“Σσσσ… Μην το πεις δυνατά”, “Ντροπή να μιλάς για ένα τέτοιο θέμα”, “Ας του δώσουμε ένα άλλο… όνομα”. Υπάρχουν πολλά θέματα στην σημερινή κοινωνία που τα κλειδώνουμε καλά μέσα μας. Τα κλειδώνουμε μέσα σε καλούπια. Τα ντύνουμε με “ωραιότερες” λέξεις, ίσως με πιο αποδεκτές. Είναι τα ταμπού και ένα από αυτά είναι το σεξ και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Η σεξουαλικότητα και η έκφρασή της είναι κάτι φυσιολογικό σε κάθε άνθρωπο, όπως ακριβώς είναι και η έκφραση των υπόλοιπων αναγκών. Δεν υφίσταται καμία έρευνα που να δείχνει ότι τα άτομα με αναπηρία είναι ασεξουαλικά. Έτσι, τόσο αυτά τα άτομα όσο και αυτά με τυπική ανάπτυξη έχουν την ανάγκη και το δικαίωμα της έκφρασης αυτής. Η υγιής αυτή έκφραση εξαρτάται από την αποτελεσματικότητα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και κυρίως από την κατάρριψη των ταμπού.
Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση: η αναγκαιότητά της
Είτε μιλάμε για ένα παιδί με αυτισμό, είτε για ένα με τυπική ανάπτυξη η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση πρέπει να ξεκινάει νωρίς καθώς είναι σημαντική για την ολοκληρωμένη ανάπτυξή του. Συγκεκριμένα, η εκπαίδευση ξεκινάει από την ηλικία των τριών ετών όπου μαθαίνουμε στο παιδί την διάφορα μεταξύ αγοριού και κοριτσιού. Στην συνέχεια, καθώς η ηλικία και το επίπεδο λειτουργικότητας αυξάνεται γίνεται εμβάθυνση σε πιο σύνθετα θέματα όπως είναι τα μέρη του γυναικείου και ανδρικού σώματος. Έπειτα, το αντικείμενο εστίασης γίνονται οι σεξουαλικές σχέσεις μιλώντας για θέματα σχετικά με την σεξουαλική υγεία, την αναπαραγωγή ή μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, την προφύλαξη, την σεξουαλική εκμετάλλευση, αλλά και την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης για το άλλο άτομο. Στόχος του τελευταίου είναι η κατανόηση των συναισθημάτων του άλλου, ο σεβασμός της ιδιωτικότητας και ο αυτοέλεγχος. Η εκμάθηση του “όχι”, ως απάντηση σε μία ανεπιθύμητη σεξουαλική πρόσκληση, καθώς και των συμπεριφορών που θεωρούνται αποδεκτές προς το άτομο, είναι σημαντικές, γιατί μπορούν να το προστατέψουν από ανεπιθύμητες καταστάσεις.
Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση σε παιδί με αυτισμό
Η εκμάθηση της κατάλληλης σεξουαλικής έκφρασης σε ένα παιδί με αναπηρία και ειδικότερα με αυτισμό μπορεί να είναι εξαιρετικά απαιτητική. Πολλοί γονείς αναφέρουν ότι τα παιδιά τους μπαίνοντας στην εφηβεία αρχίζουν να έχουν εντονότερες σεξουαλικές συμπεριφορές. Πολλές φορές αυτές θεωρούνται ανάρμοστες, καθώς πραγματοποιούνται σε δημόσιους χώρους. Το ζήτημα με τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης είναι ότι τις περισσότερες φορές είναι σε θέση να κατανοήσουν τους άγραφους κανόνες μέσα από την αλληλεπίδρασή τους με τους συνομηλίκους τους ή την παρατήρηση του κόσμου γύρω τους. Αυτό θεωρείται συνήθως δύσκολο για ένα παιδί μέσα στο φάσμα του αυτισμού. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση παρά την δύσκολη και απαιτητική της φύση, οφείλει να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης ενός ατόμου με αυτισμό. Πρέπει να είναι εξατομικευμένη, συγκεκριμένη και πάντοτε προσαρμοσμένη στο γνωστικό και λειτουργικό επίπεδο του ατόμου, σε συνάρτηση με το οικογενειακό και πολιτιστικό περιβάλλον στο οποίο ζει.
