Η επίδραση της μουσικής στο κοινωνικό σύνολο έχει έναν φαινομενικό χαρακτήρα που οι ρίζες του υπάρχουν στις έννοιες: της εθνικότητας, του πολιτισμού και της κουλτούρας. Υπάρχει δηλαδή η αφρικάνικη μουσική, η αμερικάνικη, η μουσική της Ασίας και της Αυστραλίας καθώς επίσης και η μουσική της Ευρώπης. Τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά αλλά και η κουλτούρα όλων αυτών των μουσικών διαμορφώνουν τις επιρροές προς το κοινωνικό σύνολο.
Από τα αρχαία χρόνια και έως τις μέρες μας η μουσική επιδρά όχι μόνο στην ψυχολογία του ατόμου αλλά επιδρά και σε ομάδες ανθρώπων, όπως είναι ένα έθνος, φέρνοντας τους ανθρώπους κοντά σε σχέσεις όπως είναι η ελευθερία αλλά και οι κοινές αντιλήψεις.
Ο άνθρωπος ανέκαθεν είχε τη μουσική ως αναπόσπαστο κομμάτι των εορτών του, διαμορφώνοντας έτσι διάφορα είδη εορτασμού, τις ονομαζόμενες μουσικές γιορτές. Με την έννοια της μουσικής γιορτής (festa musicale) αναφέρονται σε διάφορες εκδηλώσεις μαζικού χαρακτήρα, όπως η αποκριά, με σκοπό την εκπροσώπηση της εξουσίας – είτε εκκλησιαστικής και πολιτικής είτε αστικής και εθνικής είτε αριστοκρτικής και δημοκρατικής – μέσα από τα δρώμενα.
Η μουσική επίδραση νέσω αυτών των γιορτών είχε σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διάφορα μουσικά είδη, τα οποία βοήθησαν στην ομαδοποίηση των ανθρώπων αλλά και των γιορτών, οι οποίες ανταποκρίνονται σε διάφορες περιστάσεις, όπως: οι δημόσιες ή θρησκευτικές τελετές αλλά και οι εγκωμιαστικές (γάμοι, βαπτίσεις), ή επετειακές εκδηλώσεις (π.χ. οι νίκες μαχών).
Ένα άλλο παράγωγο της μουσικής επίδρασης είναι η ψυχαγωγία που γεννιέται μέσα από τα είδη του τραγουδιού, της χορογραφίας και του θεάτρου που έχουν ως συνοδεία τους την μουσική υπόκρουση της ορχήστρας είτε έντεχνης είτε της λαϊκής.
Στην αρχαιότητα η μουσική αποτελούσε μέρος των ελληνικών μυστηρίων (διονυσιακών, ελευσινιακών, ορφικών), γιατί πρόσδιδε την απαραίτητη μυστικοπάθεια αλλά και σοβαρότητα, ώστε οι άνθρωποι να συνειδητοποιήσουν ότι πρόκειται για κάτι ιερό. Ήταν επίσης και αναπόσπαστο μέρος του θεάτρου ή της κοινωνικής έκφρασης των αρχαίων Ρωμαίων για στρατιωτικούς θριάμβους. Στον Μεσαίωνα η μουσική χρησιμοποιόταν σε γιορτές που συμπίπταν με τις επιτυχίες των εθνικών μοναρχιών.
Σήμερα η μουσική χαρακτηρίζεται ως μαζικό κοινωνικό αγαθό και όχι απλά μια μια μουσική γιορτή, η οποία πραγματοποιείται σε ειδικές αίθουσες και κατάλληλα διαμορφωμένα θέατρα με σκοπό τον εορτασμό και την ψυχαγωγία. Στις μέρες μας η μουσική επιδρά στις μάζες με αποτέλεσμα την συλλογική έκφραση κάποιας ιδεολογίας, όπως είναι η δημοκρατική , που έχει σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση τόσο του ατόμου όσο και του κοινωνικού συνόλου.
Παρόλη τη ραγδαία εξέλιξη της κοινωνίας, από μια κλειστή και αυστηρή σε μια ελεύθερη και μαζικοποιημένη, οι μαζικές εκδηλώσεις εκφράζουν πια με έμμεσο τρόπο τον ομαδικό χαρακτήρα, που είχε χαθεί από τις μουσικές εκδηλώσεις των κοντσέρτων στα κλασικά θέατρα.
Όμως η μουσική εκτός από τέχνη είναι και πηγή παιδείας και γνώσεων αλλά και μια μορφή της παιδαγωγικής επιστήμης. Μπορεί να διαμορφώσει ακόμη και τα πρότυπα της κοινωνίας είτε αυτά είναι θρησκευτικά είτε μέρος της πολιτισμικής ιστορίας. Παρόλα αυτά η μουσική δημιουργεί και κοινωνικές ανισότητες που προέρχονται από τις λέξεις <<πρωτόγονη μουσική>> και <<εξελιγμένη μουσική>>. Η διάκριση αυτή οφείλεται στη συνέχεια της ιστορίας μέσα στο χρόνο.
Τέλος, ο διαχωρισμός της μουσικής σε κατηγορίες, π.χ. κλασική, σύγχρονη, ηλεκτρονική, θρησκευτική μουσική έχει σαν αποτέλεσμα την ομαδοποίηση των ανθρώπων, η οποία μέσω της κοινωνικοποίησης δημιουργεί επιρροές αλλά και ένα είδος μόδας, το οποίο αλληλεπιδρά και δημιουργεί ένα πολιτισμικό επίπεδο που βασίζεται στην ειρήνη και την αλληλοκατανόηση.
Πηγή
Κωνσταντέας, Πητ.(1993). Παγκόσμια εγκυκλοπαίδεια της μουσικής. Αθήνα: Αλκυών
