητές θα γνωρίσουν το καινούργιο Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό (ΕΒΠ) που θα τους υποστηρίξει εντός του σχολείου.
Έχει παρατηρηθεί μια σύγχυση ανάμεσα στο Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό και την Παράλληλη Στήριξη, οπότε προτού συνεχίσουμε πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν έχουν τα ίδια καθήκοντα κι αρμοδιότητες. Γνωρίζουμε όμως ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού; Ας δούμε τι αναφέρει η νομοθεσία.
Καθηκοντολόγιο ΕΒΠ σε ειδικό σχολείο
Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 27922/Γ6/08-03-2007 (ΦΕΚ Β΄ 449) όπως τροποποιήθηκε κι ισχύει, καθορίσθηκαν τα ιδιαίτερα καθήκοντα κι οι αρμοδιότητες του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού που υπηρετεί στις σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και περιλαμβάνει τα παρακάτω:
1. Υποβοηθούν τους μαθητές στις βασικές τους ανάγκες, όπως στη χρήση τουαλέτας, ατομικής υγιεινής, καθαριότητας, αλλαγής ρούχων, σίτισης και γενικά στην αυτοεξυπηρέτηση τους. Σε εξαιρετικά δύσκολες και ιδιαίτερες περιπτώσεις μαθητών, έχουν τη συνδρομή και του λοιπού προσωπικού του σχολείου με την έγκριση ή ενημέρωση του διευθυντή.
2. Συνεργάζονται με τους εκπαιδευτικούς των τάξεων, απασχολούν δημιουργικά τους μαθητές και ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους στις διάφορες δραστηριότητες μέσα και έξω από την τάξη, ακολουθώντας το ημερήσιο πρόγραμμα του σχολείου. Δεν υποκαθιστούν τους εκπαιδευτικούς των τμημάτων, οι οποίοι έχουν την ευθύνη εκπαίδευσης των μαθητών.
3. Βοηθούν στην αποβίβαση και επιβίβαση των μαθητών στα σχολικά λεωφορεία, χωρίς να τους συνοδεύουν στα δρομολόγια, και συνεργάζονται με τους εφημερεύοντες καθηγητές.
4. Συμμετέχουν στις συνεδριάσεις ως μέλη του συλλόγου προσωπικού του σχολείου. Λαμβάνουν μέρος ισότιμα στις δραστηριότητες του και διατυπώνουν τις απόψεις τους για θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα τους ή είναι γενικότερου ενδιαφέροντος. Δεν απαλλάσσονται από τα γενικά ή ειδικά καθήκοντα και από την ανάληψη εργασιών που ο διευθυντής του σχολείου μπορεί να τους αναθέσει στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης.

5. Επικοινωνούν με τους γονείς, έπειτα από συνεννόηση με το διευθυντή, ενημερώνοντας τους για θέματα διαβίωσης των μαθητών στο σχολείο και τους προτείνουν τρόπους στήριξης και καθημερινής φροντίδας στο σπίτι, αντίστοιχους με αυτούς που εφαρμόζονται στο σχολείο.
6. Εξαιρούνται από τις εφημερίες του σχολείου λόγω της ιδιομορφίας που παρουσιάζει το εργασιακό τους πρόγραμμα, το οποίο μπορεί να διαφοροποιείται εξαιτίας των μη προβλέψιμων αναγκών των μαθητών. Διευθυντής του σχολείου σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων εξασφαλίζει χρόνο διαλείμματος δεκαπέντε (15) λεπτών, στο ΕΒΠ, κατά τη διάρκεια του ημερήσιου προγράμματος.
7. Παρευρίσκονται και προσφέρουν τις υπηρεσίες στους μαθητές τουλάχιστον 15 λεπτά πριν την έναρξη λειτουργίας του σχολείου.
Η παραπάνω Υπουργική Απόφαση αναφερόταν για το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό που υπηρετεί στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής κι Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ), τα κοινώς ονομαζόμενα ειδικά σχολεία.
Ακολούθησε το άρθρο 2 της παραγράφου 6 του νόμου 3699/2008 “Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες”, όπου αναφέρεται ότι “Μαθητές που δεν αυτοεξυπηρετούνται φοιτούν ή σε αυτοτελείς ΣΜΕΑΕ ή σε σχολεία της γενικής εκπαίδευσης ή σε Τμήμα Ένταξης με την ανάλογη στήριξη και την παρουσία Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (ΕΒΠ), ανάλογα με το είδος της αναπηρίας τους και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που απορρέουν από αυτή”.
Με τη συγκεκριμένη διάταξη προβλέφθηκε κι η υποστήριξη με Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό, των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες που μπορούν να φοιτήσουν στα γενικά σχολεία.
Καθηκοντολόγιο ΕΒΠ σε γενικό σχολείο
Μόλις πέρυσι, ορίστηκαν τα καθήκοντα κι οι υποχρεώσεις του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού που υποστηρίζει μαθητές στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής κι Επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση 88348/Δ3/30-05-2018 (ΦΕΚ Β΄ 2038) “το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό:
1. Υποδέχεται τους υποστηριζόμενους μαθητές κατά τον οριζόμενο χρόνο υποδοχής του σχολικού προγράμματος, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, και φροντίζει για την ασφαλή αποχώρηση των μαθητών.
2. Υποστηρίζει τους μαθητές σε θέματα καθημερινής διαβίωσης, αυτοεξυπηρέτησης, προσωπικής υγιεινής και φροντίδας, αγωγής τουαλέτας, σίτισης, ένδυσης, κινητικότητας και σε άλλα θέματα ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών.