Η εμπειρία του Γιώργου Σαββόπουλου
Τα τελευταία είκοσι χρόνια ο Γιώργος Σαββόπουλος είναι εργοθεραπευτής στο Ασκληπιείο Βούλας και σκοπός της δουλειάς του είναι να μαθαίνει στους ανθρώπους με αναπηρία πως να ζουν με την πάθησή τους. Δυστυχώς στην Ελλάδα, ειδικά όσον αφορά τον σεξουαλικό τομέα υπάρχει ένα μεγάλο κενό . Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι σχεδόν απούσα.
Υπάρχουν άνθρωποι που βγαίνουν ζωντανοί από πολύ σοβαρά ατυχήματα και μετά από έναν χρόνο επιστρέφουν στο σπίτι τους με κάποια αναπηρία και κανείς ποτέ δεν ασχολείται με το πώς θα ζήσουν από εκεί και πέρα. Έχω έναν εικοσάχρονο ασθενή που είχε ένα ατύχημα με την μηχανή και όταν επέστρεψε στο σπίτι συνειδητοποίησε ότι έχει ένα σοβαρό σεξουαλικό πρόβλημα. Δεν ήξερε τι να κάνει. Δεν υπάρχει κάποιος να ασχοληθεί με την ποιότητα της ζωής που θα έχει ο ασθενής όταν θα επιστρέψει στο σπίτι του.
Σεξουαλικοί βοηθοί: καταρρίπτοντας τα ταμπού. Βήματα στην σεξουαλική διαπαιδαγώγηση
Όλο και περισσότεροι είναι οι εργαζόμενοι στη βιομηχανία του σεξ που αποσφραγίζουν το στόμα τους και μιλάνε ανοιχτά για την σεξουαλική βοήθεια σε άτομα με αναπηρία. Η Ρέιτσελ Γουότον βιοπορίζεται ως “sex worker” στην Αυστραλία για πάνω από 22 χρόνια. Ο τομέας ειδίκευσής της είναι τα ΑμεΑ ενώ είναι συνιδρυτής του οργανισμού Touching Base (υπηρεσία που βοηθά τους ενδιαφερόμενους να έρθουν σε επαφή με σεξουαλικούς βοηθούς που πληρούν τις προϋποθέσεις για μία τέτοια δουλειά).
«Κανόνισα το πρώτο μου ραντεβού με την Ρέιτσελ μέσω μιας κυρίας που με φρόντιζε. Εξεπλάγην όταν δέχτηκε αμέσως να μου κανονίσει την συνάντηση. Δεν είναι πολύ εύκολο να ζητά από έναν άγνωστο προς εσένα κάτι τόσο προσωπικό», αναφέρει ο Κόλιν Ράιτ που πάσχει από μία μορφή εγκεφαλικής παράλυσης.
Η Αυστραλέζα Miss Fleur εργάζεται στη βιομηχανία τα τελευταία 7 χρόνια. Ειδικεύεται και αυτή στα άτομα με αναπηρία και το πελατολόγιό της περιλαμβάνει άτομα με προβλήματα όρασης καθώς και ζευγάρια.
«Το πρώτο μου ραντεβού ήταν με ένα τετραπληγικό άνδρα. Πιστεύω ακράδαντα ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα στο να εξερευνήσουν την σεξουαλικότητά τους σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Οι άνθρωποι με αναπηρίες έχουν τις ίδιες ανάγκες με όλους τους υπόλοιπους», τονίζει.
O Alex Minskey σπάει τα στερεότυπα
Ο Alex Minskey είναι μοντέλο και ο πρώτος άνθρωπος που έδωσε σεξουαλική χροιά στην αναπηρία του μέσω μια σειράς αισθησιακών φωτογραφιών. Οι ανάπηροι αντιμετωπίζουν προβλήματα τα οποία μπορεί να μην εκφράσουν ποτέ γιατί φοβούνται ή δεν ξέρουν σε ποιον να απευθυνθούν. Πρέπει να γίνει θεσμός, να σταματήσει ο ρατσισμός της σεξουαλικότητας του ανάπηρου και να καταρριφθούν τα ταμπού. Στην επιστημονική κοινότητα όλοι θεωρούν ότι η σεξουαλικότητα του αναπήρου είναι κάτι το δευτερεύων. Αλλά δεν είναι έτσι… Πρόκειται για σοβαρά προβλήματα που όμως έχουν λύση.
Πηγές: www.lifo.gr, www.newsbeast.gr
