Από πιτσιρικάς, με θυμάμαι να είχα μια ιδιαίτερη έφεση στην παρατήρηση των χρωμάτων και την όψη που φιλοτεχνούνταν στον ουρανό. Συγκεκριμένα αναφέρομαι στην χρωματική παλέτα που έδινε παράσταση καθώς και στην ποικιλία των ιδιαιτεροτήτων του φωτός μέσα στην αταξία της ατμόσφαιρας. Έτσι, μελετώντας πάνω στις εσωτερικές μου αναζητήσεις θα ήθελα να μεταλαμπαδεύσω τις γνώσεις μου αυτές, δημιουργώντας ένα πλήρη guide πάνω στους χρωματικούς τόνους που λαμβάνουν χώρα στην ατμόσφαιρα ανάλογα με την εποχή, την περίοδο της ημέρας κτλπ.
Για να πραγματοποιηθεί όμως το συγκεκριμένο εγχείρημα χρειάζεται να επικαλεστούμε tips από τον τομέα της φυσικής. Αρκετά βατά για όλους τους κοινούς θνητούς του είδος μας. Καταρχήν το λευκό φως το οποίο εκπέμπεται από τον ήλιο αποτελείται από όλα τα υπόλοιπα χρώματα που γνωρίζουμε πχ.(μπλε,πράσινο,κόκκινο,κίτρινο).
Τα χρώματα λόγω της ηλεκτρομαγνητικής φύσης τους διαθέτουν Συχνότητα(F). Συγκριμένα όπως μπορείτε να αντιληφθείτε το καθένα διαθέτει και από διαφορετική συχνότητα. Το μπλε είναι ευρέως γνωστόν ότι διαθέτει μεγαλύτερη Συχνότητα(F) από οποιοδήποτε άλλο. Το πράσινο από το κόκκινο και η ιστορία συνεχίζεται.Όσο μεγαλύτερη η συχνότητα τόσο πιο σπαστό είναι το ηλεκτρομαγνητικό κύμα του χρώματος και τόσο πιο εύκολα μπορεί να διασκορπιστεί με την πρόσκρουση του στα σωματίδια και το αντίθετο αντίστοιχα.
Επίσης στην ατμόσφαιρα κυριαρχούν διάφορα διασκορπισμένα σωματίδια. Με διαφορετικές μάζες και ιδιότητες. Πιο συγκεκριμένα:
- Aέρια και σταγόνες από νερό τα οποία διαθέτουν μεγαλύτερη μάζα από τα χρώματα που προσκρούονται με απόρροια να τα αντανακλούν
- Σκόνη η οποία συνήθως χαρακτηρίζεται από μικρότερη μάζα από εκείνη των προσκρουόμενων χρωμάτων με απόρροια αρχικά να τα απορροφούν και εν συνεχεία να τα αντανακλούν σε άλλες κατευθύνσεις.
Εφόσον λάβαμε γνώση τα παραπάνω, σειρά έχει να εμβαθύνουμε ενδότερα στο φωτογραφικό-παρατηρητικό κομμάτι:
ΑΜΕΣΩΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΥΓΗ
Ο ουρανός βάφεται άτακτα μπλε διότι όπως αναφέραμε προηγουμένως το μπλε διαθέτει μεγαλύτερη Συχνότηα(f) και κατά απόρροια διασκορπίζεται πιο εύκολα από την πρόσκρουση του στα σωματίδια. Οπότε, λαμβάνει αρχικά μια μπλε απαλή χροιά μέχρι και την ώρα της αυγής.
ΤΗΝ ΑΥΓΗ
Την Αυγή η ατμόσφαιρα χαρακτηρίζεται από ζεστούς τόνους (κόκκινο,πορτοκαλί) διότι το μπλε έχει ήδη διασκορπιστεί λόγω της θέσης του ήλιου χαμηλά στον ορίζοντα και κατ΄ απόρροια το φως έχει μεγαλύτερη απόσταση να διανύσει οπότε το μπλε έχει απομακρυνθεί. Η θέση του ήλιου δημιουργεί μεγάλες και απαλές σκιές δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάδειξη φόρμας. Η ατμόσφαιρα είναι άψογη αφού τα ποσοστά πάχνης και ατμοσφαιρικής σκόνης τείνουν να είναι χαμηλά.
ΣΤΗΝ ΜΕΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΟΣ
Η θερμοκρασία του χρώματος είναι ουδέτερη(γαλάζιο) σε λογικό βαθμό αυτές τι ώρες, οι σκιές είναι διακριτές αλλά όχι υπερβολικά έντονες, ο ήλιος βρίσκεται σε γωνία 45ο μοιρών με αποτέλεσμα να δημιουργεί τις κατάλληλες σκιές. Επιπλέον, υπάρχει μεγάλη διάχυση του φωτός προσφέροντας την ευκαιρία μαλακού φωτισμού(soft light). Τα χρώματα εμφανίζονται πιο έντονα, κορεσμένα σε αντίθεση με εκείνα του μεσημεριού τα οποία εμφανίζονται ξεθωριασμένα. Στην ατμόσφαιρα κυριαρχεί το γαλάζιο χρώμα αφού πλέον ο ήλιος βρίσκεται πιο κοντά από την περίπτωση της αυγής. Το μπλε διασκορπίζεται με την σειρά του σε σημείο τέτοιο, που υπερτερεί του κόκκινου.
ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ
Ο ήλιος βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της καθημερινής βόλτας του. Λόγω του ίδιου του ύψους το φως δεν έχει μεγάλη κατευθυντικότητα. Η ένταση είναι πολύ ισχυρή επίσης. Οι σκιές που δημιουργούνται είναι μικρές και έντονες. Ιδανική στιγμή της ημέρας έτσι ώστε να αποδοθούν σκιές και μορφές. Επιλέον η θερμοκρασία του χρώματος είναι πλέον ουδέτερη(ξεθωριασμένο γαλάζιο). Τα χρώματα αποδίδονται ξεθωριασμένα χάνοντας έτσι όλη την ‘γκλαμουριά’ τους. Στην ατμόσφαιρα κυριαρχεί το ξεθωριασμένο μπλε χρώμα διότι το μπλε αποδίδεται πιο εύκολα από τα υπόλοιπα όπως αναφέραμε προηγουμένως.
ΑΡΓΑ ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ
Ο ήλιος βρίσκεται σχετικά χαμηλά προσδίδοντας έτσι μακριές σκιές. Επιλέον η θερμοκρασία του χρώματος μετατοπίζεται προς τους πιο ζεστούς τόνους(κόκκινο, πορτοκαλί). Ακόμη κυριαρχεί μια φαντασμαγορική χρωματική παλέτα η οποία μπορεί να έχει ημερομηνία λήψης μόλις λίγα λεπτά. Ο ήλιος βρίσκεται πλέον χαμηλά. Οπότε το φως εκτελεί μεγαλύτερη απόσταση έτσι ώστε να φτάσει. Πράγμα που σημαίνει ότι το μπλε αρχικά διασκορπίζεται μέσα από την πρόσκρουση του στα σωματίδια της ατμόσφαιρας αλλά παράλληλα δεν απομακρύνεται σε σημείο τέτοιο όπως στην αυγή ώστε να κυριαρχούν μόνο τα θερμά χρώματα. Αντιθέτως συνδυάζεται και δημιουργεί το κλασσικό φούξια.
ΤΟ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ
Ο ήλιος λάμπει σε οξεία γωνία σε σχέση με την επιφάνεια. Πράγμα που σημαίνει ότι το φως χρειάζεται περισσότερη απόσταση για να διεισδύσει στην ατμόσφαιρα. Η θερμοκρασία τείνει προς τα θερμά χρώματα αφού το μπλε έχει ήδη διασκορπιστεί στην επιφάνεια λόγω της μεγαλύτερης απόστασης που έχει να διανύσει όπως έχουμε αναφέρει και στα προηγούμενα παραδείγματα.Επικρατεί το κίτρινο,κόκκινο και πορτοκαλί. Η ένταση του φωτός δεν είναι ισχυρή, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν φωτογραφήσεις έχοντας τον ήλιο μέσα στο κάδρο. Ο ήλιος επιπλέον φαίνεται μεγαλύτερος λόγω της θέσης του κοντά στον ορίζοντα.
ΣΤΟ ΛΥΚΟΦΩΣ (ΣΟΥΡΟΥΠΟ)
Ο ήλιος έχει εξαφανιστεί. Ένα μια στιγμή της ημέρας στην οποία μπορεί να εμφανιστεί μια πολύ μεγάλη γκάμα χρωμάτων, από λεπτά υδροχρώματα ως σουρεαλιστικές σκιές. Επίσης η ύπαρξη σύννεφων βοηθούν στην διατήρηση των χρωμάτων αφού λειτουργούν ως ανακλαστήρες. Κατά το σούρουπο μπορούν να επιτευχθούν φωτογραφίσεις οι οποίες αναδεικνύουν σχήματα τις κατάλληλες δομές και σιλουέτες. Ωστόσο μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε ότι η διάρκεια του μπορεί να διαρκέσει είναι μόνο λίγα λεπτά εφόσον ο ήλιος έχει ‘πέσει’ .
Εν κατακλείδι, συνειδητοποιούμε ότι το φως αποτελεί ένα από τα κυριότερα εκφραστικά μέσα στην Φωτογραφία, το οποίο μέσα από την συλλογική χρήση του μπορεί να μας προσφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Καλό είναι ορισμένες φορές να μην μας σερβίρουν τα πάντα στο πιάτο δίχως να καταλαβαίνουμε τι υπάρχει από πίσω. Συνεχίζουμε στον δρόμο της άγνοιας έχοντας απλά μια γενικευμένη ιδέα. Ελπίζω το ταξίδι μου στις λεωφόρους της γνώσης να συνδράμει και στην δική σας περιέργεια για πληροφορίες, στα ενδότερα κομμάτια της φωτογραφίας.
ΠΗΓΕΣ:
https://spaceplace.nasa.gov/blue-sky/en/
http://math.ucr.edu/home/baez/physics/General/BlueSky/blue_sky.html
http://www.sciencemadesimple.com/sky_blue.html
he New Manual of Photography DK Publishing, 2003, JOHN HEDGECORE(https://en.wikipedia.org/wiki/John_Hedgecoe
Ο Αδερφό μου ο οποίος εργάζεται ως φυσικός https://www.facebook.com/stratos.koukoutsis