Η επεξεργασία της φωτογραφίας μπορεί να ακούγεται σαν κάτι πολύ τεχνικό το οποίο απαιτεί πολλές γνώσεις. Δεν είναι. Η αλήθεια βέβαια, είναι ότι μπορεί να γίνει αλλά μαθαίνοντας λίγα βασικά πράγματα μπορούμε να βελτιστοποιήσουμε κατά πολύ τις φωτογραφίες μας. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Έχεις διαβάσει όλα τα άρθρα του MAXMAG σχετικά με τη φωτογραφία, έχεις μάθει για τη σκέδαση του φωτός και τα χρώματα που παίρνει ο ουρανός κατά τη διάρκεια της ημέρας, έχεις αφομοιώσει τις βασικές τεχνικές φωτογράφισης και νιώθεις έτοιμος να βγάλεις την πρώτη σου φωτογραφία. Καλά ίσως όχι την πρώτη φωτογραφία της ζωή σου αλλά την πρώτη έχοντας στο μυαλό σου κάποιες βασικές γνώσεις της «επιστήμης» της εικόνας. Έτσι βγαίνεις στους δρόμους, πηγαίνεις εκδρομές, φωνάζεις φίλους και αρχίζεις μανιωδώς να πατάς (ή να αγγίζεις εάν πρόκειται για smartphone) το κουμπί του κλείστρου. Βουνά, λουλούδια, δρόμοι, κτήρια αποτελούν τα ατελείωτα αντικείμενα φωτογράφισης. Άλλες φωτογραφίες είναι καλές άλλες κακές. Ωστόσο βλέπεις ότι κάτι τους λείπει. Παρά την ωραία σύνθεση, δεν μπορείς να καταλάβεις γιατί οι φωτογραφίες σου απέχουν πολύ από τις φωτογραφίες του αγαπημένου σου φωτογράφου στο instagram. Σίγουρα αυτός ή αυτή έχει πολύ πιο ακριβό εξοπλισμό και ίσως περισσότερο χρόνο διαθέσιμο για κάθε φωτογραφία. Ωστόσο αυτό που πραγματικά κάνει τη διαφορά είναι η εμπειρία και οι γνώσεις. Η τεχνολογία έχει φτάσει σε σημείο που μια φωτογραφία από smartphone μπορεί να προσεγγίσει και ίσως να ανταγωνιστεί μια φωτογραφία από μια ακριβή φωτογραφική μηχανή στα κατάλληλα χέρια.
Η RAW φωτογραφία είναι για το φωτογράφο ότι είναι ένας μισοτελειωμένος καμβάς για τον ζωγράφο.
Για τους περισσότερους η πορεία μιας φωτογραφίας συνήθως σταματά με το πάτημα του κλείστρου και το ανέβασμα σε κάποιο από τα πολυάριθμα social media. Πολλοί φωτογράφοι υποστηρίζουν πως η ακατέργαστη (RAW) φωτογραφία από τη μηχανή είναι το αντίστοιχο ενός μισοτελειωμένου καμβά για έναν ζωγράφο. Κάποιοι βέβαια σαν επεξεργασία της φωτογραφίας μπορεί να χρησιμοποιήσουν κάποιο έτοιμο φίλτρο του instagram ή αντίστοιχης εφαρμογής. Τα έτοιμα φίλτρα, παρ’ ότι μπορεί να δουλέψουν σε ορισμένες συνθήκες, δεν προσδίδουν κάποια ιδιαιτερότητα στη φωτογραφία. Άλλωστε όλοι έχουν πρόσβαση στα ίδια φίλτρα χωρίς να δίνονται πολλές επιλογές τροποποιήσεων. Για τους ερασιτέχνες/επαγγελματίες φωτογράφους που ασχολούνται πιο σοβαρά, συνήθως υπάρχουν κάποια ενδιάμεσα, αρκετά καθοριστικά στάδια για την τελική μορφή της εικόνας. Ύστερα λοιπόν, από την επιλογή των αισθητικά ή τεχνικά καλύτερων φωτογραφιών, ακολουθεί η επεξεργασία της φωτογραφίας με στόχο την εμφύσηση χαρακτήρα και πνοής στην εικόνα με βάση την προσωπική πινελιά του φωτογράφου. Άλλωστε η φωτογραφία αποτελεί εκδήλωση τέχνης και είναι αρκετά υποκειμενική. Διαφορετικοί φωτογράφοι μπορούν να απαθανατίσουν το ίδιο αντικείμενο από διαφορετικές οπτικές γωνίες ή ακόμα και σε διαφορετικό γενικό πλαίσιο δίνοντας τελείως διαφορετικό νόημα στη σύνθεσή τους. Αντίστοιχα η επεξεργασία προσδίδει στη φωτογραφία κάποια επιπλέον δημιουργικά χαρακτηριστικά, τα οποία ενισχύουν την αρχική ιδέα του δημιουργού.
Με τον όρο επεξεργασία της φωτογραφίας αναφέρομαι κυρίως στην επεξεργασία χρωμάτων και φωτεινότητας και όχι τόσο στην προσθαφαίρεση αντικειμένων ή/και χαρακτηριστικών (κοινώς γνωστό με τον όρο «κάνω φωτοσοπ»). Έτσι λοιπόν υπάρχουν εργαλεία επεξεργασίας της φωτογραφίας που στοχεύουν κυρίως σε τεχνική βελτίωση της φωτογραφίας (έκθεση, αντίθεση, κορεσμός, θερμοκρασία χρώματος) που όμως μπορούν να χρησιμοποιηθούν δημιουργικά προσδίδοντας ιδιαίτερη υφή στη φωτογραφία. Μπορούμε λοιπόν να αναδείξουμε τμήματα της φωτογραφίας και να αποκρύψουμε άλλα. Όλες αυτές οι τροποποιήσεις της φωτογραφίας μπορούν να επιτευχθούν έχοντας πάντα ως γνώμονα στο μυαλό μας πως η φωτογραφία αποτελείται από δύο κύρια χαρακτηριστικά: φωτεινότητα (luminance) και χρώμα καθενός pixel και κατ’ επέκταση ολόκληρων τμημάτων της φωτογραφίας.
Η επεξεργασία της φωτογραφίας γίνεται με ειδικά λογισμικά, όπως είναι το Adobe Lightroom, το Capture One και το γνωστό σε όλους Adobe Photoshop καθώς και η δωρεάν εναλλακτική του GIMP. Ωστόσο κάποιες βασικές λειτουργίες μπορούν να επιτελεστούν από εφαρμογές για smartphone όπως είναι οι δωρεάν εφαρμογές Adobe Lightroom (Android/iOS), Snapseed (Android/iOS), Pixlr (Android/iOS) και το πιο διαδεδομένο λόγω της απλούστερης διεπαφής Instagram (Android/iOS).
Quiz: Aπό τις δύο (πριν και μετά) φωτογραφίες η μια είναι τραβηγμένη από smartphone και η άλλη από DSLR. Ποια είναι ποια;