Το 1845 δύο βρετανικά πλοία ξεκίνησαν τον απόπλου με προορισμό το Καναδικό Αρκτικό Αρχιπέλαγος με το πλήρωμα τον πλοίων να φτάνει τα 129 άτομα. Τα δύο αυτά πλοία ήταν το HMS Erebus και το HMS Terror και ο καπετάνιος του πληρώματος ήταν ο Σερ Τζων Φράνκλιν. Και τα δύο πλοία ως σκοπό τους είχαν να ολοκληρώσουν με επιτυχία το πέρασμα Βορρά – Δύσης, το οποίο συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό. Αν και σε γενικότερο πλαίσιο, ο σκοπός του ήταν αυτός, υπήρχε και ένας πιο συγκεκριμένος στόχος. Επιθυμούσαν να προσεγγίσουν τον Βόρειο Πόλο, με σκοπό να ξεχειμωνιάσουν εκεί, προκειμένου να πραγματοποιηθούν μαγνητικές παρατηρήσεις στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου ερευνητικού προγράμματος.
Η άφιξη της αποστολής
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους, το πλήρωμα είχε χάσει ήδη τρεις άντρες του, με την πιο πιθανή αιτία να συνιστά η φυματίωση. Παρόλες τις δυσκολίες όμως, κατέφτασαν στον προορισμό τους τον Σεπτέμβριο του 1846. Τους επόμενους μήνες όμως οι θάνατοι του πληρώματος αυξήθηκαν, μεταξύ των οποίων απεβίωσε και ο καπετάνιος του πληρώματος, Φράνκλιν, χωρίς να γίνουν γνωστά τα αίτια που οδήγησαν στους θανάτους τους. Ύστερα από δύο χρόνια άφιξης στον προορισμό τους και τρία χρόνια αναχώρησης, τον Απρίλιο του 1848 τα εναπομείναντα άτομα αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τα καράβια τους όντας εγκλωβισμένοι ανάμεσα στους πάγους ανοιχτά της Νήσου του Βασιλιά Γουλιέλμου. Οι δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισε το πλήρωμα, μεταξύ των οποίων οι περιορισμένες ποσότητες τροφίμων και η αδυναμία κυνηγιού σε ένα εξαιρετικά δύσβατο έδαφος, ανάγκασε τα μέλη του σε μαζικό κανιβαλισμό και εν τέλει, στον ολοκληρωτικό αφανισμό του. Η καταστροφή της αποστολής Φράνκλιν ήταν πλέον γεγονός.
Οι αποστολές διάσωσης
Τα επόμενα δέκα χρόνια που ακολούθησαν η Αμερική και η Βρετανία χρησιμοποίησαν 13 διαφορετικές αποστολές διάσωσης. Μόλις το 1859 μία ομάδα των αποστολών αυτών κατόρθωσε να πλησιάσει με έλκηθρο τη Νήσο του Βασιλιά Γουλιέλμου. Εκεί βρέθηκε ένα πλοία, το οποίο περιείχε κομμάτια από σκελετούς. Παρόλο που υπήρχαν αρκετές μαρτυρίες Εσκιμώων κυνηγών Ινούιτ, αλλά και προφανή στοιχεία, έγινε μεγάλη προσπάθεια προκειμένου να αποκρυφτεί ο κανιβαλισμός. Μάλιστα, το Λονδίνο ύψωσε άγαλμα προς τιμήν του Σερ Τζων Φράνκλιν για την “ανακάλυψη” του περάσματος Βορρά – Δύσης.
Οι πρόσφατες ανακαλύψεις
Παρόλο που η καταστροφή της αποστολής Φράνκλιν οδήγησε σε αρκετές προσπάθειες εξιχνίασης, οι περισσότερες από αυτές απέβησαν άκαρπες. Μία ομάδα όμως Καναδών αρχαιολόγων κατόρθωσε να φτάσει στην περιοχή και να εντοπίσει ό,τι είχε απομείνει από πλοία Terror και Erebus. Σύμφωνα λοιπόν με το πόρισμά τους, το Terror ήταν εκείνο που είχε κατορθώσει να πλεύσει νότια της Νήσου του Γουλιέλμου, ενώ οι λιωμένοι πάγοι πιθανότητα παρέσυραν το Erebus, με αποτέλεσμα να το βυθίσουν. Παρά τις συγκεκριμένες ανακαλύψεις, υπήρχαν, και συνεχίζουν να υπάρχουν, αρκετά ερωτήματα, τα οποία δεν έχουν ακόμη απαντηθεί. Τα σημαντικότερα από αυτά σχετίζονται με την αιτία εγκατάλειψης των πλοίων, αλλά και την αιτία των πολλών θανάτων πριν την απόφαση πλεύσης προς τον ποταμό Μπακ. Ερωτήματα, που ίσως και να μείνουν αναπάντητα, καθώς περίπου 175 χρόνια αργότερα, η εύρεση οποιουδήποτε εγγράφου, που θα έριχνε φως στο μυστήριο από το οποίο ακολουθείται η καταστροφή της αποστολής Φράνκλιν, ίσως και να είναι απίθανη.
Πηγές:
Μηχανή του Χρόνου. Μετά από 170 χρόνια βρέθηκε το ένα πλοίο της μοιραίας αποστολής Φράνκλιν, που στόχο είχε να ανακαλύψει τη θαλάσσια οδό που ενώνει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό ωκεανό. Σημάδια κανιβαλισμού του πληρώματος. Ανακτήθηκε από https://www.mixanitouxronou.gr/meta-apo-170-chronia-vrethike-to-ena-plio-tis-mireas-apostolis-franklin-pou-stocho-iche-na-anakalipsi-ti-thalassia-odo-pou-enoni-ton-atlantiko-me-ton-iriniko-okeano-simadia-kanivalismou-tou-pliroma/ (τελευταία πρόσβαση: 23/05/24).
Κουλούρα, Ν. (2019). HMS Terror: Συγκλονιστικές εικόνες από το ναυάγιο της κακότυχης αποστολής του 1845 στην Αρκτική. Ανακτήθηκε από https://www.protothema.gr/world/article/920108/hms-terror-ekpliktikes-eikones-apo-to-nauagio-tis-kakotuhis-apostolis-tou-1845-stin-arktiki/ (τελευταία πρόσβαση: 24/05/24).
2019. Στο φως εικόνες από την «καταραμένη» αποστολή Φράνκλιν που χάθηκε πριν από 170 χρόνια. Ανακτήθηκε από https://www.cnn.gr/kosmos/story/188884/sto-fos-eikones-apo-tin-katarameni-apostoli-franklin-poy-xathike-prin-apo-170-xronia (τελευταία πρόσβαση: 23/05/24).
2016. Επιστήμονες: Βρήκαμε πλοίο της μυθικής αποστολής του σερ Φράνκλιν στην Αρκτική! Ανακτήθηκε από https://www.protothema.gr/world/article/610386/epistimones-vrikame-ploio-tis-muthikis-apostolis-tou-ser-franklin-stin-arktiki/ (τελευταία πρόσβαση: 23/05/24).