3. Υποστηρίζει τους μαθητές καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τόσο κατά τη διάρκεια των μαθημάτων όσο και κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων, καθώς επίσης και σε όλες τις δραστηριότητες της σχολικής ζωής, όπως περιπάτους, διδακτικές επισκέψεις, εκδρομές και σε κάθε είδους εκδήλωση που οργανώνει το σχολείο. Σε καμία περίπτωση το ΕΒΠ δεν υποκαθιστά τον εκπαιδευτικό της τάξης, ο οποίος έχει την ευθύνη εκπαίδευσης του μαθητή.
4. Συνεργάζεται με τους εκπαιδευτικούς των τάξεων, έχει ενεργό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία σύμφωνα με τις οδηγίες των εκπαιδευτικών και ενθαρρύνει τη συμμετοχή των μαθητών στις διάφορες δραστηριότητες μέσα και έξω από την τάξη, ακολουθώντας το ημερήσιο πρόγραμμα του σχολείου.
5. Συμμετέχει στη διερεύνηση των αναγκών και στη διαμόρφωση του εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης των μαθητών, υποβάλλοντας ανάλογες προτάσεις στους εκπαιδευτικούς στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του.
6. Εισηγείται συγκεκριμένο πρόγραμμα, σύμφωνα με τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών, το οποίο καταρτίζεται από το διευθυντή του σχολείου, μετά από συνεργασία και με τους εκπαιδευτικούς των τμημάτων των μαθητών.
7. Συνεργάζεται με τους γονείς των μαθητών που υποστηρίζει, ενημερώνεται για τις ιδιαίτερες ανάγκες αυτών και ενημερώνει για θέματα της αρμοδιότητάς του, σε συνεργασία με το Διευθυντή του σχολείου.
8. Σε περίπτωση βραχύχρονης απουσίας των μαθητών που υποστηρίζει, από οποιαδήποτε δραστηριότητα του σχολικού προγράμματος, αναλαμβάνει εργασίες που τα όργανα διοίκησης του σχολείου δύνανται να αναθέσουν, είτε εντός του σχολικού χώρου είτε εκτός αυτού σε προγραμματισμένη δραστηριότητα του σχολείου. Σε περίπτωση μακροχρόνιας απουσίας των υποστηριζόμενων μαθητών, με απόφαση του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης ύστερα από πρόταση του Π.Υ.Σ.Ε.Ε.Π., τοποθετείται για την άσκηση καθηκόντων σε άλλη σχολική μονάδα για την υποστήριξη μαθητή/ών με αναπηρία ή/ και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, για τον/τους οποίο/ ους έχει εκδοθεί απόφαση έγκρισης υποστήριξης.

9. Συμμετέχει ισότιμα στο Σύλλογο Διδασκόντων της σχολικής μονάδας που υπηρετεί και λαμβάνει μέρος στις δραστηριότητες και στις αποφάσεις.
10. Δεν απαλλάσσεται από γενικά ή ειδικά καθήκοντα και από την ανάληψη εργασιών που τα όργανα διοίκησης του σχολείου μπορεί να του αναθέσουν στο πλαίσιο της ίσης μεταχείρισης με τα υπόλοιπα μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων.
11. Κατά την ώρα των διαλειμμάτων φροντίζει για την κάλυψη των αναγκών των μαθητών και συνεργάζεται με τους εφημερεύοντες.
12. Ο Διευθυντής του σχολείου σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων εξασφαλίζει χρόνο διαλείμματος δεκαπέντε (15) λεπτών, στο ΕΒΠ, κατά τη διάρκεια του ημερήσιου προγράμματος.
13. Το εβδομαδιαίο υποχρεωτικό ωράριο του υποστηρικτικού έργου του ΕΒΠ καθορίζεται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για το ωράριο του ΕΒΠ και σε καμία περίπτωση ο χρόνος παραμονής του στη σχολική μονάδα δεν μπορεί να είναι α) μικρότερος του διδακτικού ωραρίου των υποστηριζόμενων μαθητών και β) μεγαλύτερος του εργασιακού ωραρίου των τριάντα (30) ωρών την εβδομάδα”.
Αναγκαία η υποστήριξη του μαθητή
Γίνεται αντιληπτό, ότι πέρα από τα όσα αναφέρονται στη νομοθεσία, η επαρκής κι ουσιαστική υποστήριξη των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες από το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό δεν είναι μια απλή δουλειά. Έχει πλείστες προεκτάσεις, καθώς εξασφαλίζει το δικαίωμα των μαθητών στην εκπαίδευση, ενισχύει στην κοινωνική τους ενσωμάτωση, προάγει τη συναισθηματική τους ασφάλεια, συμβάλει στην ανάπτυξη της αντίληψης του κ.α.
Ας αναλογιστούμε το εξής απλό. Χωρίς Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό, κάποιος μαθητής με αναπηρία δεν μπορεί να φτάσει στην σχολική αίθουσα, δεν μπορεί να ανοίξει το βιβλίο ή το τετράδιο του, δεν μπορεί να πάει στην τουαλέτα. Χωρίς υποστήριξη, οι μαθητές με αναπηρία αποκλείονται μένουν στο σπίτι, ενώ κάποιοι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες αδυνατούν να συμμετάσχουν ισότιμα.
Όσο αναγκαία είναι η ύπαρξη ενός εκπαιδευτικού για τη διδασκαλία των μαθητών, άλλο τόσο αναγκαία είναι η ουσιαστική υποστήριξη μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες από Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό ώστε να μπορούν να διδαχθούν. Εξάλλου, πρόκειται για τους αυριανούς πολίτες…